سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

۴۸۷ – حکم این سخن در مورد شخصی که به تازگی مرده می‌گویند: «الله به او اندیشید»

۴۸۷ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم این سخن چیست که وقتی در مورد شخص که به تازگی مرده، از کسی سوال می‌شود، می‌گوید: «فلان؟ الله به او اندیشید»؟

جواب دادند: اگر منظورش از این سخن، این باشد که الله تعالی او را به یاد آورد، و سپس او را از دنیا برد، چنین سخنی کفر است. زیرا مقتضایش این است که الله تعالی دچار فراموشی می‌شود. در حالی که الله تعالی فراموش نمی‌کند. چنان که موسی علیه السلام وقتی فرعون از او پرسید: {قَالَ فَمَا بَالُ الْقُرُونِ الْأُولَى. قَالَ عِلْمُهَا عِنْدَ رَبِّي فِي كِتَابٍ لَا يَضِلُّ رَبِّي وَلَا يَنْسَى}[۱]، یعنی: {گفت: پس حال امت‌های پیشین چگونه است؟ گفت: علمش در کتابی نزد پروردگار من است. پروردگارم اشتباه نمی‌کند و از یاد نمی‌برد}. اگر قصد جواب دهنده، این باشد، و معنای حرفی را که می‌زند، می‌داند، این کفر است.

اما وقتی جاهل باشد و نداند، و منظورش از گفتن «فلان؟ الله به او اندیشید»، فقط همین است که جانش را گرفت، این چنین شخصی تکفیر نمی‌شود. اما واجب است زبان خود را از چنین سخنی پاک کند. زیرا کلامی است که چنین به ذهن القا می‌کند که رب العالمین، دارای نقص است. همچنین بهتر است در جواب بگوید: «الله او را میراند: توفّاه الله».


[۱] – سوره طه، آیات «۵۱و۵۲».

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

(487) وسئل فضيلته: عن قول الإنسان إذا سئل عن شخص قد توفاه الله قريباً قال: “فلان ربنا افتكره”؟

فأجاب فضيلته بقوله: إذا كان مراده بذلك أن الله تذكر ثم أماته فهذه كلمة كفر، لأنه يقتضي أن الله – عَزَّوَجَلَّ – ينسى، والله ـ سُبْحَانَهُ‌وَتعالى ٰ ـ لا ينسى، كما قال موسى، عَلَيْهِ‌الصَّلَاةُوَالسَّلَام، لما سأله فرعون: (فما بال القرون الأولى. قال علمها عند ربي في كتاب لا يضل ربي ولا ينسى) (سورة طه، الآيتان “51-52”). فإذا كان هذا هو قصد المجيب وكان يعلم ويدري معنى ما يقول فهذا كفر.

أما إذا كان جاهلاً ولا يدري ويريد بقوله: “إن الله افتكره” يعني أخذه فقط فهذا لا يكفر، لكن يجب أن يطهر لسانه عن هذا الكلام، لأنه كلام موهم لنقص رب العالمين – عَزَّوَجَلَّ – ويجيب بقوله: “توفاه الله أو نحو ذلك”.

مطالب مرتبط:

۴۹۸ – حکم گفتن «قدرتِ الله اراده کرد» چیست؟

۴۹۸ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم گفتن: «قدرتِ الله اراده کرد»، چیست؟ اگر جواب، این است که درست نیست، چرا؟ با توجه به اینکه صفت، تابع موصوف است، و صفت، از ذات الله جدا نیست؟ جواب دادند: درست نیست بگویی: «قدرتِ الله خواست» ؛ زیرا، مشیئت، اراده است، و قدرت، معناست، و […]

ادامه مطلب …

۵۱۵ – خواندن الله ﷻ با منادای «یا هادی» و «یا دلیل»

۵۱۵ – از شیخ رحمه الله سوال شد: نظرتان در مورد سخن برخی مردم که می‌گویند: «یا هادی»، «یا دلیل»، چیست؟ جواب دادند: «یا هادی»، و «یا دلیل»، از اسم‌های الله نیست. اگر قصد انسان از آن، صفت باشد، اشکالی ندارد. چنان که می‌گوید: «ای حرکت دهنده‌ی ابرها»، یا «ای نازل کننده‌ی کتاب»، و صفاتی […]

ادامه مطلب …

۵۱۲ – آیا گفتن عبارت «خدا نکند» درست است؟

۵۱۲ – از شیخ رحمه الله سوال شد: نظرتان در مورد این عبارت چیست: «خدا نکند»؟ جواب دادند: ناپسند می‌دانم که کسی بگوید: «خدا نکند». چون گفتن این حرف، چنین توهمی را به وجود می‌آورد که چه بسا کسی الله را مجبور به چیزی می‌کند. بنا بر این می‌گوید: «خدا نکند». در حالی که الله […]

ادامه مطلب …

۴۵۶ – حکم لقب «حاجی» و «سید» چیست؟

۴۵۶ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم گفتن «حاجی» و «سید فلان» چیست؟ جواب دادند: گفتنِ «حاجی»، یعنی حج را ادا کرده. این اشکالی ندارد. اما «سید»؛ نگاه می‌کنیم اگر صحیح است که او دارای سیادت است، گفته می‌شود: او «سید» است. بدون اینکه الف و لام به کار برده شود. این اشکالی […]

ادامه مطلب …

۴۶۴ – برخی به منظور «مرا نگاه کن» میگوند: «راعنی». آیا این عبارت درست است؟

۴۶۴ – از شیخ رحمه الله سوال شد: برخی مردم از این عبارت استفاده می‌کنند: «راعنی»، و منظورشان این است که به من نگاه کن. صحت این کلمه در چه حد است؟ جواب دادند: آنچه می‌دانم این است که کلمه‌ی «راعنی» به معنی مراعات است. یعنی مثلا: مراعات کن و در قیمت، تخفیف بده، و […]

ادامه مطلب …

۴۸۶ – حکم این سخن که به شخص گناهکاری می‌گویند: «فلانی از هدایت دور شده» یا «از بهشت دور شده» یا «از مغفرت الله دور شده»

۴۸۶ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم این سخن چیست که برخی مردم وقتی کسی را می‌بینند که در ارتکاب گناهان، زیاده روی می‌کند، می‌گویند: «فلانی از هدایت دور شده»، یا «از بهشت دور شده»، یا، «از مغفرت الله دور شده»؟ جواب دادند: گفتن این سخنان جایز نیست و نوعی تصمیم گیری به […]

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه