(۱۸۱۱) سوال: بعضی از مردم می‌گویند هر عبادتی مستقل خود است ترک بعضی از عبادات ارتباطی به انجام بعضی دیگر ندارد مثلا شخصی نماز می‌خواند ولی روزه نمی‌گیرد یا زنی نماز می‌خواند ولی خمار را بر روی چهره‌اش نمی‌اندازد و اگر به بگویی چرا نماز می‌خوانی ولی حجابت را رعایت نمی‌کنی؟ می‌گوید هر چیزی جداگانه است و اللهÀ برای نماز و خمار جداگانه من را محاسبه می‌کند و بعضی دیگر می‌گویند می‌دانیم که واجب است و شرایط به ما آن اجازه را نمی‌دهد. نظر شما در این مورد چیست؟ آیا این از جنس کفر به بعضی از کتاب و ایمان به بعضی از آن است؟ و آیا نماز زنی که بدون حجاب بیرون می‌رود نمازش قبول و صحیح است؟ و حکم آن چیست از شوهرش او را از حجاب منع کند؟

جواب:

شکی نیست که برای عبادات پاداش است و هر عبادتی مستقل خود است، نماز است، صدقه است، روزه است، حج است و نیکی به والدین است که هر کدام جداگانه حکم می‌شود و هر کدام به صورت جداگانه پذیرفته می‌شود هر چند که در دیگری تفریط صورت گیرد مگر نماز که اگر ترک شد هیچ عبادتی دیگر قبول نمی‌گردد زیرا که ترک آن کفر است و زمانی که کفر باشد، عبادت از کافر قبول نمی‌شود به این خاطر که اللهÀ می‌فرماید: {وَمَا مَنَعَهُمۡ أَن تُقۡبَلَ مِنۡهُمۡ نَفَقَـٰتُهُمۡ إِلَّاۤ أَنَّهُمۡ كَفَرُوا۟ بِٱللَّهِ وَبِرَسُولِهِۦ وَلَا یَأۡتُونَ ٱلصَّلَوٰةَ إِلَّا وَهُمۡ كُسَالَىٰ وَلَا یُنفِقُونَ إِلَّا وَهُمۡ كَـٰرِهُونَ} [سوره التوبة: ۵۴] (و هیچ چیز مانع قبول انفاق‌های آن‌ها نشد، مگر آنکه به الله و پیامبرش کافر شدند، و جز با کسالت (و بی میلی) برای نماز حاضر نمی‌شوند، و جز با کراهت انفاق نمی‌کنند) اما به نسبت غیر از نماز اگر عبادتی را ترک کرد، آن عبادتی که انجام داده است از او قبول می‌شود اگر که آن عبادتی که ترک کرده است از روی سهل انگاری بوده است و اگر ترک آن از روی تکذیب و انکار آن باشد او را از اسلام خارج می‌کند و عبادات دیگر همانگونه که گفتیم قبول نخواهد شد.

و اما به نسبت زنی که نماز می‌خواند و حجاب شرعی را رعایت نمی‌کند و حجاب شرعی همان پوشاندن صورت و دست و مواضع فتنه است که نماز او صحیح است ولی به خاطر ترک حجاب شرعی گناه کار است و اگر شوهرش به او امر می‌کند که حجاب نداشته باشد اطاعت از او صحیح نیست و نافرمانی از او در طاعت اللهÀ واجب است زیرا که رسول اللهﷺ می‌فرماید: «لا طاعة لمخلوق في معصیة الخالق»^[۱] (از مخلوق در معصیت خالق فرمانبردای نمی‌شود) و اللهÀ می‌فرماید: {وَٱللَّهُ وَرَسُولُهُۥۤ أَحَقُّ أَن یُرۡضُوهُ إِن كَانُوا۟ مُؤۡمِنِینَ} [سوره التوبة: ۶۲] (در حالی‌که اگر ایمان داشتند، شایسته‌تر (این) است که اللهÀ و رسولش را خشنود سازند) در این حالت برای او حلال نمی‌باشد که چیزی از واجبات را ترک کند بدلیل اینکه نشوز او محسوب می‌شود زیرا که این نشوز (نافرمانی شوهر) محسوب نمی‌شود قطعا نافرمانی زن از شوهرش در اطاعت اللهÀ از نشوز نیست بلکه برای شخص شایسته است که چنین زنی را در قلبش گران شمرد که در طاعت اللهÀ نافرمانی او را کرده است.

[۱] رواه احمد (۶۶/۵).