۳۵ – از شیخ رحمه الله سوال شد: منظور از این فرموده‌ی رسول الله صلی الله علیه وسلم: «به وسیله­‌ی گفتن وجه الله، چیزی جز بهشت طلب نمى شود»، چیست؟

جواب دادند: در اینکه منظور از آن چیست، دو قول وجود دارد:

قول اول: از هیچ یک از مخلوقات با به کار بردن کلمه‌ی وجه الله، چیزی نخواهید. اگر خواستی از مخلوقات چیزی طلب کنی، آن را با به کار بردن کلمه‌ی وجه الله نخواه. زیرا فقط جنت است که با به کار بردن کلمه‌ی وجه الله، از الله خواسته می‌شود، و مخلوقات قادر به اعطای جنت نیستند. بنا بر این نباید مطلقا با کلمه‌ی وجه الله از آنها چیزی خواسته شود.

قول دوم: هنگامی که از الله چیزی طلب می‌کنی، اگر خواسته‌ات بهشت و هر چیزی است که مستلزم وارد شدن به بهشت است، با توسل به وجه الله آن را بخواه، و اگر از امور دنیوی است، آن را با وجه الله از او نخواه. بنا بر این برای درخواست امور اخروی، به وجه الله توسل جسته می‌شود. مثلا بگویی: پروردگارا، با توسل به وجه تو، از تو می‌خواهم که مرا از آتش نجات دهی. رسول الله صلی الله علیه وسلم وقتی که این آیه نازل شد، به وجه الله پناه برد: (قُلْ هُوَ الْقَادِرُ عَلَى أَنْ يَبْعَثَ عَلَيْكُمْ عَذَابًا مِنْ فَوْقِكُمْ)، یعنی: (بگو او کسی است که قادر است از بالا بر شما عذابی بفرستد)، فرمود: پناه می‌برم به وجه تو، (أَوْ مِنْ تَحْتِ أَرْجُلِكُمْ)، یعنی: (یا از زیر پاهایتان)، فرمود: پناه می‌برم به وجه تو، (أَوْ يَلْبِسَكُمْ شِيَعًا وَيُذِيقَ بَعْضَكُمْ بَأْسَ بَعْضٍ[۱])، یعنی: (یا شما را به صورت گروه گروه با هم بیامیزد، و جنگ را به هر یک از شما به وسیله‌ی دیگر بچشاند)، فرمود: این سبک‌تر و آسان‌تر است.

اگر گفته شود این حدیث احتمال هر دو معنا را دارد، هم بی ربط نیست و وجهی از صحت دارد.

[۱] – سوره انعام، آیه «۶۵».