(۱۹۷۸) سوال: نماز عصر، مغرب و عشا را با لباسی که نجس است خواندهام و بیاد نداشتم تا بعد از اتمام نماز عشا، پس باید در این حالت قضا کنم؟ چکار باید بکنم؟ مرا راهنمایی کنید شکر الله لکم.
جواب:
اگر در لباسی نجس نماز خواندی و فراموشی کردی که آن را تا قبل از نماز بشویی و بعد از اتمام نماز آن را بیاد آوردی پس نماز شما صحیح است و اعادهی این نماز لازم نیست برای این که از روی فراموشی این ممنوع را مرتکب شده است و اللهÀ میفرماید: {رَبَّنَا لَا تُؤَاخِذۡنَاۤ إِن نَّسِینَاۤ أَوۡ أَخۡطَأۡنَا} [سوره البقرة: ۲۸۶] (پروردگارا! اگر فراموش یا خطا کردیم، ما را مؤاخذه نکن) پس الله گفت: انجام دادم [۱]و رسول اللهﷺ در روزی نماز میخواند که در نعلینش نجاستی بود، در اثنای نماز جبرئیل او را با خبر ساخت و رسول اللهﷺ آن را درآورد ولی نماز را از سر نگرفت پس این دلالت بر این دارد که اگر کسی در اثنای نماز از نجاست با خبر شد پس آن را از بین میبرد اگر چه در نماز باشد و نمازش را ادامه میدهد اگر که بعد از بین بردن آن عورتش پوشیده باشد و همچنین اگر فراموش کرد و در اثنای نمازش بیاد آورد پس آن لباس نجس را درمیآورد اگرکه عورتش پوشیده باشد.
اما اگر نمازش را تمام کرد سپس بعد از آن بیاد آورده است یا بعد از اتمام نماز پی به نجاست برده است نمازش صحیح است و نیاز به اعاده ندارد بر خلاف مردی که نماز میخواند و فراموش کرده است که وضو بگیرد مثل این که وضوی او باطل شده و فراموش کرده که وضو بگیرد سپس نماز میخواند و بعد از اتمام نمازش بیاد میآورد که وضو نگرفته است پس بر او را واجب است وضو بگیرد و نماز را اعاده کند و همچنین اگر جنب شده باشد و نداند مثل آن که محتلم شود در شب و صبح را بدون غسل از روی جهل نماز بخواند و در روز میبیند که بر روی لباسش منی وجود دارد پس بر او واجب است که غسل کند و نماز را اعاده کند و فرق است بین این و مسئلهی اولی یعنی نجاست چون که نجاست از باب ترک محظور است و اما وضو و غسل از باب فعل مأمور است و امر ایجابی باید انسان آن را انجام دهد و عبادت تمام نمیشود مگر با وجوب آن.
اما از بین بردن نجاست امر عدمی است نماز تمام نمیشود مگر با عدم آن پس اگر در حال نماز از روی فرمواشی یا عدم علم وجود داشت ضرری به نمازش نمیرساند زیرا که چیزی که حصول آن در نماز طلب میشود از او فوت نشده است.
[۱] تخریج آن گذشت.