(۱۲۴۹) سوال: آیا این حدیث درست است: «الله لعنت کند نوشنده را قبل از طلب کننده»؟[۱] چون مردم خیلی آن را تکرار می‌کنند.
جواب:
حدیث مذکور، یعنی: «الله لعنت کند نوشنده را قبل از طلب کننده»، اصلی ندارد و از رسول اللهﷺ ثابت نیست. ولی یکی از احادیثی است که بر زبان مردم رواج دارد، اما اصلی ندارد. چنین احادیثی که اصلی ندارند ولی در بین مردم رد و بدل می‌شوند، زیاد هستند. بر انسان واجب است که در مورد هر قول و فعل یا تقریری که آن را به رسول اللهﷺ نسبت می‌دهد، تحقیق کند. چون دروغ بستن بر رسول اللهﷺ مثل دروغ بستن بر یکی از ماها نیست. زیرا دروغ بستن بر پیامبرﷺ، دروغ بر شریعت الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ است. علما در مورد احادیثی که بر سر زبان‌ها جاری است ولی اصلی ندارند، کتاب‌ها تصنیف کرده‌اند. از آن جمله کتاب: «تمییز الطیب من الخبیث فیما یدور علی ألسنة الناس من الحدیث».
یکی از احادیثی که بین مردم منتشر است، ولی اصلی ندارد، این جمله است: «دوست داشتن وطن، نشانه‌ی ایمان است».[۲] یا می‌گویند: «معده خانه‌ی درد است و جوان‌مردی بهترین درمان»[۳] و البته امثال چنین سخنانی زیادند.
اما حدیثی در مورد اسم که از رسول اللهﷺ به صحت رسیده، این است: «محبوب‌ترین اسم نزد الله، عبدالله و عبدالرحمن است».[۴] مهم اینکه انسان باید قبل از اینکه چیزی را به رسول اللهﷺ نسبت دهد، در مورد آن تحقیق کند تا شامل این حدیث نشود که رسول اللهﷺ فرمودند: «هر کس به عمد بر من دروغ بندد، پس جایگاهش در آتش را مهیا کند»[۵] و می‌فرماید: «کسی که حدیثی از من روایت کند که بداند دروغ است، او خود یکی از دو دروغگوست».[۶]
***
[۱] جایی آن را پیدا نکردم.
[۲] سخاوی آن را در «المقاصد الحسنة» (ص۲۹۷) ذکر می‌کند و می‌نویسد: آن را جایی نیافتم. همچنین صغانی آن را در «الموضوعات» (ج۱ ص۵۳) می‌آورد.
[۳] سخاوی آن را در «المقاصد الحسنة» (ص۶۱۱) ذکر می‌کند و می‌گوید: نسبت دادنش به رسول اللهﷺ درست نیست. بلکه این سخن از حارث بن کلده طبیب عرب یا شخصی دیگر است.
[۴] صحیح مسلم: کتاب الأدب، باب النهی عن التکنی بأبی القاسم و بیان ما یستحب من الأسماء، حدیث شماره (۲۱۳۲)، از ابن عمرÇ با این لفظ: «إِنَّ أَحَبَّ أَسْمَائِكُمْ إِلَى اللَّهِ عَبْدُ اللَّهِ وَعَبْدُ الرَّحْمَنِ».
[۵] صحیح بخاری: کتاب الجنائز، باب ما یکره من النیاحة علی المیت، حدیث شماره (۱۲۹۱). صحیح مسلم: المقدمة، باب تغلیظ الکذب علی رسول اللهﷺ، حدیث شماره (۳). از مغیرة بن شعبة رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُ با این لفظ: «مَنْ كَذَبَ عَلَيَّ مُتَعَمِّدًا فَلْيَتَبَوَّأْ مَقْعَدَهُ مِنَ النَّارِ».
[۶] صحیح مسلم: المقدمة، باب وجوب الروایة عن الثقات، (ج۱، ص۷). سنن ترمذی: أبواب العلم عن رسول اللهﷺ، باب من روی حدیثا وهو یری أنه کذب، حدیث شماره (۲۶۶۲). از مغیرة بن شعبة رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُ با این لفظ: «مَنْ حَدَّثَ عَنِّي حَدِيثًا وَهُوَ يَرَى أَنَّهُ كَذِبٌ فَهُوَ أَحَدُ الْكَاذِبِينَ».
