چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۳ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۷۱۵) حضور در زنگ دینی معلم غیر ملتزم

(۷۱۵) سوال: از یکی از کشورهای عربی سوال آمده: مدرسی که دروس دینی را در مدرسه به ما یاد می‌دهد، کسی است که ریشش را تیغ زده و انگشتر طلا به دست می‌کند و در برخی از امور کوتاهی دارد. آیا جایز است در کلاس این معلم شرکت کنم؟

جواب:

جواب این سوال متشکل از دو قسمت است:

قسمت اول: نصیحتی به این معلم دارم و آن هم اینکه تقوای الهی پیشه نماید. زیرا تیغ زدن ریش و پوشیدن انگشتر طلا، حرام است. کوتاهی در انجام برخی از واجبات نیز حرام است. بر او واجب است که خود را جزء علمایی قرار ندهد که از علمشان سودی نبرده‌اند. همچنین بر او واجب است در قبال کسانی که از او علم یاد می‌گیرند تقوا پیشه کند. چون ممکن است این دانش آموزان راه او را بروند. علم را می‌آموزند، ولی دانسته، نافرمانی الله می‌کنند. پس بر این معلم واجب است که خود را محاسبه کند و بداند به خاطر کارهایی که می‌کند، در مقابل الله تعالی مسئول است.

اما قسمت دوم: در مورد حاضر شدن در کلاس این معلم: اشکالی ندارد از او علم بیاموزی، حتی اگر این گناهان را مرتکب می‌شود. فقط زمانی می‌شود در دروسش حاضر نشد که ترک کردن این شخص و نیاموختن علم از او، سبب اصلاح و استقامت و رجوعش به سوی الله شده و امثال او را از انجام این اعمال بازدارد. در چنین حالتی باید این شخص را ترک کرد و در درس‌هایش حاضر نشد. اما باید خاطر نشان کنم: قبل از اینکه چنین برخوردی با او صورت گیرد، خوب است دانش آموزان او را نصیحت کنند. اگر خودشان نمی‌توانند، از بزرگانی که در منطقه هستند کمک بگیرند تا آنها او را نصیحت کنند. اگر افاده نکرده، موضوع را به مدیریت مدرسه یا دانشکده یا دانشگاهی که در آن تدریس می‌کند انتقال دهند و آنها را از الله عزوجل ترسانده و بگویند: چگونه این شخص را معلم دینی کرده‌اید در حالی که چنین و چنان می‌کند؟

همچنین بر مدیریت مدرسه یا دانشکده یا دانشگاه واجب است چنین کسانی را به عنوان معلم بچه‌های مسلمان قرار ندهند. باید چنین کسانی را نصیحت کرده و آنها را به سوی خیر راهنمایی کنند. اگر هدایت شدند که به نفع خودشان و دیگران است. در غیر این صورت باید آنها را از کادر تدریس اخراج کنند.

***

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل من إحدى الدول العربية يُدَرِّسُنا المواد الشرعية مدرس حالق للحية ويلبس خاتما من ذهب ومقصر في بعض الأمور. فهل يجوز لي أن أحضر هذه الدروس في المدرسة؟ أرجو الإجابة مأجورين؟

فأجاب -رحمه الله تعالى -: الإجابة على هذا الجواب تكون من شقين: الشق الأول: إنني أوجه نصيحة إلى هذا المدرس أن يتقي الله في نفسه، لأن حلقه لحيته حرام ولباسه خاتم الذهب حرام، والتقصير في الواجبات حرام، فالواجب عليه أن لا يكون من العلماء الذين لم ينتفعوا بعلمهم، والواجب عليه أن يتقي الله فيمن يتلقون العلم عنه، لأن الذين يتلقون العلم عنه سوف يحذون حذوه إلا أن يشاء الله سوف يفقهون العلم ولكنهم يعصون الله على بصيرة – والعياذ بالله – إلا أن يشاء ربك، فعلى هذا المعلم أن يحاسب نفسه، وأن يعلم أنه مسئول أمام الله -عز وجل- عما صنع.

