۳۳ – از ایشان رحمه الله در مورد گفتن «إن شاء الله» در دعا، پرسیده شد.

جواب دادند: شایسته نیست زمانی که انسان دعا می‌کند و از الله سبحانه و تعالی چیزی می‌خواهد، بگوید: «إن شاءالله». بلکه باید با عزم آن را بخواهد و رغبتش را زیاد کند. زیرا کسی نمی‌تواند الله سبحانه و تعالی را مجبور به کاری کند، و او سبحانه و تعالی می‌فرماید: (ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ[۱])، یعنی: (مرا بخوانید، شما را اجاب می‌کنم). او وعده‌ی استجابت داده است و دیگر نیازی نیست که گفته شود «إن شاءالله». زیرا الله سبحانه و تعالی وقتی بنده را توفیق دعا کردن دهد، یا با اجابت کردن خواسته‌اش، او را اجابت می‌کند یا به وسیله‌ی دفع شر از او، و یا اینکه آن را برای روز قیامتش ذخیره می‌کند. همچنین از رسول الله صلی الله علیه وسلم ثابت است که فرمود: «هیچ یک از شما نگوید: پروردگارا، اگر خواستی مرا بیامرز، پروردگارا، اگر خواستی بر من رحم فرما. خواسته‌اش را با عزم بخواهد و رغبتش را بزرگ گرداند. زیرا هیچ کسی نمی‌تواند الله تعالی را مجبور کند».

اگر کسی بگوید: آیا مگر از رسول الله صلی الله علیه وسلم ثابت نیست که به مریض می‌گفتند: «لا بأس طهور إن شاءالله»، یعنی: «اشکالی ندارد، إن شاءالله که پاک کننده است»؟

می‌گوییم: بله، اما این چنان که می‌نماید، از باب دعا نیست. بلکه از باب خبر دادن و امیدواری است و دعا نیست. زیرا یکی از آداب دعا کردن این است که شخص آن را قاطعانه بخواهد. والله اعلم.

[۱] – سوره غافر، آیه «۶۰».