(۶۲۶۹) سوال: آیا صحیح است که هر کس بگوید: «أستغفر الله»، گناهانش آمرزیده می‌شود؟

جواب:

اگر انسان با نیت خالص، و صدق در طلب آمرزش، و با تحقق شروط توبه، بگوید: «أستغفر الله»، الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ توبه‌اش را می‌پذیرد؛ بلکه این را دوست دارد چنان‌که فرموده است: {إِنَّ ٱللَّهَ یُحِبُّ ٱلتَّوَّٰبِينَ وَیُحِبُّ ٱلۡمُتَطَهِّرِینَ} [سوره البقرة: ۲۲۲]: (به راستی که الله توبه‌کنندگان را دوست دارد و پاکیزگان را [نیز] دوست ‌دارد).

و رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم فرمود: «لَلَّهُ أَفْرَحُ بِتَوْبَةِ عَبْدِهِ مِنْ رَجُلٍ نَزَلَ مَنْزِلًا، وَبِهِ مَهْلَكَةٌ، وَمَعَهُ رَاحِلَتُهُ، عَلَيْهَا طَعَامُهُ وَشَرَابُهُ، فَوَضَعَ رَأْسَهُ فَنَامَ نَوْمَةً، فَاسْتَيْقَظَ وَقَدْ ذَهَبَتْ رَاحِلَتُهُ، حَتَّى إِذَا اشْتَدَّ عَلَيْهِ الْحَرُّ وَالْعَطَشُ، أَوْ مَا شَاءَ اللَّهُ، قَالَ: أَرْجِعُ إِلَى مَكَانِي. فَرَجَعَ فَنَامَ نَوْمَةً، ثُمَّ رَفَعَ رَأْسَهُ، فَإِذَا رَاحِلَتُهُ عِنْدَهُ»^[۱]: (الله به توبه بنده‌اش بیشتر خوشحال می‌شود از مردی که که در بیابانی که در آن خطر هلاک وجکد دارد فرود آمده و شترش همراه وی است که غذا و آب وی بر آن شتر است، وی سر به خواب می‌نهد و خوابی سبک می‌کند چون بیدار می‌شود می‌بیند که شترش رفته است، آنگاه در پیش شتر می‌رود تا آنکه گرمی و تشنگی و آنچه الله خواسته است (از بلاهای دیگر) بر وی غلبه می‌کند وی با خود می‌گوید که به همان جای خود باز می‌گردم و باز می‌گردد و اندکی می‌خوابد چون سر از خواب بلند می‌کند ناگاه می‌بیند که شترش نزد وی است) و هیچ‌کس نمی‌تواند اندازه‌ی این خوشحالی را درک کند، مگر کسی که چنین مصیبتی را دیده باشد، الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ توبه‌ی بنده‌اش را دوست دارد، و استغفار او را نیز دوست دارد، و در آیات متعدد در قرآن، امر به استغفار کرده است، استغفار به‌معنای طلب مغفرت است، و مغفرت به‌معنای پوشاندن گناه و گذشت از آن است، این واژه از «مِغْفَر» گرفته شده؛ یعنی چیزی که انسان در جنگ بر سر می‌نهد تا از تیرها در امان بماند، که هم پوشانندگی دارد و هم حفاظ است، پس مغفرت هم پوشانندگی گناه است و هم محافظت از پیامدهای آن، بنابراین اگر کسی با صدق و اخلاص و همراه با تحقق شروط توبه استغفار کند، الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ توبه‌اش را می‌پذیرد، و الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ توبه‌ی توبه‌کنندگان را می‌پذیرد.

[۱] صحیح بخاری: كتاب الدعوات باب التوبة، شماره (٥٩٤٩) ، وصحیح مسلم: كتاب التوبة، باب في الحض على التوبة والفرح بها شماره (٢٧٤٤).