چهارشنبه 29 ذیحجه 1446
۴ تیر ۱۴۰۴
25 ژوئن 2025

(۳۸۱۲) حکم قضای روزه‌ها در صورت ناتوانی از روزه گرفتن

(۳۸۱۲) سوال: جوان بیست و هفت ساله‌ای هستم که به بیماری مزمن دچار شده‌ و درمانی برایش نیافته‌ام. به چند بیمارستان در داخل و خارج کشور، مراجعه کرده‌ و چند عمل جراحی انجام داده‌ام اما فایده‌ای نداشته است. چند سال به همین منوال ‌گذشته و من بعضی از روزهای رمضان را روزه ‌گرفته و بعضی روزها را روزه نمی‌گیرم. هر سال می‌گذرد و رمضان فرا می‌رسد اما من به خاطر بیماری‌، قضای روزه‌هایم را به جا نیاورده‌ام و در ‌روزهایی که روزه می‌گیرم نیز بسیار خسته می‌شوم و هنوز فرصت فراهم نشده است؛ اما با این وجود، بسیار تلاش می‌کنم و با توجه به این که انسان هر لحظه ممکن است از دنیا برود، در قبال روزه‌های روزها و ماه‌هایی که قضایش را به جا نیاورده‌ام باید چه کاری انجام دهم؟ ماه‌ رمضان‌های آینده را چگونه بگذرانم؟

جواب:

سؤال کننده چنین مطرح کرد که وی به یک بیماری در ناحیه‌ی شکم مبتلا است، فقط برخی روزها را می‌تواند روزه بگیرد و همان روزها را نیز با سختی و مشقت زیاد روزه‌ می‌گیرد؛ بر این فرد واجب است به ازای روزه‌های گذشته و در آینده نیز اگر همین وضعیت را داشت، به ازای هر روز، یک مسکین را غذا دهد. علما É بیان نموده‌اند فردی که نمی‌تواند روزه بگیرد و این ناتوانی‌اش مستمر است، بر وی همانند شخص کهن‌سالی که از روزه گرفتن عاجز می‌باشد، واجب است به ازای هر روز، یک مسکین را غذا دهد و این‌گونه مسئولیتش برطرف می‌شود. بنابراین نسبت به روزهایی که روزه نگرفته‌ای، به ازای هر روز، یک مسکین را غذا بده. در ماه‌ رمضان‌های بعدی نیز اگر همین وضعیت را داشتی، به ازای هر روز، یک مسکین را غذا بده. اگر الله À به تو بهبودی و شفا عطا نمود، بعد از شفا یافتن نسبت به روزهای گذشته‌ات مسئولیتی نداری و رمضان‌های آینده و پس از آن را روزه خواهی گرفت.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: أنا شاب أبلغ من العمر سبعة وعشرين عاما، وقد أصبتُ بمرض مُؤْمِنٍ لم أعرف له علاجا، وقد راجعتُ عدة مستشفيات في الداخل والخارج، وأجريت عدة عمليات، ولكن دون جدوى، ومرضي في بطني، وقد مضى عدة سنوات، وأنا أصوم بعض الأيام من رمضان وأفطر، ولكن تمضي السنة، ويأتي رمضان ولم أقض ما عليَّ بسبب المرض، واليوم الذي أصوم فيه أتعب، ولا يتهيأ الوقت إلا وقد أُجْهَدْتُ كثيرًا، وحيث إن الإنسان معرض للوفاة في أي وقت فكيف أفعل في هذه الأيام والشهور التي لم أَقْضِها؟ وماذا أفعل في الشهور المقبلة من رمضان؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: هذا السائل الذي ذكر عن نفسه أنه مريض بمرض في بطنه، وأنه يستطيع الصوم أحيانًا، ولا يستطيعه أحيانًا، وأنه في الوقت الذي يستطيعه يجد مشقةً عظيمة، يجب أن يُطْعِمَ عن كل يوم مسكينًا عما مضى، وفي المستقبل إن بَقِيَ على الحال التي هو عليها، ذلك أن أهل العلم – رحمهم الله – ذكروا أن الرجل الذي لا يستطيع الصوم، وهو عاجز عنه عجزا مستمرا، فإِنَّ فَرْضَه أن يُطعِم عن كل يوم مسكينا، كالكبير، وبهذا تبرأ ذمته، فالأيام التي بقيت عليك أطْعِمُ عن كل يوم منها مسكينا، والشهور المستقبلة من رمضان أَطْعِمُ عن كل يوم منها مسكينًا ما دمت على هذه الحال، وإن عافاك الله فقد بَرِئَتْ ذمتك مما كان قبل الشفاء، ثم تستقبل الصيام في المستقبل.

مطالب مرتبط:

(۳۷۷۸) حکم روزه بدون خواندن نماز

اگر این زن به طور کلی نماز را ترک کرده و هرگز نماز نمی‌خوانده است: ترک نماز، كفر و موجب خروج از اسلام است و شخص كافر دستور داده نمی‌شود که قضای عبادت‌هایی که بر شخص مکلف، واجب می‌شود را به جای آورد....

ادامه مطلب …

(۳۸۲۸) حکم روزه‌داری هنگام انجام عمره در ماه رمضان

کسی که برای ادای عمره در رمضان روانه‌ی مکه می‌شود، می‌تواند به محض خروج از شهر خودش تا این که به شهرش باز گردد، روزه نگیرد حتی اگر تمام ماه رمضان را در مکه بماند....

ادامه مطلب …

(۳۸۱۱) حکم روزه در صورت استفاده از داروی بیهوشی در عمل جراحی

این روزه‌ صحيح است و نیازی به اعاده و دوباره گرفتن آن نیست؛ زیرا عمل جراحی، روزه را باطل نمی‌کند....

ادامه مطلب …

(۳۷۷۵) حکم کسی که از روی جهل رمضان را روزه نگرفته است

اگر روزه را از روی جهل، ترک کرده و گمان برده که روزه بر وی واجب نیست مانند دختر کوچکی که با حیض به بلوغ برسد و گمان کند که فقط با کامل شدن پانزده سالگی بالغ خواهد شد. در این صورت بر وی واجب است قضای رمضان را به جا آورد زیرا واجبات و فرایض با جهل، ساقط نمی‌شود.....

ادامه مطلب …

(۳۷۹۵) حکم روزه و عید فطر در صورت تغییر مکان در ماه رمضان

مکان وی در زمان وجوب فطر، معیار و معتبر است.....

ادامه مطلب …

(۳۸۳۶) حکم روزه‌ نگرفتن به دلیل شیردهی

اگر زنی بیم دارد که به خاطر روزه گرفتن، شیرش کم ‌شود و به نوزادش زیان برسد، می‌تواند روزه نگیرد اما بعدا باید قضای آن ‌را به جا آورد؛ زیرا همانند فرد بیمار است که الله ﷻ درباره‌اش می‌فرماید.....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه