چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۶۷۶۸) راهکارهای رهایی وسوسه‌های اعتقادی در جوان مؤمن

(۶۷۶۸) سوال: من جوانی حدود ۱۸ ساله هستم، الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ و پیامبر را دوست دارم و تمام تلاش خود را می‌کنم تا حد امکان از گناهان دوری کنم و به فرائضی که الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ واجب کرده پایبند باشم، اما از وسوسه‌هایی به من دست می‌دهد که مرا در عقیده‌ام به شک می‌اندازد، رنج می‌برم هرچند من یقین دارم اما این وسواس‌ باعث اضطراب شدید من شده است؛ لذا چگونه می‌توانم از این وسواس‌ها خلاص شوم؟

جواب:

وسوسه‌هایی که به انسان دست می‌دهد از شیطان است و این نشان‌دهنده قوت ایمان او و خلوص ایمانش است زیرا شیطان فقط به قلبی که آباد (پر از ایمان) است می‌آید تا آن را خراب کند و به قلبی که یقین دارد تا آن را به شک بیندازد و این وسواس‌‌ها به انسان هیچ آسیبی نمی‌رسانند و داروی آنها همان چیزی است که رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم به آن راهنمایی کرده است و آن این است که به الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ پناه ببری و از این وسوسه‌ها دست برداری همان‌طور که در حدیث آمده است: «يَأْتِي الشَّيْطَانُ أَحَدَكُمْ، فَيَقُولَ: مَنْ خَلَقَ كَذَا وَكَذَا؟ حَتَّى يَقُولَ لَهُ: مَنْ خَلَقَ رَبَّكَ؟ فَإِذَا بَلَغَ ذَلِكَ، فَلْيَسْتَعِذْ بِاللَّهِ، وَلْيَنْتَهِ»[۱]: (شیطان یکی از شما را وسوسه می‌کند و می‌گوید: چه کسی فلان چیز را خلق کرده؟ چه کسی فلان چیز دیگر را خلق کرده؟ تا اینکه می‌پرسد: چه کسی خالق پروردگارت است؟ هنگامی که به این مرحله رسید، پس باید به الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ پناه ببرد و از آن دست بکشد).

آنچه این جوان را گرفتار کرده است، همان چیزی است که صحابه نیز از آن به رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم شکایت کردند و ایشان به آنها دستور دادند که به الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ از شیطان رانده شده پناه ببرند و از این وسواس‌ دست بردارند، لذا اگر کسی که به این وسواس‌ دچار شده است، آنچه رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم به آن ارشاد کرده است را به کار گیرد، این همان داروی مؤثر است و هیچ دارویی بهتر از آنچه رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم گفته است، وجود ندارد؛ پس به این جوان می‌گویم: بشارت می‌دهم زیرا تو در حالی که قلبت یقین دارد، در وضعیت خوبی هستی و این (وسوسه‌های) ناگهانی که به قلبش می‌آیند، از شیطان هستند و هیچ آسیبی به تو نخواهند رساند.


[۱] تخریج آن گذشت.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: أنا شاب أبلغ من العمر حوالي الثامنة عشرة، وأحب الله، وأحب الرسول، وأبذل جهدي للابتعاد عن المعاصي قدر المستطاع، وأحافظ على الفرائض التي فرضها تبارك وتعالى- ولكن ينتابني وسواس يشككني في عقيدتي وأنا متيقن وهذه الوساوس سببت لي القلق الشديد، فكيف السبيل للخلاص من هذه الوساوس؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: الوساوس التي تعتري الإنسان من الشيطان دليل على قوة إيمانه وعلى أن إيمانه خالص، وذلك لأن الشيطان إنما يأتي إلى القلب العامر ليُدَمِّره، وإلى القلب المتيقن يشككه، وهذه الوساوس لا تضر الإنسان شيئًا، ودواؤها بما أرشد إليه النبي – صلى الله عليه وعلى آله وسلم- أن تستعيذ بالله، وأن تنتهي عنها، كما جاء في الحديث: «يَأْتِي الشَّيْطَانُ أَحَدَكُمْ فَيَقُولُ: مَنْ خَلَقَ كَذَا، مَنْ خَلَقَ كَذَا حَتَّى يَقُولَ: مَنْ خَلَقَ رَبَّكَ؟ فَإِذَا بَلَغَهُ فَلْيَسْتَعِذْ بِاللَّهِ وَلْيَشْتَهِ».

فعليك أن تعرض عنها، وتتلهى عنها ولا تهمك، وسرعان ما تَخْبُوو تزول.

والذي أصاب هذا الشاب قد أصاب الصحابة رضي الله عنهم وشَكَوْا إلى الرسول صلى الله عليه وسلم ذلك، فأمرهم أن يستعيذوا بالله من الشيطان الرجيم، وأن ينتهوا عن هذا، فإذا استعمل من وقعت فيه هذه الوساوس ما أرشد إليه النبي صلى الله عليه وسلم فهذا هو الدواء الناجع ولا دواء أنفعُ مما ذكره النبي -صلى الله عليه وعلى آله وسلم- فنقول لهذا الشاب أبشر، فإنك بخير ما دام قلبك متيقنا، وأما هذه الطوارئ التي تطرأ عليه، فإنها من الشيطان، ولا تضره شيئا.

مطالب مرتبط:

(۶۷۷۷) گاهی اوقات در برخی از امور شرعی به شک دچار می‌شوم، آیا در قرآن و سنت درمانی برای این مشکل وجود دارد؟

اگر شک او در مورد حکم شرعی است، باید از اهل علم بپرسد و اگر شک او در عمل خودش است، باید به یقینش عمل کند مگر در مواردی که غلبه ظن کافی است که در این صورت بر اساس غلبه ظن عمل کند....

ادامه مطلب …

(۶۷۷۴) راه رهایی و تمرکز در عبادت

راه رهایی از آن‌ها افزایش ذکر و پناه بردن به الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ از شیطان رانده شده و خواندن آیة الکرسی است ...

ادامه مطلب …

(۶۷۸۰) آیا انسان به خاطر وسواس‌هایی که به او دست می‌دهد مؤاخذه می‌شود؟

انسان به خاطر وسواس‌های قلبی مؤاخذه نمی‌شود بلکه این وسواس‌ها نشانه کمال و خلوص ایمان هستند زیرا شیطان نتوانسته است این شخص را از دین الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ به وسیله سستی و کوتاهی بازدارد، بنابراین به وسوسه‌گری روی آورده است ...

ادامه مطلب …

(۶۷۷۱) چگونه می‌توان از وسوسه‌ها در مورد وضو و نماز رهایی یافت؟

ولین کار: پناه بردن به الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ از شیطان رانده شده زیرا شیطان در دل‌های مردم وسوسه می‌کند و آنها را در امور دینی‌شان و حتی در امور غیردینی‌شان دچار شک می‌کند تا بر انسان مسلط گردد ...

ادامه مطلب …

(۶۷۸۷) علاج وسواس شدید و آثار آن بر زندگی و آرامش روان

نظر من در این‌باره این است که داروی مؤثر برای این وسواس، طبق راهنمایی‌های رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم، پناه بردن به الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ از شیطان رانده‌شده و اجتناب از این وساوس است...

ادامه مطلب …

(۶۷۷۶) تاثیر وسواس‌های قلبی در ذکر و شهادتین

این‌ها وسواس هستند، پس به آن‌ها اهمیت نده و توجهی نکن و اگر چنین وسواسی را احساس کردی، از شیطان رانده به الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ پناه ببر....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه