(۶۷۲۲) سوال: آیا برخواستن برای معلم جایز نیست؟ و اگر جایز نیست، چه باید کرد اگر این موضوع باعث ناراحتی معلم شود؟ به عنوان مثال، در مدرسهی ما یک دانشآموز دختر برای معلم نایستاد و معلم از او پرسید: چرا مانند سایر دانشآموزان نایستادی؟ او پاسخ داد که این کار جایز نیست و این موضوع باعث بحث بین آنها شد و معلم خواست آن دانشآموز را به مدت دو روز از کلاس دور کند و ما نمیخواهیم این اتفاق برای ما بیفتد، پس چه کنیم؟ الله سُبْحَانَهُوَتَعَالَىٰ شما را موفق بگرداند.
جواب:
وادار کردن دانشآموزان پسر یا دختر به ایستادن برای معلم مرد یا معلم زن از امور منکر است و از رسول الله صَلَّىاللهُعَلَيْهِوَآلِهِوَسَلَّم روایت شده که فرمودند: «مَنْ أَحَبَّ أَنْ يَمْثُلَ لَهُ الرِّجَالُ قِيَامًا؛ فَلْيَتَبَوَّأْ مَقْعَدَهُ مِنَ النَّارِ»[۱]: (کسی که دوست داشته باشد مردان برای او بایستند، پس جایگاهش را در آتش آماده کند).
رسول الله صَلَّىاللهُعَلَيْهِوَآلِهِوَسَلَّم که شریفترین جایگاه مخلوقات را نزد الله سُبْحَانَهُوَتَعَالَىٰ و مؤمنین دارد، دوست نداشت مردم برای او بایستند و از این کار اکراه داشت؛ پس برای ما کافی است که در این عمل رسول الله صَلَّىاللهُعَلَيْهِوَآلِهِوَسَلَّم مانند او باشیم و از چیزی که رسول الله صَلَّىاللهُعَلَيْهِوَآلِهِوَسَلَّم نمیپسندید را نپسندیم و از اینکه مردم برای ما بایستند را دوست نداشته باشیم؛ پس چگونه شایستهی ما میباشد که مردم را مجبور کنیم که برای ما بایستند؟ بنابراین مدیران مدارس، چه مرد و چه زن، باید معلمان زن و مرد را از انجام چنین اعمالی منع کنند و مقامات بالاتر از آنها، مثل وزارت یا ریاست نیز باید این موضوع را ملاحظه نماید و آن را ممنوع کنند زیرا این کار نه تنها خلاف مشروع میباشد بلکه نوعی بردهداری و تحقیر برای دانشآموزان است و برای دانشآموز کافی است که با ادب و احترام به معلم گوش دهد و به او توجه نماید و چیزی را که میگوید دنبال کند و در مواردی که سوال دارد و نفهمید با او بحث کند اما این گونه مسائل ظاهری که مخالف شریعت است، جایز نیست که کسی را به انجام آن مجبور کنیم هچنین از شرع نیست که مردم به هنگام ورود معلم به کلاس برای او بایستند اصحاب نیز زمانی که رسول الله صَلَّىاللهُعَلَيْهِوَآلِهِوَسَلَّم وارد میشد، برای ایشان نمیایستادند.
[۱] تخریج آن گذشت.