۴۹۸ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم گفتن: «قدرتِ الله اراده کرد»، چیست؟ اگر جواب، این است که درست نیست، چرا؟ با توجه به اینکه صفت، تابع موصوف است، و صفت، از ذات الله جدا نیست؟
جواب دادند: درست نیست بگویی: «قدرتِ الله خواست» ؛ زیرا، مشیئت، اراده است، و قدرت، معناست، و معنا هیچ اراده‌ای ندارد. بلکه کسی که اراده می‌کند، اراده دارد، و مشیئت برای مشیئت کننده است. اما می‌گوییم: حکمت الله چنین و چنان اقتضا کرد. یا وقتی که می‌خواهیم در مورد چیزی که اتفاق افتاده سخن بگوییم، می‌گویی: این قدرت الله است. همان طور که می‌گوییم: این خلقت الله است. اما نسبت دادن و اضافه کردن امری به قدرت الله، که مقتضایش فعل اختیاری است، جایز نیست.
اما اینکه سائل گفت: «صفت تابع موصوف است» ؛ می‌گوییم: بله، و همین که تابع موصوف است، دلالت دارد که نمی‌شود به آن چیزی را نسبت داد که خود، مستقلا آن را انجام دهد. این سخن ورد زبان بسیاری از مردم است که می‌گویند: «قدرت الهی چنین و چنان اراده کرد»، یا «قَدَر، چنین و چنان خواست». این سخن جایز نیست؛ زیرا قَدَر و قدرت دو امر معنوی هستند و اراده ندارند. بلکه مشیئت را کسی دارد که قادر و مقدَّر کننده است.
