دوشنبه 21 ربیع‌الثانی 1447
۲۱ مهر ۱۴۰۴
13 اکتبر 2025

۴۳ – حکم رقیه کردن و حکم نوشتن آیات و آویزان کردن آن در گردن مریض

۴۳ – از شیخ رحمه الله در مورد حکم رقیه و حکم نوشتن آیات و آویزان کردن آن در گردن مریض سوال شد.

جواب دادند: رقیه خواندن بر مریضی که دچار سحر یا مرض دیگری شده، در صورتی که از قرآن کریم یا از ادعیه‌ی مباح باشد، اشکالی ندارد. زیرا ثابت است که رسول الله صلی الله علیه وسلم اصحابشان را رقیه می‌کردند و از جمله دعاهایی که با آن، یارانش را رقیه می‌کردند، این بود: «رَبُّنَا اللَّهُ الَّذِي فِي السَّمَاءِ، تَقَدَّسَ اسْمُكَ، أَمْرُكَ فِي السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ، كَمَا رَحْمَتُكَ فِي السَّمَاءِ، فَاجْعَلْ رَحْمَتَكَ فِي الْأَرْضِ، أَنْزِلْ رَحْمَةً مِنْ رَحْمَتِكَ، وَشِفَاءً مِنْ شِفَائِكَ عَلَى هَذَا الْوَجَعِ»، یعنی: «پروردگارمان الله، که در آسمان است، اسمت مقدس شد، امر تو در آسمان و زمین است. چنان که رحمتت در آسمان است، رحمتت را در زمین نیز قرار ده. رحمتی از رحمتت را و شفائی از شفایت را فرو فرست»، و خوب می‌شد. همچنین از ادعیه‌ی مشروع این است: «بِسْمِ اللَّهِ أَرْقِيكَ، مِنْ كُلِّ شَيْءٍ يُؤْذِيكَ، مِنْ شَرِّ كُلِّ نَفْسٍ، أَوْ عَيْنِ حَاسِدٍ، اللَّهُ يَشْفِيكَ»، یعنی: «به نام الله تو را رقیه می‌کنم، از شر هر چیزی که تو را اذیت می‌کند، از شر هر شخص یا چشم حسودی، الله تو را شفا دهد»، و یکی از روش‌های آن این است که انسان دستش را بر روی محل درد بگذارد، و بگوید: «أَعُوذُ بِاللَّهِ وَعِزَّتِهِ تِهِ مِنْ شَرِّ مَا أَجِدُ وَأُحَاذِرُ»، یعنی: «پناه می‌برم به الله و عزتش از شر دردی که حس می‌کنم و دردی که از آن احتراز دارم – و ممکن است به سراغم بیاید –»، و دیگر ادعیه‌ای که اهل علم از احادیث وارده از رسول الله صلی الله علیه وسلم نقل کرده‌اند.

اما در مورد نوشتن آیات و اذکار و آویزان کردن آن، اهل علم اختلاف دارند: گروهی از آنها اجازه می‌دهند، و گروهی دیگر هم آن را منع می‌کنند، و نظری که به صواب نزدیک‌تر است، منع آن است. زیرا چنین عملی از رسول الله صلی الله علیه وسلم وارد نشده است. تنها چیزی که در این زمینه وارد شده است، خواندن آن بر مریض است. اما آویزان کردن آیات یا ادعیه به گردن یا دست مریض یا زیر بالش او و غیره، از اموری است که طبق قول راجح نزد اهل علم، ممنوع است؛ به خاطر اینکه در شرع وارد نشده است، و هر انسانی که امری را بدون اینکه شرع به آن اجازه داده باشد، سببی برای امری دیگر بداند، عملش نوعی شرک به حساب می‌آید؛ زیرا کارش، اثبات سببی است که الله سبحانه و تعالی آن را سبب قرار نداده است.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

(43) سئل فضيلة الشيخ: عن حكم الرقية؟ وعن حكم كتابة الآيات وتعليقها في عنق المريض؟

فأجاب بقوله : الرقية على المريض المصاب بسحر أو غيره من الأمراض لا بأس بها إن كانت من القرآن الكريم أو من الأدعية المباحة فقد ثبت عن النبي ﷺ أنه كان يرقي أصحابه، ومن جملة ما يرقيهم به: “ربنا الله الذي في السماء تقدس اسمك، أمرك في السماء والأرض، كما رحمتك في السماء فاجعل رحمتك في الأرض، أنزل رحمة من رحمتك وشفاء من شفائك على هذا الوجع” فيبرأ. ومن الأدعية المشروعة : ” باسم الله أرقيك من كل داء يؤذيك من شر كل نفس أوعين حاسد الله يشفيك باسم الله أرقيك” ومنها أن يضع الإنسان يده على الألم الذي يؤلمه من بدنه فيقول : : “أعوذ بالله وعزته من شر ما أجد وأحاذر” إلى غير ذلك مما ذكره أهل العلم من الأحاديث الواردة عن الرسول ﷺ.

وأما كتابة الآيات والأذكار وتعليقها فقد اختلف أهل العلم في ذلك: فمنهم من أجازه، ومنهم من منعه، والأقرب المنع من ذلك، لأن هذا لم يرد عن النبي ﷺ وإنما الوارد أن يقرأ على المريض، أما أن تعلق الآيات أو الأدعية على المريض في عنقه أو في يده أو تحت وسادته وما أشبه ذلك، فإن ذلك من الأمور الممنوعة على القول الراجح لعدم ورودها، وكل إنسان يجعل من الأمور سبباً لأمر آخر بغير إذن من الشرع، فإن عمله هذا يعد نوعاً من الشرك لأنه إثبات سبب لم يجعله الله سبباً.

مطالب مرتبط:

۳۵ – منظور از حدیث «به وسیله­‌ی وجه الله، چیزی جز بهشت طلب نشود» چیست؟

در تفسیر این حدیث دو قول وجود دارد: (۱) از هیچ یک از مخلوقات با به کار بردن کلمه‌ی وجه الله، چیزی نخواهید. (۲) هنگامی که از الله چیزی طلب می‌کنید، اگر خواسته‌تان بهشت است و هر چیزی که مستلزم وارد شدن به بهشت است، با توسل به وجه الله آن را بخواهید، و اگر از امور دنیوی است، آن را با وجه الله از او نخواهید.

ادامه مطلب …

۴۷ – آیا عدم جواز برای تبرک به آب دهان کسی با روایت «بسم الله تربة أرضنا، بریقة بعضنا، یشفی سقیمنا بإذن الله» تناقض دارد؟

نظر جمهور بر این است که این حدیث در مورد هر شخصی که رقیه می‌کند و در هر جایی که باشد، درست است. اما این از باب تبرک جستن به مجرد آب دهان نیست. بلکه منظورش آب دهانی است که همراه با رقیه، و خاکی است که برای شفاست و نه فقط مجرد تبرک است.

ادامه مطلب …

۳۱ – عبادت یعنی چه؟

عبادت به مفهوم عام یعنی: «تذلّل برای الله عز و جل از روی محبت و تعظیم، به وسیله‌ی انجام دستورات او، و خودداری از انجام کارهایی که از آن نهی فرموده است، بر وجهی که شریعت آن را آورده است».

ادامه مطلب …

۴۵ – حکم آویزان کردن تمیمه و حجب

آویختن حجب و تمائم دو نوع دارد. نوع اول: چیزی که آویزان می‌شود، از قرآن است، که در حکم آن اختلاف نظر هست. نوع دوم:‌ آویختن چیزی غیر از قرآن کریم و چیزهایی که مردم معنای آن را نمی‌فهمند، که این نوع در هیچ صورتی جایز نیست.

ادامه مطلب …

۳۴ – جمع بین دو حدیث درباره‌ی «إن شاء الله»

جمع بین این فرموده‌ی رسول الله صلی الله علیه وسلم: «هیچ یک از شما نگوید: پروردگارا، اگر خواستی مرا بیامرز، پروردگارا، اگر خواستی بر من رحم فرما. خواسته‌اش را با عزم بخواهد و رغبتش را بزرگ گرداند. زیرا هیچ کسی نمی‌تواند الله تعالی را مجبور کند»، و این فرموده‌ی ایشان: «تشنگی رفع شد، و رگ‌ها خیس شدند، و إن شاءالله اجر، ثابت گشت»، چگونه است؟

ادامه مطلب …

۳۷ – ساختن دعای مخصوص معلّمان برای شوخی

برخی از دانش آموزان دعاهایی برای شوخی و خنده بین همدیگر نقل می‌کنند. به طوری که برای معلم هر درسی دعای خاصی مربوط به درس او درست کرده‌اند. حکم این کار چیست؟

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه