۴۸۷ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم این سخن چیست که وقتی در مورد شخص که به تازگی مرده، از کسی سوال میشود، میگوید: «فلان؟ الله به او اندیشید»؟
جواب دادند: اگر منظورش از این سخن، این باشد که الله تعالی او را به یاد آورد، و سپس او را از دنیا برد، چنین سخنی کفر است. زیرا مقتضایش این است که الله تعالی دچار فراموشی میشود. در حالی که الله تعالی فراموش نمیکند. چنان که موسی علیه السلام وقتی فرعون از او پرسید: {قَالَ فَمَا بَالُ الْقُرُونِ الْأُولَى. قَالَ عِلْمُهَا عِنْدَ رَبِّي فِي كِتَابٍ لَا يَضِلُّ رَبِّي وَلَا يَنْسَى}[۱]، یعنی: {گفت: پس حال امتهای پیشین چگونه است؟ گفت: علمش در کتابی نزد پروردگار من است. پروردگارم اشتباه نمیکند و از یاد نمیبرد}. اگر قصد جواب دهنده، این باشد، و معنای حرفی را که میزند، میداند، این کفر است.
اما وقتی جاهل باشد و نداند، و منظورش از گفتن «فلان؟ الله به او اندیشید»، فقط همین است که جانش را گرفت، این چنین شخصی تکفیر نمیشود. اما واجب است زبان خود را از چنین سخنی پاک کند. زیرا کلامی است که چنین به ذهن القا میکند که رب العالمین، دارای نقص است. همچنین بهتر است در جواب بگوید: «الله او را میراند: توفّاه الله».
[۱] – سوره طه، آیات «۵۱و۵۲».