(۵۶۷۲) سوال: دختر خاله‌ای دارم که چهار سال از من کوچکتر است. می‌خواهم با او ازدواج کنم. اما فهمیدم مادرم به خاطر اینکه مادرش مریض بوده، به او شیر داده است. می‌خواهم بدانم حکم ازدواج با او چیست؟

جواب:

در صورتی ازدواج شما با هم صحیح است که شروط شیرخوارگی کامل نباشد؛ شروط شیرخوارگی که باعث ایجاد محرمیت می‌گردد، این است که پنج بار به بالا و در دوران شیرخوارگی بوده باشد؛ یعنی در دو سال اول و قبل از اینکه بچه از شیر گرفته شود. دلیل آن، روایت امام مسلم در کتاب خود از ام المومنین عایشهÈ است که می‌گوید: «یکی از چیزهایی که در قرآن نازل شده بود، این بود که ده بار شیرخوارگی، باعث ایجاد محرمیت می‌شود. سپس این حکم نسخ شده و حکم جدید آمد که با پنج بار شیرخوارگی، محرمیت ایجاد می‌شود. رسول اللهﷺ در حالی از دنیا رفت که این آیات هنوز در قرآن قرائت می‌شد».[۱] نیز این فرموده‌ی پیامبرﷺ که: «شیرخوارگی – که باعث ایجاد محرمیت می‌شود – آن است که گرسنگی را رفع نماید».[۲] همچنین این حدیث که فرموده: «شیرخوارگی زمانی باعث محرمیت می‌شود که روده – ی نوزاد – توسط شیر جاری شده از پستان زن، باز شده باشد، و همچنین قبل از دو سالگی باشد».[۳]

حال اگر دختر خاله‌ات قبل از پایان دو سالگی، پنج بار از مادرت شیر خورده باشد، خواهر تو به حساب آمده و بنا بر این جایز نیست با او ازدواج کنی. اما اگر کمتر از پنج بار شیر خورده، یا بعد از دو سالگی از مادرت شیر خورده، دیگر خواهر تو نیست و می‌توانی با او ازدواج کنی.

[۱] تخریج آن قبلا بیان شد. لفظ حدیث چنین است: «كَانَ فِيمَا أُنْزِلَ مِنَ الْقُرْآنِ: ‌عَشْرُ ‌رَضَعَاتٍ مَعْلُومَاتٍ يُحَرِّمْنَ. ثُمَّ نُسِخْنَ: بِخَمْسٍ مَعْلُومَاتٍ. فَتُوُفِّيَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَهُنَّ فِيمَا يُقْرَأُ مِنَ الْقُرْآنِ».

^[۲]  تخریج آن قبلا بیان شد. لفظ حدیث چنین است: «فَإِنَّمَا الرَّضَاعَةُ ‌مِنَ ‌الْمَجَاعَةِ».

^[۳]  سنن ترمذی: أبواب الرضاع، باب ما جاء أن الرضاعة لا تحرم إلا فی الصغر دون الحولین. حدیث شماره (۱۱۵۲). از ام سلمهÈ با این لفظ: «لَا يُحَرِّمُ مِنَ الرِّضَاعَةِ إِلَّا مَا ‌فَتَقَ ‌الأَمْعَاءَ فِي الثَّدْيِ، وَكَانَ قَبْلَ الفِطَامِ».