(۶۱۸۱) خالص نمودن عمل برای الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ چگونه می‌باشد؟

(۶۱۸۱) سوال: خالص نمودن عمل برای الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ چگونه می‌باشد؟

جواب:

خالص نمودن عمل یعنی همانا عبادت خالصانه برای الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ وآخرت بوده وبرای دنیا نباشد، انسان نماز برپا نمی‌کند برای اینکه مورد مدح قرار گیرد و گفته شود چقدر نماز می‌خواند وهمانند این‌ها، باید عملش را خالصانه برای الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ قرار دهد و ثوابش را از او بخواهد؛ بعضی از مردم در عبادت‌ها زیاد تلاش می‌کنند تا اینکه گفته شود: فلانی زیاد نماز می‌خواند یا اینکه فلانی زیاد عمره می‌رود یا گفته شود فلانی زیاد به حج می‌رود یا گفته شود فلانی زیاد صدقه می‌دهد و این امر در اخلاص اختلال ایجاد می‌کند و الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ فرموده است:{وَمَا أُمِرُوا إِلَّا لِیَعبُدُوا ٱللَّهَ مُخلِصِینَ لَهُ ٱلدِّینَ حُنَفَاءَ وَیُقِیمُوا ٱلصَّلَوٰةَ وَیُؤتُوا ٱلزَّكَوٰةَ وَذَٰلِكَ دِینُ ٱلقَیِّمَةِ}[البینه: ۵] : (و آنان فرمان نیافتند جز اینکه الله را عبادت کنند در حالی ‌که دین خود) را برای او خالص گردانند (و از شرک و عبادت معبودان باطل،) به توحید روی آورند؛ و نماز برپا دارند و زکات بپردازند؛ و این است آیین راستین و مستقیم)، و الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ فرموده است: {وَمَا خَلَقتُ ٱلجِنَّ وَٱلإِنسَ إِلَّا لِیَعبُدُون} [ذاریات: ۶]: (و جن و انس را نیافریدم جز براى آنکه مرا بپرستند).

اگر انسان به این آیات توجه کند بسیار پند می‌گیرد؛ توخلقت نشده‌ای مگر برای عبادت و وجود تو در این دنیا فقط برای آباد کردن دنیا نیست تا اینکه کاخ‌ها بسازی و سوار بر ماشین‌های گران قیمت شوی و فقط به جسمت رسیدگی کنی، همانا تو خلقت شده‌ای برای عبادت و کسی که برای عبادت خلق شده شایسته است که تمام کارهایش برای عبادت باشد؛ به همین دلیل انسان‌های موفق و زیرک عادت خود را تبدیل به عبادت می‌کنند و انسان‌های غافل عبادت‌هایشان را تبدیل به عادت می‌کنند، انسان موفق غذا (از الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ می‌خواهم که من و شنونده را جز آنها قرار دهد) خوردن را برای رضای الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ قرار می‌دهد، زیرا که الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ فرموده است: {وَكُلُوا وَٱشرَبُوا} [بقره: ۱۸۷]: (بخورید و بیاشامید).

و هدفش از خوردن را حفاظت از جسمش قرار می‌دهد و او به حفاظت از بدنش دستور داده شده و برای اینکه از آن برای طاعت کردن الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ کمک بگیرد، غذا می‌خورد، پس خوردن و آشامیدنی که از آن لذت می‌برد تبدیل به عبادت می‌شود، هنگامی که لباس می‌پوشد هدفش ستر عورت و زشتی‌اش از دیدگان مردم است؛ پس تفکر می‌کند تا همانطور که باید عورتش از مردم را ستر کند، باید عورت معنویش را نیز با توبه ستر کند و برای همین الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ فرموده است:{يَـٰبَنِىٓ ءَادَمَ قَدْ أَنزَلْنَا عَلَيْكُمْ لِبَاسًۭا يُوَٰرِى سَوْءَٰتِكُمْ}: (ای فرزندان آدم، همانا لباسی برایتان فرو فرستادیم که شرمگاهتان را می‌پوشانَد) این لباس ضروری است و {وَرِيشًۭا}:(و (مایه‌ی) زینت شماست) و این لباس زینت است و فرمودند: {وَلِبَاسُ ٱلتَّقْوَىٰ ذَٰلِكَ خَيْرٌ} [اعراف: ۲۶] : ((برای مؤمن،) لباس پرهیزگاری بهتر است)، بنابراین هنگامی که نیت کند و هنگام پوشیدن لباس دلش را متوجه این مفهوم گرداند؛ لباس پوشیدنش هم تبدیل به عبادت می‌شود و این‌چنین انسان مومن زیرک؛ عاداتش را تبدیل به عبادات می‌کند.

اما انسان غافل عبادت‌هایش عادت است؛ عادت کرده هنگامی که اذان گفته شد در مسجد نماز بخواند و هنگامی که ماه رمضان رسید روزه بگیرد و هنگام رسیدن وقت زکات، زکاتش را بدهد؛ به همین خاطر نیت در عبادت‌ها جایگاه مهمی دارد؛ به طور مثال بیشتر ما هنگامی که وقت نماز داخل می‌شود یا اینکه می‌خواهد نماز سنت بخواند، وضو می‌‌گیرد و نماز می‌خواند؛ بدون اینکه قلبش را حاضر کند به اینکه هنگامی که در حال نماز خواندن است، فرمان‌برداری می‌کند از امر الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ که می‌فرمایند: {یَـٰأَیُّهَا ٱلَّذِینَ ءَامَنُوا إِذَا قُمتُم إِلَى ٱلصَّلَوٰةِ فَٱغسِلُوا وُجُوهَكُم وَأَیدِیَكُم إِلَى ٱلمَرَافِقِ وَٱمسَحُوا بِرُءُوسِكُم وَأَرجُلَكُم إِلَى ٱلكَعبَین } [مائده: ۶] : (ای کسانی‌ که ایمان آورده‌اید، چون به (قصدِ) نماز برخاستید، صورت و دست‌هایتان را تا آرنج بشویید و سرتان را مسح کنید و پاهایتان را تا دو قوزک (بشویید))، آیا او قلبش را حاضر می‌کند که هنگام شستن صورتش در حال انجام دادن امر الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ است چنانجه فرمود: {فاغسِلُواوُجُوهَكُم} : (صورت‌های خود را بشویید)؟

پس شایسته است که قلب خود را حاضر کنیم و کردارمان را خالصانه برای الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ انجام دهیم و شخص نیت کند در قلبش که صورتم را می‌شویم برای الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ و دست‌هایم را می‌شویم برای الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ و سرم را مسح می‌کنم برای الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ، و پاهایم را می‌شویم برای الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ؛ سپس در قلب خود حاضر نماید که همه این کارها را برای تبعیت از رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم انجام می‌دهد؛ انگار که رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم را می‌بینم که با این کیفیت وضو می‌گیرد، در این صورت ما با این حضور قلب نیت خود را برای الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ خالص کرده‌ و از سنت رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم پیروی می‌کنیم.

درحقیقت اگر انسان قدر این کارها و ارزش زندگیش را بداند، می‌تواند با یاری الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ عاداتش راتبدیل به عبادت کند و عبادت‌هایش را با نیت خالص انجام دهد؛ در این صورت این قول الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ را محقق کرده که می‌فرماید: {وَمَا خَلَقتُ ٱلجِنَّ وَٱلإِنسَ إِلَّا لِیَعبُدُون} [ذاریات: ۶]: (و جن و انس را نیافریدم جز براى آنکه مرا بپرستند).

از الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ برای خود، شما و شنونده می‌خواهم که این نیت نیک را بر ما منت نهد.

تعداد بازدید: 1

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: أحسن الله إليكم كيف يكون إخلاص العمل الله؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: إخلاص العمل هو أن العبادة لا يُراد بها إلا وجه الله، والدار الآخرة، لا يراد بها الدنيا، يعني لا يصلى الإنسان لأجل أن يُمدح، فيقال: ما أكثر قيامه للصلاة، وما أكثر صلاته. وما أشبه ذلك، بحيث يجعل عمله خالصا الله -عز وجل- يريد به الثواب من عنده، وبعض الناس ربما يجتهد في العبادة ليقال: إن فلانًا كثير الصلاة، أو إن فلان كثير العمرة، أو إن فلانا كثير الحج، أو إن فلانًا كثير الصدقات. وهذا يخل بالإخلاص، قال الله -عز وجل- ﴿ وَمَا أُمِرُوا إِلَّا لِیَعبُدُوا ٱللَّهَ مُخلِصِینَ لَهُ ٱلدِّینَ حُنَفَاءَ وَیُقِیمُوا ٱلصَّلَوٰةَ وَیُؤتُوا ٱلزَّكَوٰةَ وَذَٰلِكَ دِینُ ٱلقَیِّمَةِ ﴾ [البينة:5]، وقال – تعالى ﴿ وَمَا خَلَقتُ ٱلجِنَّ وَٱلإِنسَ إِلَّا لِیَعبُدُون ﴾ [الذاريات: ٥٦].

والله لو تأمل الإنسان هذه الآية لاتَّعظ كثيرًا، فأنت ما خُلِقتَ إلا للعبادة، وليس وجودك في هذه الدنيا لِتَعْمُرَ الدنيا، ولتبني القصور، ولتركب السيارات الفخمة، ولتُرَفّة جسدك، وإنما خُلقت للعبادة، ومَن خُلق للعبادة ينبغي أن يجعل عمله كله عبادة، ولهذا كان الموَفِّقُون الكيسون يجعلون عاداتهم عبادة، والغافلون يجعلون عباداتهم عادةً ، فأنت تجد الموفق -وأسأل الله أن يجعلني ومَن سَمِع منهم – إنْ أَكَل يأكُل امتثالا لأمر الله، لأن الله أمر به ﴿وَكُلُوا وَاشْرَبُوا﴾ [البقرة: ۱۸۷]، ويقصد بالأكل حِفْظُ بَدَنِه، وهو مأمور بحفظ بدنه، وإن أكل يريد الاستعانة به على طاعة الله، فيكون طعامه الذي يتلذذ بـ أكلا وشربا، يكون عبادة، وإن لبس ينوي بذلك ستر عورته وسَوْءته عن الناس، ثم يتذكر بهذا أنه كما يحب أن يستر عورته الحسية عن الناس، فليستر عورته المعنوية بالتوبة إلى الله، ولهذا لما قال الله -عز وجل – ﴿ يَـٰبَنِىٓ ءَادَمَ قَدْ أَنزَلْنَا عَلَيْكُمْ لِبَاسًۭا يُوَٰرِى سَوْءَٰتِكُمْ ﴾، وهذا اللباس الضروري ﴿وَرِيشاً﴾ [الأعراف: ٢٦]، وهذا لباس الجمال قال ﴿وَلِبَاسُ التَّقْوَى ذَلِكَ خَيْرٌ﴾ [الأعراف: ٢٦]، فإذا نوى، واستحضر بقلبه عند اللباس هذا المعنى صار اللباس عبادة، وهكذا العادات يستطيع المؤمن الموفّق الكيس أن يجعل عاداته عبادات.

وأما الغافل فعِباداته، عادات، اعتاد أنه إذا أُذن في المسجد يصلي، واعتاد أنه إذا جاء رمضان صام، واعتاد أنه إذا جاء وقت الزكاة تصدق، وهو في غفلة، ولهذا، فإن النية لها مدخل عظيم في العبادات: ففي الوضوء مثلا، أكثرنا إذا جاء وقت الصلاة، أو أراد أن يصلي نافلة، قام وتوضأ وصلى، لكن هل منا من يستحضر أنه إذا كان يصلي يمتثل أمر الله في قوله ﴿ یَـٰأَیُّهَا ٱلَّذِینَ ءَامَنُوا إِذَا قُمتُم إِلَى ٱلصَّلَوٰةِ فَٱغسِلُوا وُجُوهَكُم وَأَیدِیَكُم إِلَى ٱلمَرَافِقِ وَٱمسَحُوا بِرُءُوسِكُم وَأَرجُلَكُم إِلَى ٱلكَعبَین ﴾ [المائدة: ٦]؟ هل يستحضر أنه يُطبق قول الله – عز وجل – ﴿فَأَغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ﴾ عند غسل وجهه؟ فالذي ينبغي لنا أن نستحضر هذا، ونخلص لله عز وجل فينوي المسلم في قلبه أغسل امتثالا لأمر الله، وأغسل يَدَيَّ امتثالا لأمر الله، وأمسح رأسي امتثالا وجهي لأمر الله، وأغسل رِجْلَيَّ امتثالا لأمر الله، ثم يستحضر أيضًا معنى آخر: أنني أفعل هذا اتباعا لرسول الله -صلى الله عليه وعلى آله وسلم- وكأني أشاهد الرسول -عليه الصلاة والسلام- يتوضأ على هذه الكيفية، حينئذ نحقق في هذا الاستحضار الإخلاص لله والمتابعة لرسول الله – صلى الله عليه وعلى آله وسلم-.

والحقيقة أن الإنسان إذا عرف قدره، وقدر حياته، استطاع بمعونة الله -عز وجل- أن يقلب عاداته ،عبادات، وأن يُكْمِل عباداته باستحضار هذه النيات، ويكون حقَّقَ قول الله -عز وجل- ﴿ وَمَا خَلَقتُ ٱلجِنَّ وَٱلإِنسَ إِلَّا لِیَعبُدُون ﴾ [الذاريات: ٥٦].

أسأل الله -تعالى- أن يَمُنّ عليَّ وعليكم، وعلى من سمع بهذه النية الطيبة.