(۶۲۰۴) سوال: من با خانواده‌ای زندگی می‌کنم که شامل سی نفر مرد، زن و کودک است، و همگی فقط نماز جمعه را می‌خوانند، شما چه نصیحتی برایشان دارید؟ مأجور باشید.

جواب:

به آن‌ها توصیه می‌کنم که تقوای الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ را پیشه کنند و بدانند که الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ پنج نماز را در هر شبانه‌روز بر آن‌ها واجب کرده است؛ نمازی که الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ در شب معراج بر رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم واجب کرد، در حالی‌که ایشان بر بالای آسمان‌ها بودند و رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم آن را پذیرفت و به امت خود ابلاغ نمود.

و آنان را از سستی در انجام آن‌ها بر حذر می‌دارم زیرا الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ در کتابش فرموده است: {فَخَلَفَ مِنۢ بَعۡدِهِمۡ خَلۡفٌ أَضَاعُوا۟ ٱلصَّلَوٰةَ وَٱتَّبَعُوا۟ ٱلشَّهَوَٰتِ ۖ فَسَوۡفَ یَلۡقَوۡنَ غَیًّا* إِلَّا مَن تَابَ وَءَامَنَ وَعَمِلَ صَـٰلِحࣰا فَأُو۟لَـٰۤىِٕكَ یَدۡخُلُونَ ٱلۡجَنَّةَ وَلَا یُظۡلَمُونَ شَیۡـࣰٔا} [سوره مريم: ۵۹-۶۰] (آنگاه پس از آنان (فرزندان) ناخلفانی جانشین شدند که نماز را (ضایع و) ترک کردند و از شهوات پیروی کردند، پس به‌زودی (کیفر) گمراهی (خود) را خواهند یافت* مگر آن که توبه کرد و ایمان آورد، و کار شایسته انجام داد، پس اینان به بهشت داخل می‌شوند، و بر آنان هیچ ستمی نخواهد شد) و آنان را  نصیحت می‌کنم که وقتی نماز می‌خوانند، با آرامش و طمأنینه بخوانند و همانند نوک زدن کلاغ، شتاب‌زده نماز نخوانند چنان‌که از ابوهریره رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُ روایت است: «أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ دَخَلَ الْمَسْجِدَ فَدَخَلَ رَجُلٌ فَصَلَّى، فَسَلَّمَ عَلَى النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، فَرَدَّ وَقَالَ: ارْجِعْ فَصَلِّ؛ فَإِنَّكَ لَمْ تُصَلِّ. فَرَجَعَ يُصَلِّي كَمَا صَلَّى، ثُمَّ جَاءَ فَسَلَّمَ عَلَى النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، فَقَالَ: ارْجِعْ فَصَلِّ؛ فَإِنَّكَ لَمْ تُصَلِّ. – ثَلَاثًا – فَقَالَ: وَالَّذِي بَعَثَكَ بِالْحَقِّ، مَا أُحْسِنُ غَيْرَهُ فَعَلِّمْنِي، فَقَالَ: إِذَا قُمْتَ إِلَى الصَّلَاةِ فَكَبِّرْ، ثُمَّ اقْرَأْ مَا تَيَسَّرَ مَعَكَ مِنَ الْقُرْآنِ، ثُمَّ ارْكَعْ حَتَّى تَطْمَئِنَّ رَاكِعًا، ثُمَّ ارْفَعْ حَتَّى تَعْتَدِلَ قَائِمًا، ثُمَّ اسْجُدْ حَتَّى تَطْمَئِنَّ سَاجِدًا، ثُمَّ ارْفَعْ حَتَّى تَطْمَئِنَّ جَالِسًا، وَافْعَلْ ذَلِكَ فِي صَلَاتِكَ كُلِّهَا»^[۱]: (رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم وارد مسجد شد بعد از ايشان، شخص ديگری آمد و نماز خواند و آنگاه آمد و به رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم سلام كرد، رسول الله صلى الله عليه وسلم به او فرمود: بازگرد و نماز بخوان که تو نماز نخواندی؛ آن شخص برگشت و همانطور كه نماز خوانده بود، نماز خواند دوباره آمد و به رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم سلام كرد که رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم [دوباره] به او فرمود: بازگرد و نماز بخوان که تو نماز نخواندی بار سوم نيز چنين كرد؛ آنگاه گفت: سوگند به ذاتی كه تو را به حق فرستاده است، من بهتر از اين نمی دانم چگونه نماز بخوانم، به من [درست نماز خواندن را] بیاموز، رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم فرمودند: هرگاه خواستی نماز بخوانی، نخست تكبير بگو سپس آنچه از قرآن برايت ميسر است بخوان سپس ركوع كن، در رکوع آرام بگیر و پس از برداشتن سر از ركوع، کاملا راست بايست و اندكی مكث كن سرانجام سجده كن و در سجده آرام بگیر، پس از برداشتن سر از سجده، اندكی بنشين و همين شيوه را در تمام نمازهايت رعايت كن).

به آنان می‌گویم: اسلام قابل تجزیه نیست، لذا اگر فقط نماز جمعه می‌خوانند و نمازهای دیگر را ترک می‌کنند، آیا به وجوب نمازهای دیگر اقرار ندارند؟ اگر چنین باشد، آنان کافرند زیرا انکار وجوب نمازهای پنج‌گانه کفر به الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ است و اگر بگویند: نمازهای دیگر نیز واجب است ولی در انجامشان سهل‌انگاری می‌کنند، در این صورت در معرض خطری بزرگ قرار دارند، همان‌گونه که از نصوص قرآن و سنت رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم برمی‌آید.

[۱] صحیح بخاری: كتاب الأذان باب وجوب القراءة للإمام والمأموم في الصلوات كلها، شماره (٧٢٤)، و صحیح مسلم كتاب الصلاة، باب وجوب قراءة الفاتحة في كل ركعة، شماره (۳۹۷).