(۶۶۰۷) بررسی صحت و ضعف احادیث درباره‌ی آداب خوردن پیامبر صلّى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلّم

(۶۶۰۷) سوال: الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ در شما برکت بیاندازد، این حدیث را در کتابی خوانده‌ام ولی نمی‌دانم که صحیح است یا ضعیف، حدیث می‌گوید: «كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم يَأْكُلُ بِثَلَاثِ أَصَابِعَ، وَيَلْعَقُ يَدَهُ قَبْلَ أَنْ يَمْسَحَهَا»[۱]: (رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم با سه انگشت می‌خورد و قبل از آنکه دستش را پاک کند، آن را می‌لیسید) و: «إِذَا أَكَلَ أَحَدُكُمْ فَلَا يَمْسَحْ يَدَهُ، حَتَّى يَلْعَقَهَا، أَوْ يُلْعِقَهَا»[۲]: (هرگاه يکی از شما غذايی خورد، تا زمانی که خود، انگشتانش را نليسيده يا (به ديگری) نليسانده است، آنها را پاک نکند) و: «مَنْ أَكَلَ فِي قَصْعَةٍ ثُمَّ لَحِسَهَا، اسْتَغْفَرَتْ لَهُ الْقَصْعَةُ»[۳]: (کسی که در کاسه غذا بخورد سپس آن را بلیسد، کاسه برای او استغفار می‌کند).

جواب:

لیسیدن انگشتان بعد از غذا در سنت آمده است و رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم بدان امر نموده‌اند و برخی از مردم برای من ذکر کرده‌اند که پزشکان گفته‌اند در سرانگشتان ترشحات مخفی‌ای وجود دارد که فهمیده نمی‌شود و به هضم غذا کمک می‌کند بنابراین در لیسیدن انگشتان بعد از غذا فایده‌ی بزرگی وجود دارد و آن کمک به هضم غذا و آسان نمودن آن است و تفاوتی نمی‌کند که این ثابت باشد یا نباشد مهم این است که در سنت لیسیدن انگشتان و پاک نمودن ظرف بعد از خوردن غدا وارد شده در حالی که بسیاری از مردم از آن غافل هستند لذا برخی از مردم انگشتانشان را نمی‌لیسند و برخی انگشتانشان را می‌لیسند ولی ظرف غذایشان را پاک نمی‌کنند یعنی نمی‌لیسند و این ممکن است از جهلشان به نسبت سنت باشد یا از برخی مردم در جمع حیا می‌کنند یا مانند آن ولی شایسته است که شخص بر پیروی از سنت حتی در این نیز حریص باشد حتی اگر مردم او را تحقیر کنند یا او را کسی حساب نکنند یا آن را قبیح بدانند، سنت را انجام بده، چه بسا اگر آن را انجام دادی زید و عمرو (فلانی و فلانی) به تو اقتدا کنند سپس مردم از این سنت پیروی نمایند و تو سبب زنده کردن این سنت شده باشی.

[۱] صحیح مسلم: كتاب الأشربة، باب استحباب لعق الأصابع والقصعة، وأكل اللقمة الساقطة بعد مسح ما يصيبها من أذى، وكراهة مسح اليد قبل لعقها، شماره (۲۰۳۲).

[۲] صحیح بخاری: كتاب الأطعمة، باب لعق الأصابع ومصها قبل أن تمسح بالمنديل، شماره (٥١٤٠)، و صحیح مسلم: كتاب الأشربة، باب استحباب لعق الأصابع والقصعة، شماره (۲۰۳۱).

[۳] سنن ترمذى: كتاب الأطعمة، باب ما جاء في اللقمة تسقط ، شماره (١٨٠٤)، و سنن ابن ماجه: کتاب الأطعمة، باب تنقية الصحفة، شماره (۳۲۷۱).

تعداد بازدید: 2

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

تقول السائلة: بارك الله فيكم قرأت هذا الحديث في كتاب، ولا أعرف هل هو صحيح أم ضعيف، يقول الحديث: كَانَ رَسُولُ الله صلى الله عليه وسلم يَأْكُلُ بِثَلَاثِ أَصَابِعَ، وَيَلْعَقُ يَدَهُ قَبْلَ أَنْ يَمْسَحَهَا. وقال: «إِذَا أَكَلَ أَحَدُكُمْ فَلا يَمْسَحْ يَدَهُ حَتَّى يَلْعَقَهَا أَوْ يُلْعِقَهَا». وقال: «مَنْ أَكَلَ فِي قَصْعَةٍ ثُمَّ حَسَهَا اسْتَغْفَرَتْ لَهُ القَصْعَةُ».

فأجاب – رحمه الله تعالى-: لعق الأصابع بعد الطعام مما جاءت به السنة، وقد أمر بذلك النبي – صلى الله عليه وعلى آله وسلم- وقد ذكر لي بعض الناس أن الأطباء ذكروا أن في رؤوس الأصابع إفرازات خَفِيَّة لا يُعلم بها، وأنها تعين على هضم الطعام، وعلى هذا فيكون في لعقها بعد الطعام فائدة كبيرة، وهي الإعانة على هضم الطعام، وسهولة هضمه، وسواء ثبت ذلك أم لم يثبت، المهم أن السنة جاءت بلعق الأصابع، وكذلك أيضا بمسح الإناء بعد الأكل، وقد غفل عن ذلك كثير من الناس، فبعض الناس لا يلعق أصابعه، وكان بعض الناس يلعق أصابعه، ولكن لا يمسح الإناء، أي لا يلحسه، وهذا قد يكون جهلا بالسُّنة، وقد يكون استحياء من بعض الناس في المجامع على الطعام، أو ما أشبه ذلك، لكن الذي ينبغي للشخص أن يحرص على اتباع السنة حتى في هذا، وحتى لو كان الناس يَزْدَرُونَه، أو لا يرونه شيئا، أو يستهجنون ذلك، فافعل السُّنة، فربما إذا فعلتها أنت اقتدى بك زيد وعمرو، ثم تتابع الناس على هذه السنة، وتكون أنت السبب في إحيائها.