(۵۹۳۰) حکم سیگار کشیدن

(۵۹۳۰) سوال: آیا سیگار کشیدن حرام است یا مکروه؟ آیا بر فروشنده‌‌ی آن گناه است؟ لطفا پاسخ دهید.

جواب:

سیگار کشیدن با توجه به دلالت قرآن، سنت و استدلال صحیح حرام است. اما در قرآن الله À می‌‌فرماید: {وَلَا تَقْتُلُوا أَنفُسَكُمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ كَانَ بِكُمْ رَحِيمًا}[النساء: ۲۹]: (و خودتان را نکشید زیرا الله (نسبت) به شما مهربان است) و مشخص است که مصرف دخانیات ضررهایی را به جسم می‌‌رساند که برخی اوقات زود آشکار شده و برخی اوقات دیر آشکار می‌‌شود. این موضوع مورد توافق پزشکان امروزی بعد از پیشرفت پزشکی و رسیدن آن به سطح بالا است؛ لذا پزشکان بر ضرر سیگار کشیدن اتفاق نظر دارند. همچنین سیگار کشیدن باعث ساییدگی دندان‌‌‌‌ها و لب‌‌ها می‌‌شود و چه بسا به صورت عموم باعث تشویه صورت شود. کسی که سیگار می‌‌کشد اثر سیگار کشیدن بر چهره‌‌اش آشکار می‌‌گردد به خصوص بر دیواره‌‌های بینی‌‌اش از این جهت که او را می‌‌بینی گویا با روغن چرب شده است و این خود به تنهایی دلیلی بر حرمت سیگار کشیدن است.

از جمله دلایل قرآنی بر حرام بودن سیگار، فرموده‌‌ی الله À است: {وَلَا تُؤْتُوا السُّفَهَاءَ أَمْوَالَكُمُ الَّتِي جَعَلَ اللَّهُ لَكُمْ قِيَامًا}[النساء: ۵]: (و اموال خود را که الله آن را وسیله‌‌ی قوام (زندگی) شما قرار داده است به سفیهان (و کم خردان) ندهید) الله À حکمت از مال را بیان می‌‌کند و آن هم این بوده که آن را برای برپایی مصالح دین و دنیای ما قرار داده و معلوم است که صرف مال برای خرید سیگار نه با آن مصالح دین و نه مصالح دنیا استوار می‌‌شود بلکه برعکس است.

از جمله دلایل سنت بر حرام بودن سیگار این است که رسول الله ﷺ از ضایع نمودن مال نهی کرده است[۱] و ضایع کردن آن صرف آن در چیزی بوده که فایده ندارد و معلوم است که صرف مال برای خرید سیگار فایده‌‌ای ندارد بلکه در آن ضرر است.

استدلال صحیح: عقل اقتضا می‌‌کند که انسان آنچه به او ضرر می‌‌رساند و مالش را از بین می‌‌برد به خصوص که او مؤمن بوده و به خاطر آن محاسبه خواهد شد را رها کند چون عقل صریح اقتضا می‌‌کند که عاقل آنچه به نفع او بوده را انجام دهد و آنچه به ضررش است را رها ‌‌کند و از کمال عقل این بوده که آنچه به او سودی نمی‌‌رساند را رها کند. بنابراین سه امر است: آنچه در آن بهره است، آنچه ضرر دارد و آنچه نه بهره و نه ضرر دارد؛ اولی مطلوب و دومی مذموم و کمال در سومی این بوده که آن را انجام ندهد و اگر انجام داد چیزی بر او نیست.

[۱] تخریج آن گذشت.

تعداد بازدید: 5

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: هل التدخين مُحرَّم أم أنه مكروه؟ وهل على البائع إثم؟ نرجو بهذا إفادة.

فأجاب رحمه الله تعالى: التدخين مُحرّم بدلالة القرآن والسُّنَّة والنظر الصحيح، أما القرآن فإن الله تبارك وتعالى قال في كتابه العظيم: ﴿وَلَا تَقْتُلُوا أَنفُسَكُمْ إِنَّ اللَّهَ كَانَ بِكُمْ رَحِيمًا﴾ [النساء: ۲۹]، ومن المعلوم أن تناول الدخان يلحق أضرارًا بالجسد قد تكون قريبة الظهور وقد تكون بعيدة الظهور، وهذا أمر متفق عليه بين الأطباء اليوم بعد أن تقدم الطب ووصل إلى درجة عالية، فالأطباء مجمعون على ضرر التدخين والتدخين أيضًا مشوه للأسنان والشفاه، وربما يكون مشوها للوجه أيضًا عموما، فإن صاحب الدخان يظهر أثر الدخان على صفحات وجهه، ولا سيما على جدران أنفه، حيث تراه كأنه مدهون بدهن، وهذا وحده يقتضي تحريم شرب الدخان.

ومن الأدلة القرآنية على تحريمه قولُ الله تبارك وتعالى: ﴿وَلَا تُؤْتُوا السُّفَهَاءَ أَمْوَالَكُمُ الَّتِي جَعَلَ اللَّهُ لَكُم قِيمًا﴾ [النساء: ٥] فبَيَّن الله -تعالى- الحكمة من إتيان المال، وهي أن الله – تعالى- جعله قياما تقوم به مصالح ديننا ودنيانا، ومن المعلوم أن صرف المال في السجائر لا تقوم به مصالح الدين ولا الدنيا، بل بالعكس.

ومن أدلة السُّنَّة على تحريمه أن النبي – صلى الله عليه وعلى آله وسلم- نهي عن إضاعة المال وإضاعته: صرفه في غير فائدة، ومن المعلوم أن المال في الدخان صرف له فيما لا فائدة فيه، بل بما فيه مضرة.

وأما النظر الصحيح فإن العقل يقتضي ألا يتناول الإنسان ما يضره ويفني ماله، لاسيما وهو مؤمن بأنه سيحاسب على ذلك؛ إذ العقل الصريح يقتضي أن يفعل العاقل ما ينفعه وأن يَدَعَ ما يَضُرُّه، ومن كمال ذلك أن يدع ما لا ينفعه، فالأمور ثلاثة نافع وضار وما لا نفع فيه ولا ضرر، فالأول مطلوب، والثاني مذموم، والثالث الكمال ألا يفعله، وإن فعله فلا شيء عليه.