چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۳ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۶۷۵۲) حکم گردهمایی زنان برای رقص و مدح بر اساس رؤیا منسوب به اولیاء

(۶۷۵۲) سوال: در روستای ما برخی زنان در حیاط خانه‌ای متروک جمع می‌شوند و شب را با رقص و آواز سپری می‌کنند زیرا یکی از آنها در خواب دیده که یکی از اولیای درگذشته به او دستور داده است که این زنان را برای احیای یاد او و خواندن آواز و مدح او جمع کند؛ حکم این کار چیست، ‌ای شیخ بزرگوار؟ و خواهشمندیم نصیحتی به این زنان داشته باشید، الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ شما را پاداش دهد.

جواب:

این کاری که این زنان انجام می‌دهند، عملی منکر است که واجب است انکار شود و بر آنها واجب است که از این عمل به درگاه الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ بازگردند و توبه کنند زیرا با این گونه اعمال الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ عبادت نمی‌گردد بلکه این کار نادانی، لهو و بازی است و آن ولی که یکی از آنها ادعا می‌کند او را در خواب دیده و او به چنین کاری دستور داده است، در واقع شیطانی بوده که به شکل آن مرد درآمده و او را به این عمل امر کرده است زیرا این عملی منکر است که هیچ‌کدام از اولیای الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ به چنین چیزی امر نمی‌کنند.

همچنین، این کسی که آنها گمان می‌کنند یا ادعا می‌کنند که ولی است، نیاز به اثبات دارد و ممکن است کسی گمان کند که او از اولیای رحمان است در حالی که او از اولیای شیطان است لذا هر کسی که ادعای ولایت می‌کند، لزوماً در ادعای خود صادق نیست زیرا الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ به ما معیاری عادلانه برای شناسایی اولیا داده است وفرموده است: {أَلَاۤ إِنَّ أَوۡلِیَاۤءَ ٱللَّهِ لَا خَوۡفٌ عَلَیۡهِمۡ وَلَا هُمۡ یَحۡزَنُونَ* ٱلَّذِینَ ءَامَنُوا۟ وَكَانُوا۟ یَتَّقُونَ* لَهُمُ ٱلۡبُشۡرَىٰ فِی ٱلۡحَیَوٰةِ ٱلدُّنۡیَا وَفِی ٱلۡـَٔاخِرَةِ}[سوره يونس: ۶۲-۶۴]: (آگاه باشید! همانا دوستان الله، نه ترسی بر آن‌هاست، و نه آن‌ها غمگین می‌شوند* (همان) کسانی‌که ایمان آوردند، و پرهیزگاری می‌کردند* برای آنان در زندگی دنیا و در آخرت بشارت است).

پس هر کسی که ادعای ولایت کند، به وضعیت او نگاه می‌کنیم: اگر او با این دو صفت (ایمان به الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ و تقوا) متصف باشد و آن فقط با استقامت بر امر الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ تحقق می‌یابد، پس او ولی است و اگر او ولی باشد، هرگز ادعای ولایت نمی‌کند زیرا یکی از ویژگی‌های ولی بودن این است که انسان خود را تزکیه نکند، چرا که تزکیه نفس حرام است چون الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ فرموده است: {فَلَا تُزَكُّوۤا۟ أَنفُسَكُمۡۖ هُوَ أَعۡلَمُ بِمَنِ ٱتَّقَى} [سوره النجم: ۳۲]: (پس خودتان را نستائید (و پاک نشمارید) او به کسانی‌که پرهیزکاری نمودند داناتر است).

ولیِ صادق دوست دارد که عقیده، گفتار و عملش فقط برای الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ باشد، به‌گونه‌ای که آن را در برابر مردم نشر ندهد و ریا نکند زیرا او تقوای الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ را پیشه می‌کند و معامله‌ی او خالصانه برای الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ است و این امر بین او و پروردگارش است.

 همچنین، رؤیایی که در خواب دیده می‌شود، اگر شریعت آن را تأیید نکند، رؤیایی باطل است و نباید به آن عمل کرد و اگر شریعت آن را تأیید کند، باید بر اساس آنچه شریعت اقتضا می‌کند عمل کرد، نه بر اساس آن رؤیا.

بله، در مواردی که چیزی از امور دین در آن اثبات نمی‌شود، به رؤیا عمل می‌شود زیرا اثبات چیزی از دین مقتضای آن است که دین ناقص باشد و این رؤیا برای تکمیل آن ادعا شده باشد.

