(۳۷۸۴) سوال: چند سال است که شروع به نماز خواندن کرده‌ام؛ اما وقتی برای اولین بار روزه گرفتم، نصف ماه رمضان را روزه گرفتم و نصف دیگر را بدون عذر، روزه نگرفتم و از این حدیث رسول الله ﷺ بی‌خبر بودم که فرموده است: «مَن أفطَرَ يومًا من رَمَضانَ فِي غيرِ رُخصةٍ رَخَّصَها اللهُ لَهُ لم يَقضِ عنه صيامُ الدَّهرِ»[۱] : (کسی که یک روز از رمضان را بدون این که رخصت و اجازه‌ای داشته باشد که الله À به آن اجازه داده باشد روزه نگیرد، روزه گرفتن تمام عمر نیز آن یک روز را قضا نمی‌کند). آیا با این وجود، من گناه‌کار هستم؟ در این حالت چه کاری باید انجام دهم؟ با توجه به این که من بسیاری از امور دینی را در زمان بلوغ نمی‌دانستم.
جواب:
بر هر مسلمانی واجب است که از امور دین خود آگاه باشد و هر چه نیاز دارد را بیاموزد؛ مثلا درباره‌ی نماز باید احکام نماز را بیاموزد، اگر مال دارد احکام زکات را بیاموزد و در روزه نیز وقتی بر او واجب شد، باید احکام روزه را یاد بگیرد. اگر تصمیم حج دارد، باید بیاموزد که چگونه حج را انجام دهد زیرا شریعت و تمام عبادت‌ها بر پایه‌ی اتباع و پیروی استوار است و کسی که نداند باید از چه چیزی پیروی کند، چگونه می‌‌تواند عبادتش را تصحیح کند جز این که فقط از مردم تقلید کند؟ به هر حال واجب است که هر مسلمان، امور دینش را یاد بگیرد.
در این سؤال، مطرح شد که وی نصف رمضان را رها کرده و روزه نگرفته است؛ می‌گوییم: اگر به درگاه الله À توبه‌ی نصوح کرده‌ای و عمل خویش را اصلاح نموده‌ای، بنا بر دیدگاه برتر و راجح، قضای روزهایی که روزه نگرفته‌ای بر تو لازم نیست زیرا هر عبادتی که زمان مشخصی برای انجام دارد، اگر کسی آن را بدون عذر از وقتش به تأخیر بیاندازد، حتی اگر انجامش دهد نیز از وی پذیرفته نمی‌شود. بنابراین به درگاه الله À توبه نما، عمل خویش را اصلاح کن و اعمال نیک و شایسته را زیاد انجام بده. قضای روزهایی از رمضان که روزه نگرفته‌ای نیز لازم نیست.
۱-سنن ابوداود: كتاب الصوم، باب التغليظ فيمن أفطر عمدا، شماره (٢٣٩٦). سنن ترمذی: أبواب الصوم، باب ما جاء في الإفطار متعمدا، شماره (۷۲۳). سنن ابن ماجه: كتاب الصيام، باب ما جاء في كفارة يوما في رمضان، شماره (١٦٧٢).