أما الشق الثاني: فهو أخذ العلم عن هذا فلا بأس بأخذ العلم عنه وإن كان يعمل هذه المعاصي، إلا إذا كان هجره وعدم أخذ العلم عنه يؤدي إلى صلاحه واستقامته ورجوعه إلى الله، وردع أمثاله عن مثل هذا العمل، فحينئذ يهجر ويقاطع ولا يحضر درسه ولكني أقول قبل هذه المعاملة ينبغي للطلبة يوجهوا النصيحة إليه، وإذا كانوا لا يتمكنون من ذلك فليستعينوا بأهل الخير في بلادهم لتوجيه النصح إليه، وإذا لم ينفع فيه ذلك فليرفعوا أمره إلى إدارة المدرسة أو المعهد أو الجامعة التي يدرس فيها، ويُخوِّفُوا هذه الجهة من الله -عز وجل-، ويقولوا لها : كيف يكون هذا الرجل مُدَرِّسًا لنا في العلوم الدينية وهو رجل لا يدين الله – تعالى – في هذا وفي هذا؟

والواجب على إدارة المدرسة أو المعهد أو الكلية أو الجامعة، ألا تجعل مثل هؤلاء المدرسين يُدَرِّسُون أبناء المسلمين، تنصحهم وتدلهم على الخير، فإن اهتدوا فلهم ولغيرهم، وإن لم يهتدوا فالواجب إبعادهم عن حقل التدريس.

مطالب مرتبط:

(۶۳۴) سوال: راه علاج فراموشی چیست؟

(۶۳۴) سوال: راه علاج فراموشی، برای کسی که قرآن یا دیگر علوم دینی را فراموش می‌کند، چیست؟ جواب: علاج فراموشی این است که همواره بر آن چیز مواظبت داشته باشد. یعنی انسان چیزی را که حفظ کرده، همیشه تکرار کند. چنان که پیامبرﷺ امر نموده که بر قرآن مواظبت داشته باشیم و فرمودند: «بر قرآن […]

ادامه مطلب …

(۶۵۴) سوال: کتابهای مفید در علم حدیث

(۶۵۴) سوال: لطفا کتاب‌های مفیدی که در زمینه‌ی حدیث رسول اللهﷺ نوشته شده‌اند را به من معرفی کنید. جواب: کتاب‌های حدیث که مطالعه‌ی آنها توصیه می‌شود، کتاب‌های صحیح معتمد نزد اهل علم هستند. کتاب‌هایی مثل: صحیح بخاری و صحیح مسلم، یا کتاب‌هایی که احادیث صحیح را گرد آورده و درجه‌ی صحتشان را بیان می‌کنند، مثل: […]

ادامه مطلب …

(۶۲۷) پاداش گوش دادن به نوارهای دینی

(۶۲۷) خانمی پرسیده: ما گروهی زن هستیم که نمی‌توانیم به مسجد رفته و از دروس و حلقه‌های علمی استفاده کنیم. ناچاریم نوارهای علمی را خریده و به آنها گوش کنیم. سؤالم این است که آیا ثواب کسی که به این نوارها گوش می‌دهد، با ثواب آنهایی که در مسجد نشسته و در این حلقه‌های درسی […]

ادامه مطلب …

(۶۸۱) کتاب (المأثورات) و (الدعاء المستجاب)

(۶۸۱) سوال: جناب شیخ! نظر شما در مورد کتاب (المأثورات) و (الدعاء المستجاب) چیست؟ جواب: کتاب «الدعاء المستجاب» حاوی روایات بدعی است که صحت ندارند و توصیه نمی‌کنم کسی آن را بخواند. البته اشکالی ندارد که طالب علم آن را بخواند تا از روایاتش دوری کند. البته که چیزهای مفیدی نیز در آن وجود دارد. […]

ادامه مطلب …

(۷۰۸) کتابهای مهم برای زن دعوتگر

(۷۰۸) سوال: به زنی که می‌خواهد طالب علم باشد چه کتاب‌هایی را توصیه می‌کنید؟ آیا فقط خواندن آنها کفایت می‌کند یا اینکه باید آنها را حفظ کند؟ چگونه یک زن می‌تواند طالب علم باشد؛ خصوصا اگر نزد مشایخ یا خانم‌های عالمه، درس نخوانده باشد؟ جواب: مهم‌ترین کتابی که باید آن عنایت ورزیده و معنایش را […]

ادامه مطلب …

(۷۱۷) حکم سخنی که در پایان سخنرانی گفته می‌شود

(۷۱۷) سوال: بعضی سخنرانان وقتی در مسجد برای جماعت سخنرانی می‌کنند، یا از روی کتاب می‌خوانند، در پایان قرائت می‌گویند: والله أعلم، و صلی الله علی نبینا محمد و علی آله و صحبه و سلم، یا می‌گویند: و بالله التوفیق، یا می‌گویند: صدق الرسول الکریم. حکم این سخن چیست؟ همچنین حکم گفتن صدق الله العظیم […]

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه