چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۳ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۳۹۴۲) حکم قضای روزه با وجود تردید در تعداد روزهای فوت‌شده

(۳۹۴۲) سوال: رمضان سال قبل را روزه گرفتم. دچار عادت ماهیانه شدم و مانند هر ماه، عادت ماهیانه در طی شش روز به پایان رسید؛ پس از چند روز دوباره دچار عادت ماهیانه شدم اما سببش را نمی‌دانم ولی پس از یک روز، برطرف شد. روز بعد را روزه گرفتم سپس دوباره عادت ماهیانه برگشت. اکنون نمی‌دانم چند روز را روزه نگرفته‌ام زیرا در روزهای پراکنده دچار عادت شدم. در آخر ماه نیز دوباره عادت ماهیانه بازگشت و هفت روز طول کشید. تعداد روزهای عادتم به طور عادی که شش یا هفت روز است را می‌دانم اما روزهای دیگر که پراکنده بود را نمی‌دانم. رمضان بعدی فرا رسید در حالی که من قضای آن روزه‌ها را انجام نداده بودم. رمضان جدید را روزه گرفته و فقط پنج روز از آن را روزه نگرفتم. لطفا مرا راهنمایی کنید، جزاكم الله خيرا. آیا باید كفاره بپردازم؟ آیا جایز است که برای کفاره از خانه‌ی پدرم، طعام بدهم؟

جواب:

باید قضای روزهایی که می‌دانی بر تو واجب است را انجام دهی؛ پنج روز از رمضان دوم را اگر قضا نکرده‌ای واجب است که قضایش را انجام دهی. همچنین واجب است که قضای روزهایی که به طور پراکنده بوده را نیز انجام دهی. فقط واجب است روزهایی که اطمینان داری روزه نگرفته‌ای را قضا کنی؛ اگر فرضا تردید داشته باشی که پنج یا شش روز روزه نگرفته‌ای، فقط قضای پنج روز بر تو واجب است؛ زیرا پنج روز، قطعی و یقینی است اما در مورد روزهای بیشتر، شک وجود دارد و اصل بر عدم مسئولیت می‌باشد. اگر احتیاط کرده و روزهای بیشتر را در نظر بگیری نیز ایرادی ندارد؛ یعنی اگر مثلا بگویی: (تردید دارم که پنج یا شش روز را روزه نگرفته‌ام اما می‌خواهم بنا بر احتياط، شش روز را قضا انجام دهم) ایرادی ندارد اما فقط روزهایی بر تو واجب است که اطمینان داری روزه نگرفته‌ای که در مثال مذکور، همان پنج روز است.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

تقول السائلة: صمتُ رمضان السنة الماضية، وجاءتني العادة الشهرية، وأخذت ستة أيام مثل كل شهر ثم انتهت، وبعد أيام رجعت مرة ثانية، وأنا لا أعرف السبب، ظلَّتْ معي يوما ثم انتهت، وصمت اليوم الآخر، ثم رجعت مرة أخرى ،وهكذا، وأنا لا أعرف كم يوما أفطرتُ؛ لأن العادة جاءت متقطعة، وفي آخر الشهر رجعت ثانية، وظلت سبعة أيام، ولأن التي أعرفها هي السنة والسبعة الأيام، أما الأيام الأخرى المتقطعة فلا أعرف عددها، ولهذا السبب ما صمتها وجاء رمضان الثاني وهي عليَّ، ثم صمت، وأفطرتُ فيه خمسة أيام فقط، أفيدوني جزاكم الله خيرا، هل علي كفارة؟ وهل يجوز لي أن أطعم من بيت أبي؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: عليكِ أن تقضي ما علمت أنه واجب في ذمتك، فالأيام الخمسة التي عليكِ من رمضان الثاني يجب عليكِ قضاؤها، إن كنت لم تقضيها، وكذلك الأيام المتقطعة يجب عليكِ قضاؤها، ولكن لا يلزمك إلا ما علمت أنك أفطرتِ فيه، فإذا قُدِّرَ أنك شككت هل أفطرتِ خمسة أيام أو ستة، لم يجب عليك إلا قضاء خمسة أيام فقط؛ لأنه المتيقن وما عداها مشكوك فيه، والأصل براءة الذمة، ولكن إن راعيت جانب الاحتياط، وأخذت بالأكثر فلا حرج، أعني : لو قلتِ مثلا: أنا أشكُ هل هي خمسة أيام أو ستة، وأريد أن أقضي ستة أيام احتياطاً فلا حرج عليكِ في ذلك، إنما الواجب عليك ما تيقنت أنك أفطرتِ فيه، وهو الخمسة الأيام في المثال الذي ذكرنا.

مطالب مرتبط:

(۳۹۵۵) حکم قضای روزه برای متوفی در صورت طعام دادن پیش از وفات

طعام دادن به جای روزه پذیرفته نیست مگر برای شخصی که هرگز نمی‌تواند روزه بگیرد؛ مانند فرد کهن‌سالی که نمی‌تواند روزه بگیرد یا فردی که بیماری دارد که امیدی به بهبودی‌اش نیست اما شخصی که بیماری‌ قابل درمان دارد، واجب است که روزه بگیرد.....

ادامه مطلب …

(۳۹۳۴) حکم پرداخت کفاره روزه و نحوه تقسیم آن بین فقرا

دیدگاه برتر و راجح درباره‌ی تأخير بدون عذر قضای رمضان تا رمضان بعدی، این است که آن شخص باید از الله ﷻ طلب مغفرت و آمرزش نماید و قضا را انجام دهد....

ادامه مطلب …

(۳۹۱۴) حکم قضای روزه‌های فوت‌شده به دلیل بیماری و تأخیر در جبران آن

واجب است قضای آن ماه رمضان که بر اثر تصادف، بیهوش بوده‌ای را انجام دهی و جایز نیست که آن ‌را تا رمضان بعدی به تأخیر بیاندازی مگر این که عذری داشته باشی...

ادامه مطلب …

(۳۹۴۳) حکم وسواس در تعداد روزهای قضا

راه حل برای این زن که دچار وسواس شده، این است که یاد و ذكر الله ﷻ را زیاد انجام دهد و از الله ﷻ بخواهد که این بیماری را از او دور نماید.....

ادامه مطلب …

(۳۹۵۲) حکم روزه‌ گرفتن فرزندان به‌ جای متوفی برای قضای روزه‌های واجب

اگر شخصی بمیرد و روزه‌ای بر عهده‌اش باشد و فرزندانش همگی در یک روز به جایش روزه بگیرند، ایرادی ندارد....

ادامه مطلب …

(۳۸۹۶) آیا دعای خاصی برای افطار و سحری وجود دارد؟

برای هنگام افطار از رسول الله ﷺ نقل شده که فرموده است: «اللهم لكَ صُمتُ وعلى رزقِكَ أفطَرتُ»[1] : (ای الله! برای تو روزه گرفتم و با رزق تو افطار نمودم)....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه