(۲۳۴۶) حکم دعا کردن به صورت جمعی بعد از نماز

(۲۳۴۶) سوال: حکم دعا کردن به صورت جمعی بعد از نماز در روزهای عادی چیست؟

جواب:

حکم آن بدعت است که از آن نهی می‌شود زیرا رسول الله ﷺ می‌فرماید: «عَلَيْكُمْ بِسُنَّتِي وَسُنَّةِ الْخُلَفَاءِ الْمَهْدِيِّينَ الرَّاشِدِينَ، تَمَسَّكُوا بِهَا، وَعَضُّوا عَلَيْهَا بِالنَّوَاجِذِ ، وَإِيَّاكُمْ وَمُحْدَثَاتِ الْأُمُورِ ؛ فَإِنَّ كُلَّ مُحْدَثَةٍ بِدْعَةٌ، وَكُلَّ بِدْعَةٍ ضَلَالَةٌ»[۱] (برشماست كه سنت مرا و سنت خلفاي راشدين و مهدیين را كه پس از من هستند محكم و با چنگ و دندان آن را حفظ کنید، و از امور ساختگى (وبرخلاف کتاب و سنّت) دورى کنید؛ زیرا هر امر ساختگى بدعت است وهر بدعتى گمراهى است) و همچنین اذکار دیگری که از رسول الله ﷺ وارد شده است.

اما با این کیفیت بدعت منکر و قبیحی است و در این بدعت جایگزینی برای آنچه رسول الله ﷺ ارشاد کرده قرار گرفته است.

و بر اینها واجب است که به سوی الله À توبه کنند و به سوی روش رسول الله ﷺ برگردند و الحمدلله این در کتاب‌های حدیث و فقها موجود است و باید بداند کسی که بعد از آگاهی به بدعت بودن این بر آن استمرار یابد چیزی جز گمراه و دوری از الله À را بر خود زیاد نمی‌کند.

و از الله À امید داریم که برادران مسلمانمان را به راه کسانی به آنها نعمت داده است از انبیا و صادقین و شهدا و صالحین، هدایت کند.

و به مأمومین می‌گوییم که آن را رها کنند و هنگامی که سلام نماز را دادند سه بار استغفار کنند و بگویند: اللَّهُمَّ أَنْتَ السَّلَامُ وَمِنْكَ السَّلَامُ، تَبَارَكْتَ ذَا الْجَلَالِ وَالْإِكْرَامِ و آنچه را از رسول الله ﷺ از ذکر وارد شده است بخوانند و امام را تنها بگزارند و اگر به سنت برگشت و احادیث وارده در این موضوع را خواند بنابراین امام با تقوایان گشته می‌باشد زیرا از بدعت به سنت برگشته و مردم نیز از امامشان تبعیت می‌کنند اینگونه امام باتقوایان می‌شود.

از الله À می‌خواهم که همه را در آنچه خیر و صلاح است موفق بگرداند و ما را به راه مستقیم راهی که به آنها نعمت داده از انبیا و صدیقان و شهدا و صالحین، هدایت کند.

[۱] رواه احمد (۱۲۶/۴) و ابو داود (۴۶۰۷) و ترمذی (۲۶۷۶) و ابن ماجه (۴۲).

تعداد بازدید: 9

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: بالنسبة للدعاء جماعة بعد الصلاة في الأيام العادية ما حكمه؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: حكمه أنه بدعة يُنهى عنه؛ لأن النبي صلى الله عليه وسلم قال: «عليكم بِسُنَّتِي وسُنَةِ الخلفاء الراشدين الْمَهْدِيِّينَ من بعدي، وإياكم ومحدثات الأمور، فإن كل مُحدَثَةٍ بدعة، وكل بدعة ضلالة»، فينهي عن ذلك ويقال لهؤلاء: إننا متبعون لا مبتدعون، فهل كان الرسول -عليه الصلاة والسلام- وأصحابه يفعلون ذلك ؟ هل كان الخلفاء يفعلون ذلك؟ هل كان الصحابة يفعلون ذلك ؟ والجواب كله بلا شك بالنفي، وعلى هذا فينهى عن هذا الدعاء الذي يكون جماعة بعد الصلوات المفروضة، والصلاة المفروضة ذكر الله ماذا نفعل بعدها، فقال جل وعلا -: ﴿ فَإِذَا قَضَيْتُمُ الصَّلَوَةَ فَاذْكُرُوا اللَّهَ قِيَما وَقُعُودًا وَعَلَى جُنُوبِكُمْ ﴾ [النساء: ١٠٣] هذا هو المشروع، والدعاء إذا أراده الإنسان ينبغي أن يكون قبل السلام، أي: قبل أن ننصرف عن الله -عز وجل- ؛ لأن المصلي ما دام يصلى فإنه يناجي ربه، فإذا سلم انتهت المناجاة، فهل الأفضل واللائق بالإنسان أن يدعو الله تعالى حال مناجاته أو بعد أن يفرغ؟ لاشك أن الأولى والأفضل أن يكون قبل أن ينصرف المؤمن من مناجاته، ثم إن الرسول -عليه الصلاة والسلام – أرشدنا فقال في التشهد لما ذكره وعلمه، قال: «ثم يتخير من الدعاء ما شاء»، فجعل الدعاء قبل السلام، أما بعد السلام فهو الذِّكْرُ ، كما قال تعالى: ﴿ فَإِذَا قَضَيْتُمُ الصَّلَوةَ فَاذْكُرُوا اللَّهَ قِيَنَمَا وَقُعُودًا وَعَلَى جُنُوبِكُمْ ﴾ [النساء: ١٠٣] وعلى هذا فلا يُسَنُ الدعاء، لا بعد الفريضة ولا بعد النافلة، لا جماعة ولا أفرادًا.