اما در امور غیردینی، مانند اینکه شخصی در خواب کسی را ببیند و او را به چیزی در خانه یا به مسائلی دیگر از امور دنیا هشدار دهد، ممکن است این رؤیا درست باشد و اتفاق بیفتد با این حال، باید منتظر بمانیم تا با وقوع آن، به‌طور دقیق مشخص شود زیرا بسیاری از رؤیاها ممکن است درست باشند و یا به ‌وقوع بپیوندند چه در زمانی نزدیک و چه در زمانی دور.

خلاصه اینکه به رؤیاها در اثبات چیزی از دین یا از شرایع دین عمل نمی‌شود زیرا دین بدون آنها کامل است، الحمدلله.

اما در امور دنیوی، ممکن است رؤیا صحیح باشد و به آن عمل شود به‌ویژه اگر قرائنی بر صحت آن وجود داشته باشد.

بر این اساس می‌گوییم: این زنی که ادعا کرده مردی که او را ولی می‌داند و به چنین کاری دستور داده است، اگر واقعاً آن مرد ولی الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ بوده باشد، این شیطان بوده که به شکل او درآمده و در نفس این زن انداخته است که او همان مرد صالح و ولی است.

 اگر این مرد ادعای ولایت می‌کرده و شایستگی آن را نداشته، ممکن است این زن او را در خواب دیده و او را به انجام این عمل زشت دستور داده باشد.

در هر حال، چنین رؤیایی به هیچ وجه به آن عمل نمی‌شود زیرا این رؤیا شامل اموری است که با شریعت در تضاد است و همان‌طور که قبلاً گفتیم به رؤیا در امور دینی عمل نمی‌شود مگر اینکه شریعت آن را تأیید کند.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: في قريتنا بعض النسوة يجتمعن في فناء منزل مهجور، ويُحيين الليل بالرقص والغناء، لأن إحداهن رأت في منامها أحد الأولياء المتوفى، وأمرها أن تجمع هؤلاء النسوة لإحياء ذكره، والتغني به ومدحه، فما حكم ذلك فضيلة الشيخ ؟ ونرجو النصح لهؤلاء، مأجورين.

فأجاب – رحمه الله تعالى-: هذا العمل الذي يفعله هؤلاء النسوة عمل منكر يجب إنكاره، ويجب عليهن أن يتبن إلى الله – سبحانه وتعالى- منه، لأن هذا لا يتعبد الله بمثله، بل هو سَفَهُ ولهو ولعب، وهذا الولي الذي تدعي إحداهن أنها رأته، وأنه أمر بذلك إحياء لذكره، إنما هو شيطان تمثل لها بهذا الرجل، وأمرها بذلك، لأن هذا من الأمر المنكر الذي لا يأمر به أحد من أولياء الله -عز وجل-.

ثم إن هذا الذي تظنه أو تدعي أنه ولي يحتاج إلى تثبت في أمره، فقد يُظن أنه من أولياء الرحمن، وهو من أولياء الشيطان، فليس كل من ادعى الولاية يكون صادقًا في دعواه، لأن الله -عز وجل – أعطانا ميزانًا قِسطًا عدلًا في بيان من هو الولي، فقال جل وعلا: ﴿ أَلَاۤ إِنَّ أَوۡلِیَاۤءَ ٱللَّهِ لَا خَوۡفٌ عَلَیۡهِمۡ وَلَا هُمۡ یَحۡزَنُونَ* ٱلَّذِینَ ءَامَنُوا۟ وَكَانُوا۟ یَتَّقُونَ* لَهُمُ ٱلۡبُشۡرَىٰ فِی ٱلۡحَیَوٰةِ ٱلدُّنۡیَا وَفِی ٱلۡـَٔاخِرَةِ ﴾ [يونس: ٦٢-٦٣].

فمن ادعى الولاية نظرنا في حاله إذا كان مُتَّصِفًا بهذين الوصفين:

الإيمان بالله -عز وجل- والتقوى له- ولا يتمُّ ذلك إلا بالاستقامة على أمر الله – فإنه يكون وليَّا، فإذا كان وليَّا، لا يمكن أن يدعي لنفسه أنه ولي، لأن من جملة الولاية أن يكون الإنسان لا يزكي نفسه، فإن تزكية النفس محرمة، لقوله – تعالى -: ﴿ فَلَا تُزَكُّوۤا۟ أَنفُسَكُمۡۖ هُوَ أَعۡلَمُ بِمَنِ ٱتَّقَى ﴾ [النجم: ٣٢].

