(۶۱۴۳) سوال: من خواندن سوره‌‌های قرآنی، نماز و مردی که نماز می‌‌خواند را دوست دارم و همیشه به سوره‌‌های قرآن گوش می‌‌دهم در حالی که نماز نمی‌‌خوانم، نظر به اینکه سببی که باعث شده نماز نخوانم این است که در مدرسه‌‌ای که مختلط (بین پسران و دختران) است درس می‌‌خوانم؛ چه چیزی واجب است که آن را بدانم؟ همچنین می‌‌گوید: از روی نذر قسم یاد نموده که اگر در کلاس ششم قبول شدم روزه بگیرم و نماز بخوانم؛ آیا این نذر من در مورد نماز و روزه درست است؟ لطفا پاسخ دهید.

جواب:

این سؤال، عجیب و شاهدی بر واقعیت فساد مدارس مختلط و اینکه شر و فتنه بوده، است همچنین دلیلی از واقعیت بر این است که بر کسانی که مدارس خود را مختلط قرار داده واجب بوده مدارس دخترانه را از مدارس پسرانه جدا کنند تا اینکه از این فتنه‌‌ی بزرگ که همچون این جوان را در دینش دچار گمراهی نموده تا جایی که نماز نخواند در امان باشند. با این داستان عجیب، خطر پنهانی که در مدارسی که در آن دختران و پسران یک جا هستند وجود دارد آشکار می‌‌شود همچنین حکمت شریعت در اینکه جدایی بین مردان و زنان را در مدرسه و کار واجب نموده آشکار می‌‌شود. در صحیح بخاری ثابت شده که زنی به نزد رسول الله ﷺ آمد در حالی که شکایت داشت مردان بر آنها به نسبت رسول الله ﷺ غالب شده‌‌اند از این جهت که زیاد اطراف او هستند و از علم او می‌‌گیرند و از رسول الله ﷺ درخواست نمود به نزد آنها آمده تا اینکه به آنها از آنچه الله À به او یاد داده، یاد دهد، لذا رسول الله ﷺ به آنها وعده داد که در خانه‌‌ی یکی از آنها حاضر شده و به آنان آموزش می‌‌دهد[۱]. رسول الله ﷺ نفرمود: همراه مردان حاضر شده تا اینکه آنچه مردان یاد می‌‌گیرند شما نیز یاد بگیرد بلکه به آن‌‌ها وعده داد روزی در مکانی حاضر شده و به آنها از آنچه الله À به او یاد داده، یاد می‌‌دهد. هنگامی که زنان نماز را همراه رسول الله ﷺ حاضر می‌‌شدند و اگر می‌‌خواستند در نماز جماعت شرکت داشته باشند باید حاضر می‌‌شدند؛ رسول الله ﷺ فرمود: «خیر صفوف النساء آخرها وشرها أولها»[۲]: (بهترین صف‌‌های زنان، صف‌‌های آخر و بدترین صف‌‌ها زنان، صف‌‌های اول است) همه‌‌ی اینها تشویقی از جانب رسول الله ﷺ است که زن از مرد دور شود و در آن بیان شده که نزدیک شدن زن به مرد شر است، زیرا فرمود: (بدترین صف‌‌ها، صف‌‌های اول است).

بنابراین بر مسلمانان واجب بوده چنین راه بزرگی که مایه‌‌ی رحمت، صلاح، خوشبختی و رستگاری بر مخلوقات بوده را بپیمایند. همان‌‌طور که الله À از حکمت فرستادن رسول الله ﷺ می‌‌فرماید: {وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا رَحْمَةً لِّلْعَالَمِينَ}[الأنبیاء: ۱۰۷]: (و (ای پیامبر!) تو را جز رحمتی برای جهانیان نفرستادیم) هنگامی که شریعت رسول الله ﷺ رحمتی برای جهانیان بوده، اگر مسلمانان به آن چنگ زنند؛ به سببی که مقتضای رحمت است چنگ زده‌‌اند.

بنابراین نصیحت من به این افراد که مدارس را مختلط بین مردان و زنان قرار داده این است که به سوی الله À از این کار توبه کنند و بین مردان و زنان در مدارس جدا کنند و خانمی که در مدرسه‌‌ی مختلط تدریس می‌‌کرد، خاص زنان و آقایی که که در مدرسه‌‌ی مختلط تدریس می‌‌کرد، خاص مردان باشد. از الله À می‌‌خواهیم کهمسلمانان را به آنچه شریعت پیامبرشان محمد ﷺ از آداب، اخلاق، عبادات، معاملات و اعتقادات صحیح اقتضا می‌‌کند، بهره‌‌مند سازد.

جواب سؤال: بهتر است که انسان الله À را بدون نذر عبادت نماید اما گویا این مرد که نماز گزاران را دوست داشته و به قرآن گوش می‌‌داده از شدت اشتیاق و حرصش بر توبه به سوی الله À و اینکه آنچه الله À را از نماز بر او واجب نموده انجام دهد؛ این اشتیاق او را وادار نموده نذر کند و قسم یاد کند اگر در کلاس ششم قبول شد نماز بخواند و گر نه بهتر است انسان قسم یاد نکند یا بر انجام عبادت نذر نکند، به دلیل فرموده‌‌ی الله À: {وَأَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَيْمَانِهِمْ لَئِنْ أَمَرْتَهُمْ لَيَخْرُجُنَّ ۖ قُل لَّا تُقْسِمُوا ۖ طَاعَةٌ مَّعْرُوفَةٌ ۚ}[النور: ۵۳]: ( (منافقان) با (نهایت تاکید و) سخت‌‌ترین سوگندهایشان به الله سوگند یاد کردند که اگر به آنها فرمان دهی (برای جهاد) بیرون می‌‌روند؛ بگو: سوگند یاد نکنید طاعت پسندیده (و خالصانه مطلوب) است) بنابراین الله À از اینکه انسان بر انجام عبادت قسم یاد کند نهی نموده است بلکه انسان از روی طاعت به نیکی با فرمانبرداری و تسلیم کامل بدون قسم و نذر از پروردگاش اطاعت کند. این پاسخ به این سؤال بود و از الله À برای این سؤال کننده ثابت قدمی و مزید فضل و هدایت خواهانم.

[۱] بخاری: کتاب العلم، باب هل یجعل للنساء یوم علی حدة فی العلم، شماره­ی (۱۰۱).

[۲] تخریج آن گذشت.