(۱۲۴۳) سوال: صحت این حدیث که ترمذی و حاکم روایت کرده‌اند چقدر است؟ معنای حدیث این است که علی بن ابی طالب رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُ قرآن را فراموش می‌کرد. نزد رسول اللهﷺ رفت و به ایشان گفت. رسول اللهﷺ فرمودند: «شب جمعه چهار رکعت بخوان. در رکعت اولی سوره‌ی فاتحه و یس، در رکعت دومی سوره‌ی فاتحه و دخان، در رکعت سوم سوره‌ی فاتحه و سجده و در رکعت چهارم سوره‌ی فاتحه و ملک را بخوان. وقتی تمام شد، حمد و ستایش الله را به جای آور و بر من درود بفرست و این دعا را بخوان – و دعایی طولانی را ذکر می‌کند – و بعد رسول اللهﷺ فرمود: این را سه یا پنج یا هفت بار انجام بده که به اذن الله خواسته‌ات مستجاب خواهد شد»؟[۱]
جواب:
این حدیث چنان که اهل علم می‌گویند، صحیح نیست. اما آن چیزی که به حفظ قرآن و بقای آن کمک می‌کند، قرائت دائمی قرآن است. چنان که رسول اللهﷺ می‌فرماید: «بر حفظ و خواندن این قرآن مواظب داشته باشید. قسم به کسی که جانم در دست اوست، این قرآن از شتر دربند نیز فرّارتر است».[۲] اگر می‌خواهی قرآن با تو بماند، به اندازه‌ای که بر نفس خود می‌ترسی، آن را زیاد تلاوت کن. اگر می‌ترسی آن را فراموش کنی و باید هر سه روز یک بار آن را ختم کنی تا فراموش نکنی، پس هر سه روز آن را ختم کن. یا اگر در هفت روز باید آن را ختم کنی یا ده روز، این کار را بکن.
مهم اینکه این به شخص بر می‌گردد. باقی ماندن حفظ با تلاوت کردن آن است. این را نیز بدان که هر وقت قرآن را تلاوت کنی، در مقابل هر حرفی که تلاوت می‌کنی، ده نیکی نصیبت می‌شود. نه یک نیکی، بلکه ده نیکی نصیبت می‌شود. انسان نیز دوستدار خیر است و دوست دارد هر چه بیشتر ثواب نصیبش شود. اما حدیثی که در سوال ذکر شد، صحیح نیست.
***
[۱] سنن ترمذی: أبواب الدعوات عن رسول اللهﷺ، باب: فی دعاء الحفظ، حدیث شماره (۳۵۷۰). مستدرک حاکم: کتاب الوتر، حدیث شماره (۱۱۹۰)، از عبدالله بن عباس رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُمَا. به خاطر طولانی بودن روایت، لفظ عربی را ذکر نمی‌کنیم.
[۲] صحیح بخاری: کتاب فضائل القرآن، باب استذکار القرآن و تعاهده، حدیث شماره (۴۷۴۶). صحیح مسلم: کتاب صلاة المسافرین و قصرها، باب الأمر بتعهد القرآن و کراهة قول نسیت آیة کذا، حدیث شماره (۷۹۱)، از ابوموسی اشعری رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُ با این لفظ: «تَعَاهَدُوا هَذَا الْقُرْآنَ. فَوَالَّذِي نَفْسُ مُحَمَّدٍ بِيَدِهِ! لَهُوَ أَشَدُّ تَفَلُّتًا مِنَ الإِبِلِ فِي عُقُلِهَا».
