سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۱۱۵۳) عاقبت مرتکب گناهان کبیره در آخرت

(۱۱۵۳) سوال: درجه‌ی صحت این حدیث تا چه حد است؟ رسول اللهﷺ می‌فرماید: «کسی از جانب پروردگارم آمد و به من خبر داد: هر کس از امتت در حالی بمیرد که به الله شرک نورزیده است، وارد بهشت می‌شود. گفتم: حتی اگر مرتکب زنا و دزدی شود؟ گفت: حتی اگر مرتکب زنا و دزدی شود».[۱] معنای مفصل این حدیث چیست؟

جواب:

این حدیث صحیح است و بدین معناست که انسان اگر بر اسلام بمیرد، حتی اگر زنا و دزدی هم کرده باشد، وارد بهشت می‌شود. ولی به خاطر گناهانی که مرتکب شده، الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ او را عذاب می‌دهد و اگر بخواهد، او را می‌بخشد. این حدیث بدین معنا نیست که ما در مورد معاصی و گناهان کبیره سهل انگاری کنیم. بلکه حدیث به محقَّق ساختن اسلام تشویق می‌کند و اینکه اسلام مانع از جاوید ماندن شخص گنهکار در جهنم می‌شود.

اما انسان نیز باید بداند که گناهان – چنان که علما گفته‌اند – دروازه‌ی ورود به کفر هستند. چون طاعات برای قلب به منزله‌ی آب برای درخت هستند. وقتی انسان بر طاعات مداومت ورزد، آن درخت زنده و شاداب می‌ماند. معاصی هم به منزله‌ی قطع کردن شاخه‌های درخت هستند. هر بار که انسان شاخه‌ای از آن را بشکند، ضعیف و کم می‌شود تا وقتی که همه‌ی شاخه‌هایش از بین رفت و با این اتفاق شاید خود درخت نیز از بین برود.

پس وظیفه‌ی انسان است که ایمانش را به وسیله‌ی طاعت و عبادت الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ و دوری از معصیت، محافظت نماید. اما اگر فرض کنیم که مرتکب گناهانی شود که کفر نباشند، عاقبتش – ان شاءالله – بهشت خواهد بود.

اینکه در جواب سوال گفتیم: عاقبتش بهشت خواهد بود، بدین معنی نیست که انجام گناهان موجب ورود به بهشت می‌شوند. بلکه معنایش این است که شخص عاصی هر چقدر هم گناهانش بزرگ باشد ولی به حد کفر نرسیده باشند، بعد از اینکه به خاطر گناهانش عذاب شد یا الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ او را آمرزید، سر انجام وارد بهشت خواهد شد.

***


[۱] صحیح بخاری: کتاب اللباس، باب الثیاب البیض، حدیث شماره (۵۴۸۹). صحیح مسلم: کتاب الإیمان، باب من مات لا یشرک بالله شیئا دخل الجنة و من مات مشرکا دخل النار، حدیث شماره (۹۴). از ابوذر رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُ با این لفظ: «مَا مِنْ عَبْدٍ قَالَ: لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ، ثُمَّ مَاتَ عَلَى ذَلِكَ إِلَّا دَخَلَ الْجَنَّةَ. قُلْتُ: وَإِنْ زَنَى وَإِنْ سَرَقَ؟ قَالَ: وَإِنْ زَنَى وَإِنْ سَرَقَ. قُلْتُ: وَإِنْ زَنَى وَإِنْ سَرَقَ؟ قَالَ: وَإِنْ زَنَى وَإِنْ سَرَقَ. قُلْتُ: وَإِنْ زَنَى وَإِنْ سَرَقَ؟ قَالَ: وَإِنْ زَنَى وَإِنْ سَرَقَ عَلَى رَغْمِ ‌أَنْفِ ‌أَبِي ‌ذَرٍّ».

