یکشنبه 20 ربیع‌الثانی 1447
۲۰ مهر ۱۴۰۴
12 اکتبر 2025

(۶۵۸۴) حکم جایگزینی سلام شرعی با عبارات غیرشرعی در تعاملات روزمره

(۶۵۸۴) سوال: ملاحظه کردم که اغلب مردم لفظ مشروع تیحت (سلام و دورد) اسلام را با الفاظ (صباح الخیر)، (مساء الخیر) جایگزین کرده‌اند، نظر شما در مورد این پدیده چیست؟ آیا این از سلام مشروع بی‌نیاز می‌سازد؟

جواب:

شایسته نیست که جامعه‌ی اسلامی بر این پدیده باشد چون جایگزین کردن خوش‌آمد‌گویی مجرد، به سلام اسلامی است؛ لذا قول مسلمان که می‌گوید: السلام علیکم و رحمة الله و برکاته، دعایی از طرف سلام کننده می‌باشد که دعا به سلامتی از آفت‌های دنیا و آخرت است و متضمن تحیت نیز می‌باشد پس شایسته نیست که چیزی جایگزین این دعا گردد که متضمن سلام نباشد لذا انسان هرگاه بخواهد سلام مشروع نماید، بگوید: السلام علیکم سپس اگر خواست بگوید: صبح بخیر یا عصر بخیر یا چگونه صبح نمودی است؟ یا  چگونه عصر نمودی؟ یا مانند آن.

 بدتر از آن، این است که وقتی کسی به او سلام کند و به او گفته شود: السلام علیکم، این‌گونه به او جواب دهد و بگوید: أهلا و سهلا یا مرحبا یا حیاک الله و مانند آن، بدون این‌که جواب واجب سلام را بدهد و بگوید: وعلیکم السلام زیرا اللهÀ می‌‌فرماید: {وَإِذَا حُیِّیتُم بِتَحِیَّةفَحَیُّوا۟ بِأَحۡسَنَ مِنۡهَاۤ أَوۡ رُدُّوهَاۤ} [سوره النساء: ۸۶]: (و چون شما را تحیت (و سلام) گویند، پس پاسخی بهتر و یا همانند آن بدهید) اگر کسی به تو سلام نمود و مانند این دعا به او جواب ندادی پس پاسخی بهتر از آن و مانند آن به او ندادی؛ لذا برای کسی که به او سلام مشروع یعنی السلام علیکم، کرده می‌شود واجب است که بگوید: علیکم السلام.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: ألاحظ أنَّ أغلب أفراد المجتمع اليوم استبدلوا بتحية الإسلام المشروعة على بعضهم قولهم: صباح الخير»، «مساء الخير»، فما رأيكم في هذه الظاهرة؟، وهل تُغني عن السلام المشروع؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: هذه الظاهرة لا ينبغي أن يكون عليها المجتمع الإسلامي، لأنه استبدال مجرد الترحيب بالتحية الإسلامية فقول المسلم: السلام عليكم ورحمة الله. هذا دعاء للمسلم عليه بالسلامة من الآفات الدنيوية والدينية، مع ما يتضمنه من التحية، فلا ينبغي أن يبدل بالسلام شيئا لا يتضمن هذا الدعاء، وإذا كان الإنسان يريد أن يسلم السلام المشروع، فإنه يقول: السلام عليكم. ثم إن شاء قال: صباح الخير، أو مساء الخير، أو كيف أصبحت؟ أو كيف أمسيت؟ أو ما أشبه ذلك. وأشد من ذلك من إذا سُلَّم عليه ، وقيل : السلام عليكم، رَدَّ بقوله: أهلا وسهلا. أو بقوله : مرحبا. أو بقوله: حياك الله. وما أشبهه، دون أن يَرُدَّ الردَّ الواجب، وهو أن يقول: وعليكم السلام، لأن الله -سبحانه وتعالى- يقول ﴿ وَإِذَا حُیِّیتُم بِتَحِیَّةࣲ فَحَیُّوا۟ بِأَحۡسَنَ مِنۡهَاۤ أَوۡ رُدُّوهَاۤ ﴾ [النساء: ٨٦]، فمن دعا لك بالسلام، ولم تردَّ عليه مثل هذا الدعاء، فإنك ما حييته بأحسن، ولا رددت عليه تحيته، فيجب على مَن سُلَّم عليه السلام المشروع «السلام عليكم» أن يقول: عليكم السلام.

مطالب مرتبط:

(۶۶۰۹) آیا شستشوی ظرف غذا در مجاری‌ای که به فاضلاب می‌ریزد بعد آن که از غذا شسته شد، جایز است؟

شکی نیست که اگر انسان مجرای خاصی را برای شستشوی غذا در خانه‌اش قرار دهد بهتر، سالم‌تر و آسان‌تر است اما اگر به خاطر کوچکی خانه یا نداشتن مجوز از طرف ادارات خاص آن یا اسباب دیگر، در این حالت اشکالی ندارد...

ادامه مطلب …

(۶۶۱۴) حکم خوابیدن بر شکم چیست؟

بر شکم خوابیدن اشکالی ندارد مخصوصا اگر که به آن نیاز باشد زیرا انسان گاهی اوقات به خاطر بیماری یا  غرغر معده و مانند آن نیاز دارد که بر شکم بخوابد اما اگر نیازی نباشد بهتر است که بر پهلوی راست بخوابد...

ادامه مطلب …

(۶۶۱۹) علل خمیازه کشیدن نمازگزاران در مسجد و راهکارهای اصلاح آن

آن دلیلی بر کسالت، بی حالی و خواب است و برای همین رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم امر نمودند که تاجایی که انسان می‌تواند جلوی باز شدن دهانش را بگیرد و اگر نتوانست دستش را جلوی دهانش قرار دهد؛...

ادامه مطلب …

(۶۶۲۹) حکم شوخی‌های مکرر جوانان در جمع و بررسی آثار گناه آن

اگر این شوخی حق می‌باشد یعنی متضمن دروغ و مسخره به کسی نمی‌باشد و فقط خوشحالی و نشاطی برای شادمانی برادران و دوستانش است، اشکالی ندارد...

ادامه مطلب …

(۶۵۸۶) حکم استفاده از تحیت‌های غیرشرعی به جای سلام اسلامی

این یا از جهل است یا از سهل‌انگاری است؛ لذا اینکه برخی مردم این کار را انجام می‌دهند یا به خاطر جهلشان به نسبت امر مشروع می‌باشد یا به خاطر سهل‌انگاری و عدم اهمیت به آن است که هر دوی آن مذموم است...

ادامه مطلب …

(۶۵۸۵) حکم شروع به سلام و جواب دادن به آن چیست؟

شروع کردن سلام سنت مؤکد می‌باشد و بهترین مردم کسی است که شروع کننده‌ی سلام باشد چون که جواب دادن به کسی که به تو سلام نموده است، واجب می‌باشد...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه