یکشنبه 20 ربیع‌الثانی 1447
۲۰ مهر ۱۴۰۴
12 اکتبر 2025

(۲۱۲۸) حکم بالا نگه داشتن دست در تکبیرة الإحرام در طول قرائت فاتحه در نماز

(۲۱۲۸) سوال: بسیاری از مسلمانان را می‌بینیم که در هنگام نماز بستن دستشان را در تکبیرة الإحرام بالا می‌برند و بعضی از اوقات به مدت سوره‌‌ی فاتحه دستشان را بالا نگه می‌دارند آیا این موافق یکی از مذاهب چهارگانه می‌باشد؟ یا اثری از رسول الله ﷺ یا صحابه یا تابعین بر آن وجود دارد؟ لطفا برای ما این را توضیح دهید که ما از این امور اطلاعی نداریم.

جواب:

از رسول الله چنین چیزی که سوال کننده گفتند وارد نشده است که رفع الیدین را به مدت نصف سوره‌ی فاتحه طولش دهند و چیزی که وارد شده است این می‌باشد که ایشان دو دستش را تا برابر دو شانه‌هایش بالا یا تا برا برابر خود گوش‌هایش یا تا لاله‌ گوش‌هایش بالا می‌برد همانطور که در حدیث ابن عمر J [1] و مالک بن الحُوَیْرِث J [2] آمده است.

سپس از رسول الله ﷺ وارد شده است که ابتدا رفع الیدین می‌کرد سپس تکبیر می‌گفت پس رفع الیدین می‌کرد تا این که کاملا دستش را بالا می‌برد سپس تکبیر می‌گفت و دارد شده است که هنگام بالا بردن تکبیر می‌گفت پس ابتدای بالا بردن همراه با ابتدای تکبیر و انتهای بالا بردن همراه با انتهای تکبیر می‌باشد و همچنین وارد شده است که ابتدا تکبیر می‌گفت سپس رفع الیدین می‌کرد و با این سه صفت که رفع الیدین قبل از تکبیر یا بعد آن یا همراه آن باشد جایز است و امر در این‌باره واسع است و همانطور که اشاره کردیم بالا بردن دست تا شانه‌ها یا لاله‌های گوش است ولی مثل چیزی که سوال کننده مطرح کرد طولانی نمی‌باشد زیرا که از سنت رسول الله ﷺ نیست.

و رفع الیدین در نماز چهار موضع دارد: در هنگام تکبیرة الإحرام و در هنگام رکوع و در هنگام بالا آمدن از رکوع و در هنگام بلند شدن از تشهد اول.


[۱] رواه البخاری (۷۳۵) و مسلم (۳۹۰).

[۲] رواه مسلم (۳۹۱).

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل نرى كثيرًا من المسلمين عند افتتاح الصلاة يرفعون أيديهم عند تكبيرة الإحرام، ويطيلون رفعها حتى تصل في بعض الأحيان إلى مدة قراءة الفاتحة، فهل هذا يوافق أحد المذاهب الأربعة؟ أو جاء ذلك في أثر عن النبي ، أو عن صحابته الكرام أو التابعين لهم بإحسان؟ نرجو توضيح ذلك لأننا لا نملك التوجيه في ذلك لِقِصَرِ اطلاعنا في هذه الأمور.

فأجاب رحمه الله تعالى: لم يرد عن النبي صلى الله عليه وسلم في رفع اليدين أن تبقى هكذا كما ذكر السائل إلى قرب منتصف الفاتحة، وإنما الوارد عنه أنه كان يرفع يديه إلى حذو منكبيه، أو إلى فروع أذنيه، كما في حديث ابن عمر ومالك بن الْحُوَيْرِثِ رضي الله عنهما.

ثم إنه ورد عن النبي – عليه الصلاة والسلام- أنه كان يرفع يديه أولا ثم يكبر، فيرفع يديه حتى إذا انتهى من الرفع كبر، وورد عنه أنه يرفعهما حين يكبر، فيكون ابتداء الرفع مع ابتداء التكبير وانتهاء الرفع مع انتهاء التكبير، وورد أيضًا صفةٌ ثالثة أنه يكبر ثم يرفع يديه، وكل هذه الصفات الثلاث: أن يكون الرفع قبل التكبير أو بعده أو معه كل هذا جائز، والأمر فيه واسع، ومنتهى الرفع كما أشرنا إليه إما المنكبان أو فروع الأذنين، هذا هو منتهى الرفع، لكنه مع ذلك لا يتأخر كما ذكر السائل، لأنه ليس في ذلك عن النبي صلى الله عليه وسلم سنة.

ثم إن محل هذا الرفع في أربعة مواضع في الصلاة عند تكبيرة الإحرام وعند الركوع، وعند الرفع منه ، وعند القيام من التشهد الأول.

مطالب مرتبط:

(۲۱۲۶) حکم تاخیر همیشگی در نماز جماعت

چیزی بر گردن او نیست ولی خیر بسیار زیادی را از دست داده است زیرا از زمانی که وارد نماز شد اجر آن را دریافت می‌کند و اگر بعد از شروع امام به قرائت فاتحه وارد شد پس نفسش را محروم کرده است...

ادامه مطلب …

(۲۱۳۰) حکم رها کردن دست‌ها در نماز چیست؟

رها کردن دو دست خلاف سنت می‌باشد...

ادامه مطلب …

(۲۱۳۴) حکم گذاشتن دو دست بر سینه بعد از بالا آمدن از رکوع

گذاشتن دو دست بر سینه قبل از رکوع و بعد از آن سنت است...

ادامه مطلب …

(۲۱۲۱) آیا باید شرایط سالمندان را رعایت کنیم وقتی که تمایل دارند تکبیر تشهد را طولانی کنیم؟

تفاوت نگذاشتن برای مأموم مصلحت می‌باشد چون که حواس خود را جمع می‌کند تا بداند در کدام رکعت می‌باشد و می‌ترسد که در محل نشستن بایستد یا عکس آن و اگر امام بین تکبیرات فرق بگذارد ماموم مانند رباتی می‌شود که فقط تبعیت می‌کند...

ادامه مطلب …

(۲۱۱۴) رفع الیدین صحیح در هنگام تکبیرة الإحرام چگونه است؟

بلند کردن صحیح این است که دو دستت را برابر شانه‌ها یا برابر گوش بالا ببری که همه‌اش در سنت وارد شده است یا تا نرمه‌ی گوش آن را بالا ببری...

ادامه مطلب …

(۲۱۱۹) حکم تکبیرات و دعای استفتاح هنگام پیوستن به امام در رکوع

هنگامی که نمازگزار وارد شد و امام در حال رکوع بود پس تکبیرة الإحرام را می‌گوید سپس رکوع می‌کند و دعای استفتاح را نمی‌خواند....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه