۷۸۵- وعن البراءِ رضي الله عنه قال: كانَ رسولُ الله صلی الله علیه و آله و سلم مَرْبُوعًا وَلَقَدْ رَأَيْتُهُ في حُلَّةٍ حمْراءَ ما رأَيْتُ شَيْئًا قَطُّ أَحْسَنَ مِنْه. [متَّفقٌ عليه]([۱])
ترجمه: براء رضي الله عنه میگوید: پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم میانهقامت بود و من، او را در جامهای سرخرنگ دیدم که هرگز چیزی زیباتر از او ندیدهام.
شرح
مؤلف رحمه الله آیهای دیگر ذکر کرده است؛ این آیه که الله عزوجل میفرماید:
﴿وَجَعَلَ لَكُمۡ سَرَٰبِيلَ تَقِيكُمُ ٱلۡحَرَّ وَسَرَٰبِيلَ تَقِيكُم بَأۡسَكُمۡۚ﴾ [النحل: ٨١]
و – الله- لباسهایی برایتان فراهم نمود که شما را از گرما نگه میدارد و نیز لباسهایی برایتان پدید آورد که از شما در جنگ و نبرد شما محافظت میکند.
در گذشته در جنگ و کارزار، لباس رزمی یا تنپوش آهنی میپوشیدند تا شمشیر، تیر و نیزه به آنها اصابت نکند و آسیبی نبینند. تنپوشهای رزمی، مجموعهی بههمبافتهای از تعداد زیادی حلقهی آهنی بود. چنانکه الله عزوجل روش ساختِ آن را به داوود علیه السلام آموزش داد؛ الله عزوجل در اینباره میفرماید:
﴿أَنِ ٱعۡمَلۡ سَٰبِغَٰتٖ وَقَدِّرۡ فِي ٱلسَّرۡدِۖ﴾ [سبا: ١١]
– و به داوود آموزش دادیم- زرههای فراخ بساز و در بافتن حلقهها، اندازه نگه دار.
﴿سَرَٰبِيلَ تَقِيكُمُ ٱلۡحَرَّ﴾: «لباسهایی که شما را از گرما نگه میدارد»؛ یعنی لباسهای پنبهای و امثال آن. شاید کسی بپرسد چرا به لباسهای گرم اشاره نکرد که انسان را از سرما حفظ میکند؟ علما در پاسخش گفتهاند: این مفهوم بهصورت پوشیده یا محذوف در این آیه قابل برداشت است؛ از آن جهت تنها به گرما اشاره کرد که این سوره، مکیست و اهالی مکه با سرما سر و کار ندارند؛ لذا الله عزوجل در بیان لطف و منت خویش بر اهالی مکه، به لباسهایی اشاره کرد که آنها را از گرما حفظ میکند. همچنین گفته شده که هیچ عبارت محذوفی در این آیه وجود ندارد و تنپوشهای آهنی، انسان را از حرارت ناشی از اصابت تیر و شمشیر، حفظ میکند و لباسهای نازک، محافظ انسان در برابر حرارت یا گرمای هواست. زیرا اگر انسان در هوای گرم و آفتابی، لباس نازکی نپوشد، آفتاب داغ او را میسوزاند و پوستش را خشک و سیاه میگرداند. لذا الله متعال به لطف خویش لباسهایی در اختیارمان گذاشته که ما را از گرما، نگه میدارد.
سپس مؤلف رحمه الله حدیث ابنعباس و حدیث سمره رضي الله عنهم را ذکر کرده است؛ پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در این دو حدیث به پوشیدن لباس سفید تشویق نموده و فرموده است: «لباس سفید، از بهترین لباسهای شماست». «و مردههای خود را در آن کفن کنید». آری؛ پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم درست فرموده است. زیرا لباس سفید از نظر نور و روشنی، از سایر لباسها بهتر است؛ همچنین وقتی کوچکترین آلودگی و لکهای روی آن بیفتد، دیده میشود و انسان به شستن آن میپردازد. اما سایر لباسها، چرک و لکهی زیادی برمیدارند که دیده نمیشود؛ از اینرو انسان در شستن آنها درنگ میکند. تازه پس از شستن نیز معلوم نیست که آیا تمیز شدهاند یا خیر؟ از اینرو پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: «لباس سفید، بهترین لباسهای شماست. و مردگان خود را در آن کفن کنید». این، شامل همهی لباسها از جمله پیراهن، شلوار و لُنگ و امثال آن میشود. یعنی بهتر است همهی پوشش یا لباس انسان، سفید باشد. البته پوشیدن لباسهای رنگی ایرادی ندارد. بهشرطی که جزو لباسهای زنانه نباشد؛ یعنی لباس و رنگش مخصوص زنان نباشد که در این صورت، پوشیدن آن برای مرد، جایز نیست. زیرا پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم مردانی را خود را شبیهِ زنان میسازند، نفرین کرده است. همچنین لباس مرد، نباید یکدست، قرمز باشد. چون پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم از پوشیدن لباس سرخ منع نموده است؛ البته در صورتی که یکپارچه قرمز باشد و اگر قرمز و سفید، باشد ایرادی ندارد.
در سومین حدیثی که مؤلف رحمه الله ذکر کرده، آمده است: پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم جامهای سرخ پوشیده بود؛ از جمعبندی این حدیث و حدیث نهی از پوشیدن لباس سرخ، بدین نتیجه میرسیم که اگر لباسی، یکپارچه قرمز باشد، پوشیدن آن ممنوع است و پوشیدن لباسِ سرخ و سفید، ایرادی ندارد.
([۱]) صحیح بخاری، ش: ۳۵۵۱؛ و صحیح مسلم، ش: ۲۳۳۷؛ صحیح الجامع، ش: ۱۲۳۵.