سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۲۴۷۱) حکم نماز مأموم در صورت اضافه شدن رکعت توسط امام و فوت یک رکعت از مأموم

(۲۴۷۱) سوال: همراه مردم نماز مغرب خواندم و امام یک رکعت زیاد خواند با وجود این که یک از من فوت شده بود لذا من سه رکعت خواندم، آیا یک رکعت دیگر بخوانم؟

جواب:

اهل علم از این مسئله رکعت زائده تعبیر می‌کنند، آیا آن برای مسبوق حساب می‌شود؟ بین اهل علم در این مورد اختلاف است و قول راجح این می‌باشد که حساب می‌شود، مثلا: اگر در رکعت دوم نماز مغرب به امام رسیدی و امام فراموش کرد و چهار رکعت خواند بنابراین همراه او سلام نماز را می‌دهی زیرا سه رکعت خواندی و وقتی معتقد هستی که آن رکعت چهارم است نمی‌توانی بلند شوی و رکعت چهارم را بخوانی در صورتی که می‌دانی رکعت چهارم است و زیرا این زیادت کردن به نماز از روی عمد و قصد است و امام برای رکعت چهارم معذور است چون که فراموش کرده است اما تو اگر چهار رکعت خواندی معذور نیستی.

و اگر کسی بگوید: این چیزی که ذکر کردید مخالف این قول رسول الله ﷺ می‌باشد: «ما ادركتم فصلوا، وما فاتكم فأتموا»[۱]: (هرآنچه را  یافتید نماز بخوانید و آنچه را نیافتید نیز کامل کنید): می‌گوییم: مخالفتی ندارد زیرا قول رسول الله ﷺ: «و ما فاتكم فأتموا» : (و آنچه را نیافتید نیز کامل کنید): دلالت می‌دهد که این مرد نمازش را تمام نکرده است و الان نمازش را تمام کرده و سه رکعت خوانده است و بعد از اینکه رکعاتی که باید می‌خواند را خوانده است دیگر چه را باید تمام کند؟

در این صورت می‌گوییم: قول راجح این است آن رکعت زائد برای او حساب می‌شود و هنگامی به امام در رکعت دوم رسیده و امام نیز یک رکعت به نماز خود افزوده است پس همراه امام سلام می‌دهد و نمازش تمام شده است.


[۱] تخریج آن گذشت.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: صليت مع أناس المغرب، فزاد الإمام ركعة مع العلم أني قد فاتتني ركعة، وقد أصبحت صليت ثلاث ركعات، فهل أصلي ركعة أخرى؟

فأجاب رحمه الله تعالى: هذه المسألة يعبر عنها أهل العلم بالركعة الزائدة، هل يعتد بها المسبوق أو لا؟ وفيها خلاف بين العلماء، والقول الراجح أن المسبوق يُعتد بها، وأنها تُحْسَبُ له، فمثلا: إذا دخلت مع الإمام في صلاة المغرب في الركعة الثانية ونسي وزاد ،رابعة، فإنك تُسَلَّمُ معه؛ لأنك أنت صليت ثلاثا، ولا يمكن أن تقوم فتصلى رابعة وأنت معتقد أنها رابعة، عالما بأنها رابعة؛ لأن هذا زيادة في الصلاة عمدا ،وقصدًا، فالإمام معذور بزيادته الرابعة لأنه ناس، أما أنت إذا زدت الرابعة فإنك لست بمعذور.

فإن قال قائل: إن ما ذكرتموه يخالف قول النبي صلى الله عليه وسلم: «ما أدركتم فَصَلُّوا، وما فاتكم فأتموا». قلنا: لا مخالفة؛ لأن قول النبي صلى الله عليه وسلم: «ما فاتكم فأتموا»، يدل على أن هذا الرجل لم تتم صلاته، وهو الآن قد تمت صلاته وصلى ثلاثا، فأي شيء يتمه بعد أن أتم الركعات المطلوبة منه؟

إذا نقول: إن القول الراجح أن المأموم يعتد بالركعة الزائدة، فإذا دخل مع الإمام في الركعة الثانية وزاد الإمام في صلاته فإنه يسلم مع الإمام؛ لأن صلاته انتهت.

مطالب مرتبط:

(۲۴۳۳) اگر سجده‌ی سهو بعد از سلام قرار داشته باشد بعد از سجده‌ی سهو نیز سلام کرده می‌شود؟

بله، اگر نماز‌گزار سجده‌ی سهو را بعد از سلام قرار دهد بعد از آن بلافاصله دو سجده سلام می‌دهد و طبق قول راجح تشهد نمی‌خواند.....

ادامه مطلب …

(۲۴۶۴) حکم گفتن “سبحان الله” توسط مأمومین در صورت ترک سجده توسط امام

هنگامی که امام سجده یا رکوعی را فراموش کرد او را متوجه سازید و بگویید: سبحان الله و اگر متوجه نشد آیه‌ای از قرآن بخوانید که به آن اشاره دارد...

ادامه مطلب …

(۲۴۲۰) سجده‌ی سهو چیست؟

سجده‌ی سهو دو سجده‌ای است که انسان برای ذلت و خواری شیطان هنگامی که نفی سببی که به خاطر آن سجده کرده دانست یا برای تکمیل نمازش می‌باشد...

ادامه مطلب …

(۲۴۷۲) حکم نماز در صورت شک در قرائت فاتحه و فراموشی سجده‌ی سهو

اگر این نماز‌گزار بسیار شک می‌کند یعنی دائما شک دارد این شک او اعتبار ندارد و آن را رها کند به طوری که اصلا بر قلب او وارد نشده است ....

ادامه مطلب …

(۲۴۷۳) حکم نماز در صورت فراموشی تعداد رکعات

اگر نماز گزار شک کند که چند رکعت خوانده است از دو حالت خارج نیست:...

ادامه مطلب …

(۲۴۶۳) حکم اشتباه در رکعات نماز و تکرار تسبیح توسط مأمومین در نماز جماعت

اگر انسان در نماز سری، جهری بخواند نمازش باطل نیست اگر چه به عمد نیز جهری بخواند دیگر چه رسد به این که سهوا این کار را کرده باشد زیرا جهری و سری خواندن آن در محلش سنت می‌باشد و واجب نیست....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه