سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۳۸۷۶) حکم شنا کردن در آب و تأثیر آن بر روزه‌داری

(۳۸۷۶) سوال: صبح زود برای جست و جوی گوسفندانم به صحرا رفتم و اندکی پیش از ظهر برگشتم؛ چنان تشنه بودم که که مجبور شدم برای کم شدن عطش و گرمای بدنم، در آب، غوطه‌‌ور شوم که ناگهان پدر، همسر و سه خواهرم فریاد زدند که این‌کار روزه‌ات را باطل می‌کند. این سخن آنان، تا چه اندازه صحت دارد؟

جواب:

این سخن، صحت ندارد؛ برای روزه‌دار جایز است که برای کم کردن شدت گرما و تشنگی‌اش در آب فرو رود، در برابر کولر بخوابد و لباس و بدنش را خیس کند. از رسول الله ﷺ نیز روایت شده است که: «كان يصب على رأسه الماء من العطش»[۱] : (رسول الله ﷺ بر اثر عطش و تشنگی، آب روی سرش می‌ریخت). ابن عمر I نیز در حال روزه بر اثر عطش و تشنگی، لباسش را خیس می‌کرد. انس ابن مالک J نیز حوض آبی داشت که در حال روزه در آن فرو رفته و غوطه‌‌ور می‌شد.

تمام این موارد از نعمت‌های الله ﷻ است تا انسان با انجام آن، سختی و درد عبادت را کم کند و عبادت را با آسانی و آسودگی انجام دهد؛ الله ﷻ در سیاق آیات روزه می‌فرماید: {يُرِيدُ اللَّهُ بِكُمْ الْيُسْرَ وَلا يُرِيدُ بِكُمْ الْعُسْرَ وَلِتُكْمِلُوا الْعِدَّةَ وَلِتُكَبِّرُوا اللَّهَ عَلَى مَا هَدَاكُمْ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ} [البقرة: ۱۸۵] : (الله برای شما آسانی را می‌خواهد و سختی را برایتان نمی‌خواهد تا روزه‌ها را تکمیل نمایید و الله را به بزرگی یاد کنید که شما را هدایت نمود؛ امید است که شکرگزاری کنید).


۱-مسند احمد: (٢٤١/٢٥، شماره ١٥٩٠٣).  سنن ابوداود: كتاب الصوم، باب الصائم يصب عليه الماء من العطش ويبالغ في الاستنشاق، شماره (٢٣٦٥).

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

قول السائل: ذهبت مُبكرًا إلى البَرِّ لكي أبحث عن أغنام لنا، ولم أعد إلا قبيل صلاة الظهر، وعدتُ عطشان، مما اضطرني أن أنغمس في ماء كثير لكي أُذهب عن قلبي وعن كبدي شدة الحرارة، فصاح علي أهلي وإخوتي الثلاثة ووالدي، وقالوا: إن هذا يُفسد صومك. فما مدى صحة ذلك؟

فأجاب رحمه الله تعالى: لا صحة لذلك، فالصائم يجوز له أن ينغمس في الماء، ويجوز له أن ينام عند المكيف، ويجوز له أن يبل ثيابه، ويرش بدنه من أجل الحر وشدة العطش، وقد رُوي عن النبي صلى الله عليه وسلم أَنه «كَانَ يَصُبُّ عَلَى رَأْسِهِ المَاءَ مِنَ الْعَطَشِ». وكان ابن عمر رضي الله عنهما يبل ثوبه وهو صائم من العطش، وكان لأنس بن مالك رضي الله عنه حوض ينغمس فيه وهو صائم.

وكل هذا من نعمة الله سبحانه وتعالى أن يفعل المرء ما يُخفف عنه شدة العبادة وألمها، حتى يُؤدِّي العبادة وهو مستريح، وهي ميسرة عليه، وقد قال الله تعالى في سياق آيات الصوم: ﴿ يُرِيدُ اللَّهُ بِكُمُ الْيُسْرَ وَلَا يُرِيدُ بِكُمُ الْعُسْرَ وَلِتُكْمِلُوا الْعِدَّةَ وَلِتُكَبِّرُوا اللهَ عَلَى مَا هَدَنَكُمْ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ ﴾ [البقرة: ١٨٥].

مطالب مرتبط:

(۳۸۸۰) حکم روزه‌داری در سفر از منطقه گرم‌سیر به منطقه سردسیر یا کوتاه‌روز

چیزی در این حالت بر عهده‌ی او نیست؛ اگر توان این کار را داشته باشد، اشکالی ندارد چون این کار، عبادت را برایش آسان‌تر می‌کند که این مسئله، مطلوب و درست است....

ادامه مطلب …

(۳۸۶۰) حکم استفراغ به طور غیر عمدی در حین روزه‌داری

اگر روزه‌دار به طور غیر عمدی استفراغ کند، روزه‌اش ایرادی ندارد، ناقص نمی‌‌شود و باطل نمی ‌گردد....

ادامه مطلب …

(۳۸۵۳) حکم استفاده از اسپری بینی در ماه رمضان

این اسپری که استفاده می‌کنی، فقط چیزی شبیه گاز است که بخار می‌شود و به معده نمی‌رسد لذا وقتی روزه‌دار هستی، استفاده از آن ایرادی ندارد و روزه‌ات باطل نمی‌شود....

ادامه مطلب …

(۳۸۴۶) حکم استفاده از خوشبوکننده دهان برای روزه‌دار

خوشبوکننده‌ی دهان در صورتی که دارای ذراتی که با رسیدن آن‌ها به معده، روزه باطل می‌شود نباشد، ایرادی ندارد اما اگر دارای چنین ذراتی باشد استفاده از آن برای روزه‌دار، جایز نیست....

ادامه مطلب …

(۳۸۴۹) آیا دود ناشی از سوختن چوب، هیزم و… روزه را باطل می‌کند؟

دود، باعث باطل شدن روزه نمی‌شود. سرمه نیز حتی اگر طعمش به حلق برسد، روزه را باطل نمی‌‌کند که این بنا بر دیدگاه برتر و راجح می‌باشد...

ادامه مطلب …

(۳۸۶۳) آیا احتلام (خروج منی در خواب) روزه را باطل می‌کند؟

روزه با احتلام (خروج منی در خواب) باطل نمی‌شود زیرا غیر ارادی است. روزه فقط زمانی باطل می‌شود که روزه‌دار با آگاهی، هوشیاری و با اختیار، باطل کننده‌ها را انجام دهد....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه