(۵۸۰) سوال: دیدگاهتان درباره‌ی تصوف و صوفيه چیست؟ نظر به این‌ که تاریخ اسلامی یاد مردان زیادی از بزرگان تصوف را برایمان حفظ کرده است که مال و تجارت، آنان را از یاد و ذكر الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ غافل نکرده است که البته این حقیقتی است که نیاز به بحث و پژوهش ندارد. لطفا به این سؤال، پاسخ دهید.

جواب:

در حدیث چنین آمده است که: «أما بعدُ، فَإِنَّ خَیرَ الحَدِيثِ كِتَابُ اللهِ، وَخَيرَ الهَديِ هَديُ مُحمَّدٍ ﷺ، وَشَرَّ الأُمُورِ مُحدَثَاتُهَا، وَكُلَّ بِدعَةٍ ضَلالَةٌ وَكُلَّ ضَلالَةٍ فِي النَّارِ»: (اما بعد؛ قطعا بهترین سخن، کتاب الله است و بهترین هدایت، هدایت و راهنمایی محمد ﷺ است. بدترین کارها، نوآوری‌ها است. هر بدعتی، گمراهی است و هر گمراهی در آتش است) چه بسا همین خطبه‌ی رسول الله ﷺ برای پاسخ به این سؤال، کافی باشد؛ زیرا راه تصوف، بدعت است و الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ دلیلی بر صحت آن نازل ننموده است لذا رسول الله ﷺ، خلفای راشدین و امامان هدایت‌یافته بر آن نبوده‌اند. تصوف درجات متفاوتی دارد که برخی به کفر صریح و برخی دیگر به فسق می‌انجامد و با این وجود، بسیار با هم تفاوت دارند لذا نمی‌توانیم یک حکم عام، صادر کنیم که همه‌ی درجات آن را شامل شود.

اما من می‌گویم: مسلمان به جای این ‌که خود را در مسیر صوفیه، یادگیری آن و عمل به اصطلاحاتش خسته کند، باید نیروی خود را در پیمودن راه پیامبر ﷺ، خلفای راشدین و امامان هدایت‌یافته صرف کند تا حق برایش آشکار گردد، از آن پیروی نماید و الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ را از روی علم و بصیرت، عبادت کند؛ زیرا راه و روش صوفيه بر یکی از این دو اصل، بنا شده است:

۱- نادانی به شریعت؛ که کوری و گمراهی است.

۲- اصرار و عنادت؛ که همان سرکشی و استکبار خواهد بود

که مسلمان در دینش به هیچ کدام از این دو راضی نمی‌شود.

من برادر سؤال کننده را نصیحت می‌کنم که از این راه دوری کند و به راه درست و صحیح بنگرد که بر كتاب الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ و سنت رسول الله ﷺ بنا شده است که این راه، او را از هر راه دیگری بی‌نیاز می‌کند و هدایت است اما دیگر راه‌ها، فقط گمراهی و کج‌روی است. از الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ می‌خواهیم ما را از آن راه‌ها در امان نگاه دارد.