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل ما صحة هذا الحديث قال رسول الله صلى الله عليه وسلم: «أتاني آت من ربي فأخبرني أو قال فبشرني أنه من مات من أمتك لا يشرك بالله شيئًا دخل الجنة. قلت: وإن زنى وإن سرق؟ قال: وإن زنى وإن سرق»؟ وما معناه بالتفصيل؟

فأجاب رحمه الله تعالى: هذا الحديث صحيح، ومعناه أن الإنسان إذا مات على الإسلام فإنه يدخل الجنة ولو زنى وسرق، ولكن لا بد أن يُعذَّب على ذنوبه بما شاء الله عز وجل، إلا أن يغفر الله له. وهذا الحديث لا يعني أننا نتساهل في المعاصي والكبائر، بل هذا الحديث يُرغب في تحقيق الإسلام، وأن الإسلام يَمْنَع من الخلود في النار، ولكن على الإنسان أن يعلم أن المعاصي -كما قال العلماء – بريد الكُفْر ، وأن المعاصي لا تزال بالرجل حتى يصل إلى حَدٌ الكفر والعياذ بالله ؛ لأن الطاعات للقلب بمنزلة سقي الماء للشجرة، إذا داوم الإنسان عليه وثابر عليه بقيت الشجرة حَيّة نَضِرة، وأن المعاصي بمنزلة قطع أغصان الشجرة، كلما قطع الإنسان منها غصنًا ضعفت ونقصت، حتى تذهب أغصانها، وربما يكون في ذلك ذهاب أصلها.

فعلى الإنسان أن يحمي إيمانه بطاعة الله -عز وجل- واجتناب معصيته، لكن لو فرض أنه فعل من المعاصي ما لا يقتضي الكفر، فإن مآله إلى الجنة – إن شاء الله تعالى-.

وقولنا في جواب السؤال: فإن مآله إلى الجنة، ليس معناه أن فعل المعاصي يؤدي إلى دخول الجنة، لكن معناه أن العاصي مهما بلغت ذنوبه من العظم – إذا لم تصل إلى حد الكُفْر – لا بد أن يكون مآله إلى الجنة، بعد أن يُعَذِّب بما يقتضيه ذنبه، إلا أن يعفو الله عنه.

مطالب مرتبط:

(۱۱۰۷) منظور از قیل و قال و سوال زیاد

منظور از کثرت سوال در این حدیث، هم شامل سوال علمی و هم شامل گدایی است. طلب کردن مال از دیگران و سوال الکی پرسیدن، حرام است

ادامه مطلب …

(۱۱۵۷) روایتی دروغین در فضیلت بعضی سوره‌های

این روایت مکذوب است و استدلال به آن درست نیست و نباید کسی آن را به عنوان حدیث برای مردم بخواند مگر اینکه قصد بیان دروغین بودنش را داشته باشد

ادامه مطلب …

(۱۲۴۲) در مورد حدیثی در کتاب «تنبیه الغافلین»

«تنبیه الغافلین» یکی از کتاب‌های وعظ است که سخنان بی ارزش و با ارزش را در خود دارد و حدیث صحیح و حسن و ضعیف و موضوع را گرد آورده است

ادامه مطلب …

(۱۲۴۸) آیا بدهکاری شهید، بخشیده می‌شود؟

معنی این حدیث درست است. یعنی الله همه‌ی گناهان شهید را می‌آمرزد به جز بدهکاری‌اش؛ چون بدهکاری، حق الناس است و حتما باید ادا شود

ادامه مطلب …

(۱۱۵۸) حرکت دادن انگشت اشاره در تشهد

حرکت دادن انگشت اشاره در تشهد مشروع است و رسول الله صلی الله علیه وسلم آن را انجام داده است و اشکالی ندارد که کسی در تشهد چنین کند

ادامه مطلب …

(۱۱۹۲) حدیث در مورد فراموش نکردن قرآن

«بر حفظ و خواندن این قرآن مواظب داشته باشید؛ زیرا قسم به کسی که جانم در دست اوست، این قرآن از شتر در بند نیز فرّارتر است»

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه