چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۳ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۶۸۰۵) حکم داستان‌ها تخیلی چیست؟

(۶۸۰۵) سوال: برخی از نویسندگان داستان‌هایی با مفهوم هدفمند و با سبکی جذاب می‌نویسند که تأثیر زیادی بر خوانندگان دارد، اما این داستان‌ها تخیلی هستند؛ حکم آن چیست؟

جواب:

اگر این داستان‌ها مشکلات دینی، اخلاقی یا اجتماعی را معالجه می‌کنند، اشکالی ندارد زیرا بیان مثال با داستان‌های تخیلی و غیرواقعی بی‌اشکال است حتی برخی از علما گفته‌اند که بعضی از مثال‌های قرآن نیز واقعی نیستند بلکه الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ آنها را به‌عنوان مثال بیان کرده است مانند این آیه که الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ می‌‌فرماید: {وَضَرَبَ ٱللَّهُ مَثَلا رَّجُلَیۡنِ أَحَدُهُمَاۤ أَبۡكَمُ لَا یَقۡدِرُ عَلَىٰ شَیۡءوَهُوَ كَلٌّ عَلَىٰ مَوۡلَىٰهُ أَیۡنَمَا یُوَجِّههُّ لَا یَأۡتِ بِخَیۡرٍ هَلۡ یَسۡتَوِی هُوَ وَمَن یَأۡمُرُ بِٱلۡعَدۡلِ وَهُوَ عَلَىٰ صِرَٰطمُّسۡتَقِیمࣲ} [سوره النحل: ۷۶]: (و الله مثل (دیگری) زده است: دو مرد را، که یکی از آن دو، گنگ است، و بر هیچ چیزی توانا نیست، سر بار صاحب (و مولای) خود است، هر کجا او را بفرستد، هیچ خیری را نمی‌آورد. (و مأموریتش را خوب انجام نمی‌دهد). آیا او و کسی‌که به عدل فرمان می‌دهد، و خود بر راه مستقیم قرار دارد، برابر است؟ ).

بنابراین، در این کار اشکالی نمی‌بینم زیرا هدف هشدار دادن است اما اگر کسی علم به قرآن و سنت داشته باشد و آیات را برای حل مشکلات بیان و تفسیر کند و برای آنها مثال بزند، بهتر است همچنین اگر احادیث را بیان کند و توضیح دهد و برای آنها مثال بزند، بدون شک این کار بهتر است.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: بعض الأدباء يؤلفون قصصا ذات مغزى وبأسلوب جذاب، مما يكون له الأثر في نفوس القراء، ولكنها من نسج الخيال، فما حكم ذلك؟

فأجاب رحمه الله تعالى: لا بأس بذلك إذا كان يعالج مشكلات دينية، أو خُلقية أو اجتماعية، لأن ضرب الأمثال بقصص مفروضة غير واقعة، لا بأس به، حتى إن بعض العلماء ذكر ذلك في بعض أمثلة القرآن الكريم أنها ليست واقعة، لكن الله ضربها مثلا مثل قوله – تعالى – ﴿ وَضَرَبَ ٱللَّهُ مَثَلࣰا رَّجُلَیۡنِ أَحَدُهُمَاۤ أَبۡكَمُ لَا یَقۡدِرُ عَلَىٰ شَیۡءࣲ وَهُوَ كَلٌّ عَلَىٰ مَوۡلَىٰهُ أَیۡنَمَا یُوَجِّههُّ لَا یَأۡتِ بِخَیۡرٍ هَلۡ یَسۡتَوِی هُوَ وَمَن یَأۡمُرُ بِٱلۡعَدۡلِ وَهُوَ عَلَىٰ صِرَٰطࣲ مُّسۡتَقِیمࣲ ﴾ [النحل: ٧٦]. فلا أرى في هذا بأسا، لأن المقصود هو التحذير، ولكن إن حصل أن يكون عند الإنسان عِلم مِن الكتاب والسُّنَّة، ثم يعرض آياتٍ فيها معالجة مشکلات ويشرحها ويفسرها، ويضرب المثل عليها، فهو خير، وكذلك يذكر أحاديث فيفسرها، ويضرب المثل عليها، فهذا أحسن بلا شك.

مطالب مرتبط:

(۶۸۰۱) آیا شادی با آواز در عید، جایز است؟

این حدیث دلالت می‌دهد که نواختن دف و خواندن آواز در ایام عید اشکالی ندارد به شرط آنکه آواز محترمانه و عفیفانه باشد و شامل ستایش‌های ناپسند یا ذم زشت و کلمات پست و بی‌ارزش نباشد...

ادامه مطلب …

(۶۷۹۶) درباره‌ی شعر مباح برای من بگویید؟

اشعار بسیاری در زمینه پند و حکمت وجود دارد که شناخته شده هستند و می‌تواند در کتاب‌های ادب آنها را مطالعه کند و هر کدام از آنها را که خواست استفاده کند....

ادامه مطلب …

(۶۸۰۸ آیا جایز است که فرد خود را به خطر بیاندازد یا همان‌طور که اکنون در برخی از ورزش‌های خشن می‌بینیم؟

این حرام است و جایز نیست که انسان خود را در معرض خطر مرگ یا آسیب قرار دهد....

ادامه مطلب …

(۶۷۹۵) حکم نوشتن و خواندن شعر و همچنین گوش دادن به آن چیست؟

خواندن، نوشتن و گوش دادن به شعر بستگی به محتوای آن دارد لذا اگر محتوای آن خیر باشد، پس خیر است و اگر شر باشد، پس شر است اما اگر نه خیر است و نه شر، آن از جمله سخنان بیهوده‌ای است که انسان باید خود را از آن دور نگه دارد...

ادامه مطلب …

(۶۸۰۳) حکم برگزاری جشن‌ها – مانند جشن‌های فارغ‌التحصیلی – همراه با دف و اناشید اسلامی چیست؟

اگر جشن شامل سخنرانی‌های مفید و تبریک به فارغ‌التحصیلان باشد، اشکالی ندارد اما در مورد دف و آواز و موارد مشابه، در این زمینه من احساس تردید دارم لذا اگر کسی بگوید این جشن‌ها مانند عید است، پاسخ این است که این از جمله اعیاد نیست ...

ادامه مطلب …

(۶۷۹۱) حکم گوش دادن به اناشید اسلامی

اناشیدی که در آن موعظه است و در آن به حال انسان هنگام مرگ، وضعیت او بعد از دفن و وضعیت او در روز قیامت ذکر می‌شود، گوش دادن به آن‌ها مطلوب است و سلف صالح نیز به چنین اناشیدی گوش می‌دادند زیرا این اشعار باعث نرم شدن قلب، اشک ریختن چشم‌ها و خشوع اعضا و جوارح می‌شوند و دارای فایده هستند....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه