(۹۸۸) سوال: الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ می‌فرماید: {إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا} [أحزاب: ٥٦]: (بی‌گمان الله و فرشتگانش بر پیامبر درود می‌فرستند؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! بر او درود فرستید و سلامی نیکو بگویید). همچنین رسول اللهﷺ می‌فرماید: «کسی که یک صلوات بر من بفرستد الله ده صلوات بر وی می‌فرستد».[۱] سؤال: صلوات فرستادن الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ و ملائکه بر رسول اللهﷺ چگونه است؟ صلوات فرستادن الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ بر بنده چگونه است؟ آیا واجب است هرگاه این آیه در نماز قرائت شود بر پیامبرﷺ صلوات بفرستم یا باید سکوت کنم؟
جواب:
صلوات فرستادن الله بر پیامبرﷺ و صلوات فرستادن ملائکه بر رسول اللهﷺ به معنای ثنا گفتن بر اوست. أبوالعالیه رَحِمَهُ‌الله در تفسیر این آیه می‌گوید: «صلوات فرستادن الله، تعریف و ثنای پیامبر نزد ملائکه و صلوات فرستادن ملائکه، دعاست». این معنی آیه است که فرموده: {إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ} یعنی: در ملأ أعلی بر وی صلوات می‌فرستند.
اما صلوات فرستادن ما بر وی چنین است که هر گاه بگوییم: اللهم صلّ علی محمد، در واقع داریم از الله می‌خواهیم که در ملأ اعلی پیامبرﷺ را ثنا گوید. دیگر اینکه هرگاه این آیه در نماز خوانده شود، اشکالی ندارد صلوات بفرستی و اگر صلوات نفرستی هم اشکالی ندارد. زیرا:
اول: به خاطر اینکه مأمور هستی به قرائت امام گوش دهی.
دوم: می‌توانی قلبا نیت کنی که در موضع صلوات، بر وی صلوات بفرستی.
نتیجه اینکه هرگاه در حال نماز به این آیه رسیدی، اگر خواستی بر وی صلوات بفرست و اگر خواستی صلوات نفرست.
***
[۱] صحیح مسلم: کتاب الصلاة، باب القول مثل قول المؤذن لمن سمعه. حدیث شماره: (۳۸۴). از عبدالله بن عمرو بن عاص رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُمَا با این لفظ: «مَنْ صَلَّى عَلَيَّ صَلَاةً صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ بِهَا عَشْرًا».
