چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۳ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۵۴۶۹) حکم استمرار نکاح پس از کشف رضاع میان زوجین

(۵۴۶۹) سوال: مردی با زنی ازدواج کرده و بعد از یک عمر زندگی، صاحب پسران و دخترانی شده‌اند. اما پس از آن معلوم شده که این زن و شوهر با هم خواهر و برادر شیری هستند. ولی با این حال، مرد از جدایی امتناع کرده، می‌گوید: بعد از این همه سال زندگی زناشویی، او را ول کنم؟! به هیچ عنوان نمی‌شود. حال، حکم او و خانمش که در واقع خواهر شیری اوست، چیست؟

جواب:

بعد از اینکه معلوم شده آن زن خواهر شیری اوست، باطل بودن ازدواجشان معلوم است و این زن به هیچ وجه برای او حلال نیست. اما فرزندانی که از این ازدواج به دنیا آمده‌اند، حلال‌زاده بوده و متعلق به این مرد هستند؛ چون حاصل یک نزدیکی شبهه‌آمیز هستند؛ به خاطر اینکه این مرد نمی‌دانسته این زن، خواهر شیری اوست.

اما اینکه بعد از دانستن این مساله، باز هم آن زن را به عنوان همسر نگه دارد، بدون شک حرام است و اگر معتقد به حلال بودن این کار باشد، در حالی که می‌داند شیرخوارگی باعث ایجاد محرمیتی می‌شود که نسب هم باعث آن می‌شود، کافر می‌گردد؛ زیرا این حکم شرعی را که تمام مسلمانان بر آن اجماع دارند و قرآن و سنت بر آن دلالت دارند، رد کرده است که اللهÀ می‌فرماید: {حُرِّمَتْ عَلَيْكُمْ أُمَّهَاتُكُمْ وَبَنَاتُكُمْ وَأَخَوَاتُكُمْ وَعَمَّاتُكُمْ وَخَالَاتُكُمْ وَبَنَاتُ الْأَخِ وَبَنَاتُ الْأُخْتِ وَأُمَّهَاتُكُمُ اللَّاتِي أَرْضَعْنَكُمْ وَأَخَوَاتُكُمْ مِنَ الرَّضَاعَةِ} [نساء: ۲۳]: (مادرانتان و دخترانتان و خواهرانتان و عمه‌هایتان و خاله‌هایتان و دختران برادر و دختران خواهر و مادرانی که شما را شیر داده‌اند و خواهران شیریتان، بر شما حرام گردیده‌اند).

پس از آن، باید توبه داده شود. اگر توبه کرده و اقرار کرد که این زن بر او حرام است، که هیچ. اما اگر توبه نکرد، کشته می‌شود.

حال اگر بخواهد او را به عنوان اینکه خواهر شیری است و نه همسر، نزد خود در خانه و نزد فرزندانش نگه دارد، هیچ اشکالی ندارد. اما اگر بر این اساس او را نگه دارد که همسرش است و از او چنان که هر مردی از همسرش لذت جویی می‌کند، لذت بجوید، کارش به اجماع مسلمانان، حرام و برای او جایز نیست که چنین کند. بلکه این کار به دلیل وجود نص شرعی و نیز اجماع مسملین، حرام است و بر اولیای امور واجب است که در چنین حالتی، بین او دو جدایی بیندازند.

مجری: آیا واجب است که از صحت شیرخوارگی و دفعات آن و وقت آن اطمینان حاصل نمود؟

جواب:

بله، شیرخوارگی باید طوری باشد که باعث ایجاد محرمیت گردد. اما شیرخوارگی که باعث محرمیت نگردد، تاثیری ندارد. مثلا از مادر آن زن شیر نخورده باشد، یا از مادر این زن شیر خورده، اما یک یا دو یا سه و یا چهار بار بوده است؛ زیرا شیرخوارگی فقط در صورتی باعث ایجاد محرمیت می‌شود که پنج بار به بالا بوده و در سن زیر دو سال باشد.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: تزوج رجل من امرأة، وبعد أن مكث عمرا طويلا، ورزق بالبنين والبنات تبيَّنَ أنها أخته من الرضاعة، ولكنه مع ذلك لم يفارقها، ورفض قائلًا: أبعد هذا العمر الطويل، وهذه العشرة الطويلة أتركها ؟! لا يمكن ذلك أبدًا. فما الحكم فيه وفي زوجته التي هي أخته من الرضاعة؟

