(۱۱۵۲) سوال: صحت این حدیث در چه حد است و معنایش چیست؟ از ابوذر رَضِيَاللهُعَنْهُ از رسول اللهﷺ روایت است که فرمودند: «هر کس لا إله إلا الله بگوید وارد بهشت میشود. ابو ذر گفت: حتی اگر زنا و دزدی کند؟ فرمود: حتی اگر زنا و دزدی کند. در روایتی دیگر میگوید: بر خلاف میل ابوذر». [۱]
جواب:
این حدیث صحیح است و رسول اللهﷺ در این حدیث بیان فرموده که هر کس توحید را محقَّق نماید و لا إله إلا الله بگوید، وارد بهشت میشود. حتی اگر مرتکب برخی معاصی و گناهان کبیره هم بشود. چون معاصی و گناهان کبیره او را از ایمان خارج نمیکنند. این مذهب حق – مذهب اهل سنت و جماعت – است که انسان با ایمان خود، مومن و با گناه کبیرهای که مرتکب میشود، فاسق است و با ارتکاب گناهان کبیره، از دایرهی ایمان بیرون نمیشود. مثلا شخصی که مرتکب قتل شده باشد، کارش یکی از بزرگترین گناهان است. اما با این حال کافر نمیشود و از اسلام خارج نیست.
الله سُبْحَانَهُوَتَعَالَىٰ در موضوع دو گروهی که با هم میجنگند به ما دستور میدهد که بین آنها صلح ایجاد کنیم. ایشان میفرماید: {إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ} [حجرات: ۱۰]: (همانا مومنان برادرند، پس بین برادرانتان صلح ایجاد کنید). این دلالت دارد که انسان به خاطر ارتکاب گناهان کبیره از ایمان و اسلام خارج نمیشود. بلکه حتی اگر زنا و سرقت کند، باز هم وارد بهشت میشود. اما به خاطر گناه کبیرهای که مرتکب شده، مستحق عذاب است. اگر آن گناه کبیره دارای حد باشد که حدش در دنیا بر او اجرا میشود و اگر حد نداشته باشد، در آخرت مورد بازخواست و معاقبه قرار میگیرد. این به ارادهی الله سُبْحَانَهُوَتَعَالَىٰ بستگی دارد. چون الله جَلَّجَلَالُهُ میفرماید: {إِنَّ اللَّهَ لَا يَغْفِرُ أَنْ يُشْرَكَ بِهِ وَيَغْفِرُ مَا دُونَ ذَلِكَ لِمَنْ يَشَاءُ} [نساء: ۴۸]: (الله شرک را نمیبخشد و غیر از آن هر چه که باشد، برای هر کس که بخواهد، میبخشد).
***
[۱] صحیح بخاری: کتاب اللباس، باب الثیاب البیض، حدیث شماره (۵۴۸۹). صحیح مسلم: کتاب الإیمان، باب من مات لا یشرک بالله شیئا دخل الجنة و من مات مشرکا دخل النار، حدیث شماره (۹۴)، از ابوذر رَضِيَاللهُعَنْهُ با این لفظ: «مَا مِنْ عَبْدٍ قَالَ: لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ، ثُمَّ مَاتَ عَلَى ذَلِكَ إِلَّا دَخَلَ الْجَنَّةَ. قُلْتُ: وَإِنْ زَنَى وَإِنْ سَرَقَ؟ قَالَ: وَإِنْ زَنَى وَإِنْ سَرَقَ. قُلْتُ: وَإِنْ زَنَى وَإِنْ سَرَقَ؟ قَالَ: وَإِنْ زَنَى وَإِنْ سَرَقَ. قُلْتُ: وَإِنْ زَنَى وَإِنْ سَرَقَ؟ قَالَ: وَإِنْ زَنَى وَإِنْ سَرَقَ عَلَى رَغْمِ أَنْفِ أَبِي ذَرٍّ».