(۳۴۴۴) سوال: آیا ثواب قرائت قرآن به میت می‌رسد؟ و آیا وقتی انسان از حَدَث اصغر بی‌وضو شده باشد، جایز است (قرآن را) از روی مصحف بخواند؟
جواب:
اما در مورد رسیدن ثواب قرائت قرآن به میت، این موضوع محل نزاع میان علماست، برخی از آن‌ها می‌گویند: ثوابش به میت نمی‌رسد هرچند انسان آن را نیت کند؛ زیرا عبادت‌ها توقیفی هستند و چیزی مثل این از پیامبر ﷺ وارد نشده است. و برخی از آن‌ها می‌گویند: بلکه این عمل جایزی است؛ زیرا نفع بردن میت به جنس عبادت‌ها وارد شده است؛ مثل صدقه [تخریج آن گذشت] و حج [تخریج آن گذشت] و روزه [تخریج آن گذشت]، و بقیه مثل این‌هاست؛ بنابراین نصی وجود ندارد که مانع از رسیدن ثواب به میت باشد.
ولی اینجا مسأله‌ای است که دوست دارم آن را متذکر شوم، و آن هم اینکه: بسیاری از مردم حریص هستند (و می‌کوشند) بر اینکه ثواب اعمالشان را از قرائت قرآن و یا نماز و یا روزه و یا تسبیح و یا تهلیل و یا تکبیر برای اموات قرار دهند، و این را زیاد انجام می‌دهند، حال اینکه این از عادت سلف É نبوده است، سلف به فرموده‌ی پیامبر ﷺ نگاه کردند: «إِذَا مَاتَ الإنْسَانُ انْقَطَعَ عنْه عَمَلُهُ إِلَّا مِن ثَلَاثَةٍ: إِلَّا مِن صَدَقَةٍ جَارِيَةٍ، أَوْ عِلْمٍ يُنْتَفَعُ بِهِ، أَوْ وَلَدٍ صَالِحٍ يَدْعُو له». [تخریج آن گذشت] یعنی: (هرگاه فردی بميرد عمل وی قطع می‌شود، جز از سه چيز: صدقه‌ی جاريه، يا علم بامنفعتى كه از خود به جای بگذارد، يا فرزند صالحی كه برای وى -پس از مرگش- دعا كند). پس برای پدران و مادران و افرادی از پیشنیان خود دعا می‌کردند، نه اینکه چیزی از اعمال خود را برای آن‌ها قرار دهند، و چیزی که برای انسان شایسته است اینست که قرائت قرآن و نماز و صدقه و روزه را برای خودش قرار دهد، و اینکه برای هر کدام که خواست از پدر و مادرش یا یکی از آن دو دعا کند، و همین‌طور برای هرکس از نزدیکان و دوستانش و امثال آن‌ها که می‌خواهد دعا کند.
و اما قرائت قرآن از روی مصحف چنانچه با حَدَث اصغر بی‌وضو بود، می‌گوییم: اشکالی ندارد درحالی قرآن بخوانید که با حَدَث اصغر بی‌وضو باشید، ولی به شرط اینکه قرآن را با دست لمس نکنید، بلکه میان خود و آن مانع (و حائلی) قرار دهید: از دستمال یا دستکش و یا چیزی که شبیه به آن باشد.
