سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۶۰۱۸) تفاوت میان قسم به الله و قسم به مصحف

(۶۰۱۸) سوال: چه تفاوتی میان قسم یاد کردن به الله À به صورت قولی و قسم یاد کردن به مصحف وجود دارد؟

جواب:

قسم یاد کردن به الله À اصل است. اما اگر کسی به مصحف قسم یاد کند و مقصودش آنچه در مصحف است باشد، اشکالی ندارد؛ زیرا کلام الله À صفتی از صفاتش بوده و قسم یاد کردن به صفتی از صفات الله À جایز است. اما اگر قصدش مصحفی که از اوراق و پوست است باشد، جایز نیست؛ زیرا قسم یاد کردن به غیر الله À کفر یا شرک بوده و از این جمله قسم خوردن به پیامبر، کعبه، جبرئیل، میکائیل، خورشید، ماه، آسمان و زمین است. اما این کفر یا او را از دین خارج می‌‌سازد و این زمانی است که اعتقاد داشته باشد آنچه به آن قسم یاد می‌‌کند دارای عظمت و چیرگی همانند الله À است، در این صورت قسم او، کفر و شرک اکبر محسوب می‌‌شود. اما اگر از روی تعظیم آن قسم یاد نموده ولی این تعظیم، کمتر از تعظیم به نسبت الله À باشد، در این صورت کفر اکبر نیست و کفرش، کفر اصغر و شرکش، شرک اصغر است. در هر حال قسم خوردن به غیر الله À حرام بوده و جایز نیست.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: ما الفرق بين أن تحلف بالله قولا وأن تحلف بالمصحف؟

فأجاب – رحمه الله تعالى -: الحلف بالله هو الأصل، ولكن إذا حلف الإنسان بالمصحف وقصده ما في المصحف من كلام الله فلا بأس؛ لأن  كلام الله تعالى صفة من صفاته، والحلف بصفة من صفات الله جائز، أما إذا قصد المصحف الذي هو الأوراق والجلد فإنه لا يجوز الحلف به؛ وذلك لأن الحلف بغير الله كفر أو شرك، ومن ذلك أن يحلف بالنبي أو بالكعبة أو بجبريل أو ميكائيل، أو بالشمس أو بالقمر أو بالسماء أو بالأرض، فكل من حلف بغير الله فقد كفر أو أشرك، لكن إما أن يكون كفره مخرجا عن الملة كما لو اعتقد أن هذا المحلوف به له من العظمة والسلطان ما الله عز وجل، فهذا كفر أكبر وشرك أكبر، أما لو حلف به تعظيما لكنه دون تعظيم الله -عز وجل- فإنه لا يكفر كفرًا أكبر، ولكنه يكفر كفرًا أصغر وشركه شرك أصغر، وعلى كل حال فالحلف بغير الله تعالى مُحرَّم لا يجوز.

مطالب مرتبط:

(۶۰۱۹) حکم قسم یاد کردن به مصحف

قسم یاد کردن به مصحف از جمله اموری است که در زمان رسول الله ﷺ مشهور نبوده بلکه بعدها پدید آمده است. اما قسم به الله À مشروع است ولی شایسته نیست انسان زیاد به الله À قسم یاد کند بلکه به جز هنگام نیاز، قسم یاد نمی‌‌کند....

ادامه مطلب …

(۶۰۸۲) حکم قسم به حرام در مسائل عادی و لزوم کفاره

اگر منظور تو قسم بوده پس در حکم قسم است و هرگاه قسم تو اجرا شود چیزی بر تو لازم نیست ولی اگر اجرا نشود بر تو کفاره‌‌ی قسم واجب است....

ادامه مطلب …

(۶۰۲۶) حکم طلب کردن به وجه الله در غیر از بهشت

اگر این حدیث صحیح باشد، معنای آن این است که زمانی که وجه الله À موصوف به عظمت، شکوه، فضل و بخشش است شایسته نیست با آن جز بزرگ‌‌ترین چیزها درخواست نمود که آن چیز بهشت است. اما چیزهایی که کمتر از آن باشد، شایسته نیست با وجه الله À طلب شود.....

ادامه مطلب …

(۶۰۹۳) آیا سه روز روزه گرفتن در کفاره‌‌ی قسم پی در پی است؟

واجب است بدانیم سه روز روزه گرفتن در کفاره‌‌ی قسم جایز نیست مگر برای کسی که نمی‌‌تواند به ده مسکین غذا یا لباس دهد یا اینکه برده آزاد کند...

ادامه مطلب …

(۶۰۲۲) حکم و شرایط قبولی توبه پس از نقض عهد با الله

به سوی الله À توبه‌‌ی نصوح کن و آنچه با الله À بر ترک نمودنش عهد بستی را ترک کن و به خاطر این کار، کفاره‌‌ی قسم بر تو واجب است و من تو و دیگران را به عدم نذر نمودن حتی اگر نذر طاعت یا ترک معصیت باشد نصیحت می‌‌کنم؛ زیرا رسول الله ﷺ از نذر نمودن نهی نموده....

ادامه مطلب …

(۶۰۳۳) حکم شرعی قسم دروغ برای فرار از بدهکاری

دروغ حرام بوده و کوچک شمردن قسم به الله À امر آن بزرگ است. به همین دلیل الله À بر کسی که قسم گیر می‌‌شود، کفاره واجب نموده....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه