(۶۷۵۲) سوال: در روستای ما برخی زنان در حیاط خانهای متروک جمع میشوند و شب را با رقص و آواز سپری میکنند زیرا یکی از آنها در خواب دیده که یکی از اولیای درگذشته به او دستور داده است که این زنان را برای احیای یاد او و خواندن آواز و مدح او جمع کند؛ حکم این کار چیست، ای شیخ بزرگوار؟ و خواهشمندیم نصیحتی به این زنان داشته باشید، الله سُبْحَانَهُوَتَعَالَىٰ شما را پاداش دهد.
جواب:
این کاری که این زنان انجام میدهند، عملی منکر است که واجب است انکار شود و بر آنها واجب است که از این عمل به درگاه الله سُبْحَانَهُوَتَعَالَىٰ بازگردند و توبه کنند زیرا با این گونه اعمال الله سُبْحَانَهُوَتَعَالَىٰ عبادت نمیگردد بلکه این کار نادانی، لهو و بازی است و آن ولی که یکی از آنها ادعا میکند او را در خواب دیده و او به چنین کاری دستور داده است، در واقع شیطانی بوده که به شکل آن مرد درآمده و او را به این عمل امر کرده است زیرا این عملی منکر است که هیچکدام از اولیای الله سُبْحَانَهُوَتَعَالَىٰ به چنین چیزی امر نمیکنند.
همچنین، این کسی که آنها گمان میکنند یا ادعا میکنند که ولی است، نیاز به اثبات دارد و ممکن است کسی گمان کند که او از اولیای رحمان است در حالی که او از اولیای شیطان است لذا هر کسی که ادعای ولایت میکند، لزوماً در ادعای خود صادق نیست زیرا الله سُبْحَانَهُوَتَعَالَىٰ به ما معیاری عادلانه برای شناسایی اولیا داده است وفرموده است: {أَلَاۤ إِنَّ أَوۡلِیَاۤءَ ٱللَّهِ لَا خَوۡفٌ عَلَیۡهِمۡ وَلَا هُمۡ یَحۡزَنُونَ* ٱلَّذِینَ ءَامَنُوا۟ وَكَانُوا۟ یَتَّقُونَ* لَهُمُ ٱلۡبُشۡرَىٰ فِی ٱلۡحَیَوٰةِ ٱلدُّنۡیَا وَفِی ٱلۡـَٔاخِرَةِ}[سوره يونس: ۶۲-۶۴]: (آگاه باشید! همانا دوستان الله، نه ترسی بر آنهاست، و نه آنها غمگین میشوند* (همان) کسانیکه ایمان آوردند، و پرهیزگاری میکردند* برای آنان در زندگی دنیا و در آخرت بشارت است).
پس هر کسی که ادعای ولایت کند، به وضعیت او نگاه میکنیم: اگر او با این دو صفت (ایمان به الله سُبْحَانَهُوَتَعَالَىٰ و تقوا) متصف باشد و آن فقط با استقامت بر امر الله سُبْحَانَهُوَتَعَالَىٰ تحقق مییابد، پس او ولی است و اگر او ولی باشد، هرگز ادعای ولایت نمیکند زیرا یکی از ویژگیهای ولی بودن این است که انسان خود را تزکیه نکند، چرا که تزکیه نفس حرام است چون الله سُبْحَانَهُوَتَعَالَىٰ فرموده است: {فَلَا تُزَكُّوۤا۟ أَنفُسَكُمۡۖ هُوَ أَعۡلَمُ بِمَنِ ٱتَّقَى} [سوره النجم: ۳۲]: (پس خودتان را نستائید (و پاک نشمارید) او به کسانیکه پرهیزکاری نمودند داناتر است).
ولیِ صادق دوست دارد که عقیده، گفتار و عملش فقط برای الله سُبْحَانَهُوَتَعَالَىٰ باشد، بهگونهای که آن را در برابر مردم نشر ندهد و ریا نکند زیرا او تقوای الله سُبْحَانَهُوَتَعَالَىٰ را پیشه میکند و معاملهی او خالصانه برای الله سُبْحَانَهُوَتَعَالَىٰ است و این امر بین او و پروردگارش است.
همچنین، رؤیایی که در خواب دیده میشود، اگر شریعت آن را تأیید نکند، رؤیایی باطل است و نباید به آن عمل کرد و اگر شریعت آن را تأیید کند، باید بر اساس آنچه شریعت اقتضا میکند عمل کرد، نه بر اساس آن رؤیا.
بله، در مواردی که چیزی از امور دین در آن اثبات نمیشود، به رؤیا عمل میشود زیرا اثبات چیزی از دین مقتضای آن است که دین ناقص باشد و این رؤیا برای تکمیل آن ادعا شده باشد.
اما در امور غیردینی، مانند اینکه شخصی در خواب کسی را ببیند و او را به چیزی در خانه یا به مسائلی دیگر از امور دنیا هشدار دهد، ممکن است این رؤیا درست باشد و اتفاق بیفتد با این حال، باید منتظر بمانیم تا با وقوع آن، بهطور دقیق مشخص شود زیرا بسیاری از رؤیاها ممکن است درست باشند و یا به وقوع بپیوندند چه در زمانی نزدیک و چه در زمانی دور.
خلاصه اینکه به رؤیاها در اثبات چیزی از دین یا از شرایع دین عمل نمیشود زیرا دین بدون آنها کامل است، الحمدلله.
اما در امور دنیوی، ممکن است رؤیا صحیح باشد و به آن عمل شود بهویژه اگر قرائنی بر صحت آن وجود داشته باشد.
بر این اساس میگوییم: این زنی که ادعا کرده مردی که او را ولی میداند و به چنین کاری دستور داده است، اگر واقعاً آن مرد ولی الله سُبْحَانَهُوَتَعَالَىٰ بوده باشد، این شیطان بوده که به شکل او درآمده و در نفس این زن انداخته است که او همان مرد صالح و ولی است.
اگر این مرد ادعای ولایت میکرده و شایستگی آن را نداشته، ممکن است این زن او را در خواب دیده و او را به انجام این عمل زشت دستور داده باشد.
در هر حال، چنین رؤیایی به هیچ وجه به آن عمل نمیشود زیرا این رؤیا شامل اموری است که با شریعت در تضاد است و همانطور که قبلاً گفتیم به رؤیا در امور دینی عمل نمیشود مگر اینکه شریعت آن را تأیید کند.