(۵۷۹۹) حکم سفر روزانه زن برای تحصیل بدون همراهی محرم

(۵۷۹۹) سوال: دختر دانشجویی که حدود بیست و پنج یا سی کیلومتر از خانه‌اش فاصله دارد می‌گوید: هیچ‌کس از اعضای خانواده‌ام نمی‌توانند با من سفر کنند و از این‌رو می‌ترسم که با سفر گناهکار شوم، اما تمام تلاشم این است که تحصیل کنم و مدرک دانشگاهی بگیرم که بتوانم به مسلمانان خدمت کنم، مثلاً به عنوان یک پزشک یا یک معلم، آیا این سفر که حدود یک ساعت و نیم تا دو ساعت طول می‌کشد، برایم جایز است یا در چنین موقعیتی گناهکار هستم؟

جواب:

اگر بدون محرم سفر کند، گناهکار است؛ زیرا پیامبر ﷺ فرمود: «لا تسافر امرأةٌ إلا مع ذی محرم». (زن فقط با محرمش سفر کند. ) پیامبر ﷺ این سخنان را در خطبه‌ای برای آموزش مردم بیان نمود، کردی ایستاد و گفت: ‌ای رسول الله!زنم به حج رفته و من چنین و چناه در غزوه شرکت کرده‌‌ام، پیامبر ﷺ فرمود: «انطلق فحج مع امرأتك». برو و با همسرت حج کن. )[۱] روشن است که آموزش چیزهای مفید دنیوی و دینی به زن، اگر ابزار انجام و دسترسی به آن حرام نباشد، کاری پسندیده و مطلوب است، اما اگر ابزار و روش آن حرام باشد، این کار حرام است؛ نه این‌که در اصل و ذات خود جرام باشد، بلکه به خاطر چیزهای دیگر حرام است، پس یا شوهرش او را ببرد یا محرم همراهش باشد و یا از فایل‌های صوتی و تصویری استفاده کند و از راه دور و در منزل امتحان بدهد.

[۱] تخریجش بیان شد.

تعداد بازدید: 7

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

تقول السائلة: إنها طالبة في الكلية التي تبعد عن المنزل حوالي خمسة وعشرين كيلو أو ثلاثين كيلو، تقول: ولا أجد أحدًا من محارمي ليسافر معي، وأخشى أن أكون عاصية الله بسفري هذا، ولكنني أحرص على أن أتعلم وأحصل على شهادة جامعية تمكنني من نفع المسلمين وخدمتهم، مثل أن أكون طبيبة أو معلمة، فهل يجوز لي السفر، خاصةً أن وقت السفر يستغرق من ساعة ونصف إلى الساعتين، أم أني أكون عاصية في مثل هذه الحالة؟

فأجاب – رحمه الله تعالى -: إنها تكون عاصية إذا سافرت بلا محرم؛ لقول النبي صلى الله عليه وعلى آله وسلم: «لا تُسَافِرُ امرأَةٌ إلا مَعَ ذِي تَحْرَمٍ»، قال ذلك وهو يخطب الناس يعلمهم، فقام رجلٌ وقال: يا رسول الله، إن امرأتي خرجت حاجةً وإني اكتُتِبْتُ في غزوة كذا وكذا، فقال له النبي صلى الله عليه وعلى آله وسلم: «انْطَلِقُ فَحُجَّ مَعَ امْرَأَتِكَ». ومعلوم أن تعلم المرأة لما ينفعها في دينها ودنياها أمر مطلوب، هذا إذا لم تكن الوسيلة إليه محرمة، فإن كانت الوسيلة إليه محرمة حُرّم هذا الأمر؛ لا لذاته بل لغيره، فإما أن يذهب بها زوجها إن كانت متزوجة، وإما أن تتزوج شخصًا ويكون محرما لها، وإما أن تكتفي بما تسمعه من المسجلات من هذه الدروس وتطلب أن يكون اختبارها اختبار منازل، أي بانتساب.