والولي الصادق يجب أن تكون عقيدته، وأن يكون قوله، وأن يكون فعله مع الله وحده، بحيث لا ينشره أمام الناس مراثيا به عباد الله، لأنه مُتَّق الله، ومعاملته خالصة لله، وهي بينه وبين ربه.

ثم إن المرائي التي تُرى في المنام إن لم يشهد لها الشرع بالصحة، فإنها رؤيا باطلة، لا عمل عليها، فإن شهد لها الشرع بالصحة، فالعمل على ما اقتضاه الشرع، لا على هذه الرؤيا.

نعم يعمل بالمرائي في غير إثبات شيء من الدين، لأن إثبات شيء من الدين يقتضي أن يكون الدين ناقصا إلا بهذه الرؤيا التي ادعاها من رآها.

أما في الأمور غير الدينية، مثل أن يرى الإنسان شخصا في المنام، وينبهه على أمر في البيت، أو على شيء آخر من أمور الدنيا، فهذا ربما يقع، ومع ذلك فإننا نتوقف في أمره حتى يتبين لنا ذلك بوقوعه، فإن كثيرا من المرائي تصدق وتقع، إما في وقت مبكر، وإما في وقت متأخر.

والخلاصة أن المرائي لا يُعمل بها في إثبات شيء من الدين، أو من شرائع الدين، لأن الدين كامل بدونها، والحمد لله.

وأما في أمور الدنيا، فقد تكون الرؤيا صحيحة، ويعمل بها، لا سيما إذا دلت القرائن على صدقها.

وعلى هذا فنقول: إن هذه المرأة التي ادعت أنها رأت من تقول: إنه ولي، وأمرها بذلك. إن رؤياكِ لهذا الرجل – إن كان وليا حقًا الله – فهذا الشيطان تمثل به، وأوقع في نفس هذه الرائية أنه فلان الرجل الصالح الولي.

وإن كان هذا الرجل يَدَّعي الولاية، وليس أهلا لها، فقد تكون رأته في المنام، وأمرها بهذه الفحشاء.

وعلى كل حال، مثل هذه الرؤيا لا يُعمل بها إطلاقا، لأنها رؤيا فيها ما يخالف الشرع، وكما أسلفنا أولا أنه لا يُعمل بالرؤيا في الأمور الدينية، إلا ما شهد له الشرع بالصحة.

مطالب مرتبط:

(۶۷۴۱) آیا دیدن خواب مرگ و مشاهده افراد متوفی در خواب به این معناست که فرد خواهد مرد؟

این نوع خواب‌هایی که انسان می‌بیند و او را وحشت‌زده و غمگین می‌کند، از طرف شیطان است زیرا شیطان حریص است تا هر مسلمانی را غمگین و وحشت‌زده کند....

ادامه مطلب …

(۶۷۴۰) پرسشی درباره تعبیر رؤیای تکرار دیدن پدر متوفی و درخواست‌های او

خواب‌ها مبنای عمل نیستند و چیزی بر آن مترتب نمی‌شود اما گاهی ممکن است خواب‌ها بسته به شرایط موجود برای فرد، هشدار دهنده باشند...

ادامه مطلب …

(۶۷۵۰) آیا دیدن پیامبر صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم در خواب، رؤیایی راستین است یا خیالی؟

دیدن رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم حق است زیرا شیطان نمی‌تواند به شکل او درآید....

ادامه مطلب …

(۶۷۳۷) آیا خواندن کتاب «تعطیر الأنام» از نابلسی که در مورد تعبیر خواب‌ها است، جایز است؟

تعبیر خواب‌ها، چه از طریق کتاب «تعطیر الأنام» که ذکر کردید و اگرچه من این کتاب را ندیده‌ام و چه از طریق دیگری باشد، شایسته نیست که انسان خود را در آن خسته کند...

ادامه مطلب …

(۶۷۴۴) اگر کسی در خواب فردی غریبه مانند عمو، پدربزرگ یا دایی و… را ببیند، آیا لازم است برای او صدقه بدهد؟

لازم نیست برای میتی که در خواب دیده، صدقه بدهد در هر حالتی که باشد اما اگر میت را در حالتی خوشایند ببیند، این برای او خیر است و می‌تواند آن را برای کسی که دوست دارد، بازگو کند...

ادامه مطلب …

(۶۷۴۵) رهنمودهای شرعی برای رهایی از کابوس‌ها و خواب‌های آزاردهنده

این خواب‌های آزاردهنده و ترسناکی که می‌بینی، درمانشان همان چیزی است که رسول الله  صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم به آن راهنمایی کرده است و آن اینکه از شر شیطان و از شر آنچه دیده‌ای به الله  سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ پناه ببری...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه