(۵۸۰۲) سوال: آیا زن اجازه دارد بدون اجازه‌ی شوهرش از خانه بیرون برود؟ آیا اجازه دارد بدون حجاب حتی به خانه‌ی پدرش برود؟ آیا شوهر خواهرش اجازه دارد به او که بدون حجاب است نگاه کند؟ لطفاً راهنمایی کنید که خویشاوندان چه کسانی هستند و رفتن نزد چه کسانی جایز نیست؟
جواب:
خروج زن از خانه فقط با اجازه‌ی شوهر جایز است؛ زیرا پیامبر ﷺ فرمود: «لا يحل لامرأة أن تصوم وزوجها شاهد إلا بإذنه». [۱] (حلال نیست که زنی بدون اجازه‌ی شوهرش که در خانه حضور دارد روزه بگیرد. ) وقتی پیامبر ﷺ از روزه که عبادت و مایه‌ی نزدیکی به الله است ممانعت نموده، پس ممانعتش از خروج زن از خانه بدون اجازه‌ی شوهر، ارجحیت دارد، اجازه دادن گاهی با بیان کلمات انجام می‌شود و می‌گوید: اگر می‌خواهی ب دیدن خانواده‌ات بروی اشکالی ندارد. گاهی اجازه‌ی بیرون رفتن زن از خانه، بنا بر عرف و عادت است؛ مثلاً برای خرید نیازهای خانه همانند نان بیرون می‌رود.
اما بیرون رفتن زن بدون حجاب حرام است و بر زن واجب است که وقتی از خانه بیرون می‌رود، بدون عطر و خودآرایی باشد و چهره‌اش را آشکار نکند؛ زیرا از فتنه‌های بزرگ است و ثابت شده که پیامبر ﷺ که زنی را که از عطر استفاده کرده، از حضور در مسجد منع نموده و فرمود: «أيما امرأة أصابت بخوراً فلا تشهد معنا العشاء». [۲] (هر زنی که از بخور استفاده کرده، با ما در نماز عشاء حاضر نشود. ) آشکار کردن صورت در بازارها، از بزرگترین مصیبت‌ها و فتنه‌هاست که در برخی ج. امع مسلمان رخ می‌دهد، این فتنه‌ی بزرگ، فقط به آشکار کردن چهره محدود نمی‌شود، بلکه سر، گردن و بازوها را نیز آشکار می‌کنند و هیچ توجهی به این کار ندارند و مشکل آن‌قدر بزرگ می‌شود که کنترل زنان بسیار دشوار و غیرممکن می‌گردد.
آشکار کردن چهره برای شوهر خواهر و دیگر مردان نامحرم، حرام است و ارتباطی بین زن و شوهر خواهرش نیست، برخلاف مادرزن که محرم دامادش است و می‌تواند چهره‌اش را در حضور او آشکار کند.
محارم همه‌ی آن کسانی هستند که ازدواج با آنان با زن، برای همیشه حرام باشد؛ این تحریم یا با رابطه خویشاوندی است، یا شیر خوردن و یا ازدواج، زنان محرم از طریق رابطه‌ی خویشاوندی، هفت گروه هستند که الله ﷻ در این سخنش برمی‌شمارد: {حُرِّمَتْ عَلَيْكُمْ أُمَّهَاتُكُمْ وَبَنَاتُكُمْ وَأَخَوَاتُكُمْ وَعَمَّاتُكُمْ وَخَالاتُكُمْ وَبَنَاتُ الْأَخِ وَبَنَاتُ الْأُخْتِ} [نساء: ۲۳]. (-ازدواج با این زنان- برشما حرام شده است: مادرانتان و دخترانتان و خواهرانشان و خاله‌هایتان و عمه‌هایتان و دختران برادر و خ=دختران خواهر. ) زنانی که با شیر حوردن محرم هستند، الله ﷻ درباره‌شان می‌فرماید: {وَأُمَّهَاتُكُمُ اللَّاتِي أَرْضَعْنَكُمْ وَأَخَوَاتُكُمْ مِنَ الرَّضَاعَةِ} [نساء: ۲۳]. (و مادرانتان که به شما شیر داده‌اند و خواهران شیری شما) ثابت شده که پیامبر ﷺ فرمود: «يحرم من الرضاع ما يحرم من النسب». [۳] (هر آن‌چه با رابطه‌ی نَسَبی حرام شود، با شیر خوردن هم حرام می‌گردد. ) پس مادر رضاعی و نیز دختر، خواهر، خاله، عمه، برادرزاده و خواهرزاده همگی محرم هستند؛ زیرا این‌ها با نسب محرم می‌شوند؛ اما زنانی که با ازدواج محرم می‌شوند، عبارتند از: چهار زن پدر و قبل از آن و چهار زن پسر و بعد از آن و مادر زن و قبل از آن و دخترش و بعد از آن؛ الله ﷻ می‌فرماید: {وَلا تَنْكِحُوا مَا نَكَحَ آبَاؤُكُمْ مِنَ النِّسَاءِ إِلَّا مَا قَدْ سَلَفَ إِنَّهُ كَانَ فَاحِشَةً وَمَقْتاً وَسَاءَ سَبِيلاً} [نساء: ۲۲]. (و با زنانی که پدرانتان ازدواج کردند، ازدواج نکنید؛ مگر آن‌ها که قبلاً انجام شده، که این‌کار بسیار زشت و مورد خشم –الله- و روش بدی است. ) و الله ﷻ درباره‌ی زنان محرم می‌فرماید: {وأمهات نسائكم وَرَبَائِبُكُمُ اللَّاتِي فِي حُجُورِكُمْ مِنْ نِسَائِكُمُ اللَّاتِي دَخَلْتُمْ بِهِنَّ فَإِنْ لَمْ تَكُونُوا دَخَلْتُمْ بِهِنَّ فَلا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ وَحَلائِلُ أَبْنَائِكُمُ الَّذِينَ مِنْ أَصْلابِكُمْ} [نساء: ۲۳]. (و مادران زنانتان و دختران زنانتان که در دامن شما تربیت شده‌اند اگر با آن زن مباشرت کرده باشید و اگر با آن زنان همبستر نشده‌اید، ایرادی ندارد (که با دختر او ازدواج کنید) و زن پسرانتان که از پشت شما هستند. ) این چهار گروه، با ازدواج محرم می‌شوند، به جز دختران زن که فقط زمانی محرم شما هستند که با مادرانشان همبستر شوید؛ الله ﷻ می‌فرماید: {وربائبكم اللآتي في حجوركم من نسائكم اللآتي دخلتم بهنّ فإن لم تكون دخلتم بهنّ فلا جناح عليكم}. این هفت محرم نسبی، هفت محرم رضاعی و چهار محرم با ازدواج، برای همیشه محرم هستند.
[۱] تخریجش بیان شد.
[۲] مسلم: کتاب الصلاة، باب خروج النساء إلی المساجد إذا لم بترتب علیه فتنة و أنها لا تخرج مطیبة، شماره ۴۴۴.
[۳] بخاری: کتاب الشهادات، باب الشهادة علی الأنسابوالرضاع المستفیض والموت القدیم، شماره ۲۵۰۲؛ مسلم: کتاب الرضاع، باب تحریم إبنة تاأخ من الرضاعة، شماره ۱۴۴۷.
