(۴۱۳۰) سوال: چند سال قبل حج تمتع واجب را انجام دادم و بعد از اینکه مناسک عمره را انجام دادم از احرام خارج شدم و به مدینه­ی منوره به زیارت قبر رسول الله ﷺ رفتم و یک روز قبل از روز ترویه (هشتم ذی الحجه) برگشتم مهم این که زمانی که خواستم برای بار دوم از مدینه وارد مکه شوم احرام نبستم در حالی که دیدم مردم از میقات احرام می­بندند با این دید احرام نبستم که با خود گفتم چند روز قبل عمره را انجام دادم لذا نیازی به تکرار آن نیست؛ حکم وارد شدنم به مکه بدون احرام چیست؟ لطفا پاسخ دهید جزاکم الله خیرا.

جواب:

قبل از این که به سؤال پاسخ دهم دوست دارم ملاحظه ­ای که سؤال کننده در سؤالش گفت گوشزد کنم و آن هم این که او عمره را ادا نموده سپس به مدینه برای زیارت قبر پیامبر ﷺ رفته است.

بنابراین می­گویم: کسی که به مدینه می­رود شایسته است نیت سفر نمودن به مسجد پیامبر ﷺ را داشته باشد زیرا این مشروع است به دلیل فرموده ­ی رسول الله ﷺ: «لا تشدوا الرحال إلا إلي ثلاثة مساجد: المسجد الحرام، و مسجدي هذا، و المسجد الأقصى»[۱]: (بار سفر جز به این سه مسجد بسته نمی­شود: مسجد الحرام، مسجد پیامبر ﷺ و مسجد الاقصی) لذا برای کسی که به سمت مدینه می­رود نیتش از سفر مسجد پیامبر ﷺ باشد که در  آن نماز بخواند زیرا نماز خواندن در آن بهتر از هزار مرتبه نماز خواندن در غیر آن است مگر مسجد الحرام یعنی مسجد کعبه، این ملاحظه­ای بود که شایسته است به آن اهمیت داده شود.

آن چه آن را انجام داده از این جهت که حج او تمتع بوده سپس عمره­ی کامل را ادا کرده بعد به مدینه به نیت بازگشت به مکه به قصد حج رفته سپس به مکه بازگشته و در روز ترویه (هشتم ذی الحجه) همراه مردم احرام بسته  اشکالی در این کار نمی­بینم زیرا از میقات اهل مدینه به نیت رفتن به مکه که ایستگاه سفرش است و جز از آن جا نیت احرام نمی­کند چون از عمره بهره­مند شده و می­خواهد اعمال حج را آغاز کند عبور کرده است.

در این جا سؤالی مطرح می­شود و آن هم این که: آیا هدی تمتع به خاطر این که بین عمره و حجش با سفر فاصله انداخته ساقط می­شود یا خیر؟ در این مسئله میان اهل علم M اختلاف وجود دارد و راجح از اقوال اهل علم این است که خون هدی در صورتی که از اهل مدینه نباشد از او ساقط نمی­شود اما اگر از اهل مدینه باشد از او ساقط می­شود ولی اگر از اهل مدینه است از میقات گذر نکند تا این که از آن جا احرام ببندد زیرا سفر جدیدی را برای حج ایجاد کرده است اما اگر از اهل مدینه نباشد تمتع قطع نمی­شود زیرا سفر یکی است و هدی بر او باقی می­ماند همان­طور که اگر به مدینه سفر نکند و این از امیر المؤمنین عمر بن الخطاب J روایت شده که کسی که می­خواهد حج تمتع را ادا کند هرگاه به شهرش برگردد سپس سفر جدیدی را برای حج ایجاد کند حج تمتع محسوب نمی­شود اما اگر به شهر دیگری مسافرت کرد حج تمتع به حساب می­آید.

[۱] تخریج آن گذشت.