سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۶۲۸۲) حکم استفاده از اموال حاصل از کسب حرام پس از توبه در عبادات و امور خیریه

(۶۲۸۲) سوال: اگر کسی از طریق تجارت در چیزهای حرام مال زیادی جمع کرده باشد و سپس توبه کند، آیا جایز است که از آن مال حج کند یا صدقه بدهد یا با آن ازدواج کند یا مسجدی برای الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ بنا کند؟

جواب:

هر کس مالی را از راه حرام به‌دست آورد، این مال برایش حلال نیست و واجب است که از آن خلاص شود و اگر آن مال به‌ صورت ظلم محض از مردم گرفته شده و در برابرش چیزی نداده، واجب است به صاحبانش بازگرداند و در غیر این صورت، باید آن را برای رهایی از آن صدقه دهد یا مسجدی با آن بنا کند یا در راه‌های خیر مصرف نماید؛ اما نه با نیت تقرب به الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ، چون به آن نفعی نمی‌رساند زیرا هر کس با کسب حرام به الله تقرب جوید، الله از او نمی‌پذیرد زیرا الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ پاک است و فقط پاک را می‌پذیرد و نیز این صدقه موجب بری‌ء شدن ذمه‌ی او نمی‌شود چون قصدش از این صدقه، خلاص شدن از آن مال نبوده، بنابراین کسی که مال حرامی جمع کرده و توبه نموده، باید آن را در راهی که موجب رضای الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ است خرج کند تا از آن رهایی یابد، نه اینکه به نیت تقرب خرج کند، و این‌گونه ذمه‌اش پاک می‌شود.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: بارك الله فيكم، إذا جمع شخص أموالا كثيرة من تجارة في أشياء محرمة، ثم تاب إلى الله، فهل يجوز له أن يحج من ذلك المال، أو يتصدق منه، أو يتزوج منه، أو يبني منه مسجدًا الله؟

فأجاب رحمه الله تعالى: كل من اكتسب كسبا على وجه محرم، فإن هذا الكسب لا يحل له، ويجب عليه التخلص منه، وذلك بأن يرده إلى أصحابه إن كان ظلما محضًا، لم يأخذ عنه عوضًا، وإلا فإنه يتصدق به تخلصًا منه، أو يبني به مسجدا، أو ما أشبه ذلك من طرق الخير، ولكن ليس بنية التقرب إلى الله، لأن ذلك لا يُفيده، فإن من تقرب إلى الله بكسب محرم لم يقبله الله منه، لأن الله -تعالى- طيب لا يقبل إلا طيبا، ولا تبرأ ذمته منه أيضًا، لأنه لم يُرد الخلاص بهذه الصدقة منه، ولكن على من اكتسب مالا محرمًا، وتاب إلى الله أَن يَبْذُله فيهما يرضي الله – سبحانه وتعالى- تخلصًا منه لا تقربا به، وبهذا تبرأ ذمته.

مطالب مرتبط:

(۶۲۴۸) حکم توبه و قضای نماز و روزه پس از ترک چندساله

بر او واجب نیست نماز و روزه‌هایی که در گذشته ترک کرده، قضا کند بلکه باید به سوی الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ توبه کند و بر انجام طاعات زیاد بکوشد، مانند نماز، ذکر، صدقه، روزه، حج و عمره؛ زیرا نیکی‌ها بدی‌ها را از بین می‌برند....

ادامه مطلب …

(۶۲۵۶) اگر کسی که نماز نمی‌خوانده، سپس توبه کند، آیا لازم است شهادتین را بر زبان آورد و غسل کند؟

اگر کسی که نماز نمی‌خوانده به سوی الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ توبه کند و به نماز بازگردد، با همان نماز خواندن مسلمان خواهد شد...

ادامه مطلب …

(۶۲۵۹) چگونه نیکی، بدی را محو می‌کند؟

وقتی انسان بعد از ارتکاب گناه، کار نیکی انجام دهد، آن نیکی، گناه را از بین می‌برد و کاملاً محو می‌کند؛ به‌ویژه اگر آن نیکی، توبه از همان گناه باشد...

ادامه مطلب …

(۶۲۹۵) حکم صدقه دادن از مال حرام به خانواده در صورت عدم امکان بازگرداندن به صاحبان اصلی

جایز نیست که این مال را به خانواده‌ات صدقه بدهی؛ زیرا اگر چنین کنی، گویا آن را به تملک خود درآورده‌ای....

ادامه مطلب …

(۶۲۸۱) توبه از سرقت اموال مردم و راه‌های جبران آن

اگر صاحب آن را نمی‌شناسی، مانند اینکه آن را از ماشینی دزدیده‌ای که صاحبش را نمی‌دانی، واجب است که معادل ارزش آن را صدقه بدهی....

ادامه مطلب …

(۶۲۵۳) حکم ثواب اعمال نیک فرد تارک‌الصلاة پس از توبه

اگر توبه کند، الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ گناهان پیشین او را می‌آمرزد و اعمال صالحی که پیش از ارتداد انجام داده بود، به او بازمی‌گردد...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه