(۴۰۳۳) آیا اعتکاف فقط در سه مسجد: مسجد الحرام، مسجد نبوی و مسجد الأقصى صحيح است؟

(۴۰۳۳) سوال: از یکی از طلاب علم شنیدم که می‌گفت: اعتکاف فقط در سه مسجد درست است: مسجد الحرام، مسجد نبوی و مسجد الأقصى. آیا این سخن صحيح است؟ اگر چنین باشد، با توجه به این که برخی از مردم به خاطر عدم توان مالی نمی‌توانند در این سه مسجد اعتکاف کنند، آیا اعتکاف در دیگر مساجد درست است؟

جواب:

دیدگاه صحيح که جمهور علما بر آن هستند، این است که اعتکاف در غیر از آن سه مسجد نیز جایز است. حدیث حذيفه J نیز که در آن آمده است: «لا اعتكاف إلا في هذه المساجد الثلاثة: مسجد المدینة، ومسجد مکة، ومسجد إیلیاء»[۱] : (اعتکاف فقط در مساجد سه‌گانه است: مسجد مدینه، مسجد مکه و مسجد ایلیاء (مسجد الأقصی)) اگر این حدیث، صحیح باشد، بر این معنا حمل می‌شود که اعتکاف در این مساجد، بهتر از دیگر مساجد است و فضیلت بیشتری دارد همان طور که نماز در این مساجد، فضیلت و ارزش بیشتری نسبت به دیگر مساجد دارد و بدین معنا نیست که اعتکاف در مساجد دیگر، درست نیست.

الله À می‌فرماید: {وَلا تُبَاشِرُوهُنَّ وَأَنْتُمْ عَاكِفُون في المَسَاجِدِ} [البقرة: ۱۸۷] : (در حالی‌که در مساجد معتکف هستید، با همسرانتان نزدیکی نکنید). این لفظ، عام و کلی است و اگر اعتکاف را خاص مساجد سه‌گانه بدانیم، الله ﷻ مردم را به طور عام مورد خطاب قرار داده است در حالی که فقط تعداد اندکی از آنان می‌توانند این خطاب را انجام دهند و این مسئله برایشان امکان‌پذیر است! زیرا درصد مردم حاضر در مسجد الحرام، مسجد نبوی و مسجد الاقصی نسبت به سایر مسلمانان جهان، بسیار اندک است لذا چگونه می‌شود که این حکم عام به موقعیتی کوچک که افراد بسیار اندکی از مسلمانان در آن حضور دارند، اطلاق شود؟ بنابراین دیدگاه صحیح که شک و تردیدی در آن نیست، همان نظر جمهور علما می‌باشد که اعتکاف در هر مسجدی جایز و صحيح است و انسان در مقابل آن پاداش می‌گیرد.

۱- مُصَنَّف عبد الرزاق صنعانی (٤ / ٣٤٨، شماره ۸۰۱۶).

تعداد بازدید: 4

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: سمعتُ أحد طلاب العلم يقول بأن الاعتكاف لا يصح إلا في ثلاثة مساجد: المسجد الحرام والمسجد النبوي، والمسجد الأقصى. فهل هذا صحيح؟ وإذا كان صحيحًا فهل يجوز الاعتكاف في المساجد الأخرى، مع العلم أن بعض الناس لا يستطيعون الاعتكاف في هذه المساجد لحالتهم المادية؟

فأجاب رحمه الله تعالى: القول الصحيح الذي عليه جمهور أهل العلم أن الاعتكاف في غير المساجد الثلاثة جائز، وحديث حذيفة الذي فيه أنه «لا اعْتِكَافَ إِلَّا فِي هَذِهِ المَسَاجِدِ الثَّلَاثَةِ: مَسْجِدِ المَدِينَةِ، وَمَسْجِدِ : مكة وَمَسْجِدِ إيلِيَاءَ». إنْ صَحَ فهو محمول على أن الاعتكاف في هذه المساجد أفضل من الاعتكاف في غيرها، كما أن الصلاة في هذه المساجد أفضل من الصلاة في غيرها، ولا يعني ذلك أن غير هذه المساجد لا يصح فيه الاعتكاف.

وقد قال الله تعالى: ﴿ وَلَا تُبَشِرُوهُنَّ وَأَنتُمْ عَكِفُونَ فِي الْمَسَاجِدِ ﴾[البقرة: ۱۸۷]. وهذا لفظ عام، ولو قلنا إنه خاص بالمساجد الثلاثة لكان الله تعالى يخاطب الناس بالخطاب العام، مع أن الذي يمكن أن يقوم بهذا العمل نفر قليل منهم؛ لأن نسبةً مَن في المسجد الحرام والمسجد النبوي والمسجد الأقصى إلى العالم الإسلامي ليس بشيء، فكيف يُعطى هذا الحكم العام في منطقة ضيقة لا تحتمل إلا القليل من المسلمين؟ فالصواب الذي لا شك فيه ما عليه جمهور أهل العلم أن الاعتكاف في كل مسجد جائز وصحيح، ويثاب الإنسان عليه.