فأجاب رحمه الله تعالى: بعد أن تبين أنها أخته من الرضاعة تبين أن النكاح باطل، وأن المرأة لا تحل له بأي وجه من الوجوه. أما أولاده الذين ولدوا في هذه الحال فإنهم أولاد شرعيون، يُنسبون إليه شرعًا؛ لأنهم أتوا بوطء شبهة؛ حيث لم يعلم بأنها أخته من الرضاعة.

وأما إمساكه إياها على أنها زوجة فهذا لا شك أنه مُحرَّم، وإن اعتقد حِلَّه، وهو يعلم أن الرضاع يَحرُم به ما تحرم بالنسب، فإنه يكون كافرًا لإنكاره هذا الحكم الشرعي الذي أجمع المسلمون عليه، ودلت عليه نصوص الكتاب والسنة، كما قال الله تعالى: ﴿ حُرِّمَتْ عَلَيْكُمْ أُمَّهَاتُكُمْ وَبَنَاتُكُمْ وَأَخَوَاتُكُمْ وَعَمَّاتُكُمْ وَخَالَاتُكُمْ وَبَنَاتُ الْأَخِ وَبَنَاتُ الْأُخْتِ وَأُمَّهَاتُكُمُ اللَّاتِي أَرْضَعْنَكُمْ وَأَخَوَاتُكُمْ مِنَ الرَّضَاعَةِ ﴾ [النساء: ٢٣].

ثم يستتاب، فإن تاب وأقر بأنها حرام عليه، وإلا قتل، وفي هذه الحال إذا أراد أن يبقيها عنده على أنها أخته من الرضاعة لا على أنها زوجته، لكن تبقى عنده في البيت وعند أولادها فلا حرج، ليس في هذا شيء، وإن كان سيبقيها على أنه زوجة يتمتع بها تمتَّعَ الزوج بزوجته فهذا محرم بإجماع المسلمين، ولا يحل له أن يفعل ذلك، بل هو محرم بالنص والإجماع، ويجب على ولاة الأمور أن يُفرّقوا بينه وبينها في هذه الحال.

هل يجب التأكد من صحة الرضاع، ومن عدده، ووَقْتِه؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: نعم لا بد أن يكون الرضاع محرما، أما الرضاع الذي لا يحرم فلا أثر له، كما لو لم تكن رضعت من أمه، أو هو رضع من أمها إلا مرة واحدة أو مرتين أو ثلاثا، أو أربعا؛ لأن الرضاع لا يحرم إلا إذا كان خمسة رضعات فأكثر، وكان في الحولين.

مطالب مرتبط:

(۵۴۹۹) کم ازدواج با دختر خاله‌ای که برادران کوچکترم از مادرش شیر خورده‌اند

اگر تو از مادر او شیر نخورده باشی و او هم از مادر تو شیر نخورده باشد، در این صورت ازدواج با او برای تو جایز است؛ زیرا در این حالت، هیچ صله‌ای بین شما دو تا وجود ندارد....

ادامه مطلب …

(۵۴۹۲) حکم ازدواج متقابل بین دو خانواده با وجود شیرخوارگی یکی از زوجین با خواهر طرف مقابل

اگر خواهرت از زن عمویت شیر خورده، ازدواج با او برای پسر عمویت حلال نیست؛ زیرا خواهرش به شمار می‌رود...

ادامه مطلب …

(۵۴۴۸) آیا جایز است که انسان با دختر برادر شیری ازدواج کند؟

جایز نیست که انسان با دختر برادر شیری و دختر خواهر شیری ازدواج کند...

ادامه مطلب …

(۵۴۷۹) حکم محرمیت ناشی از شیرخوارگی متقاطع

هر وقت کسی از زنی شیر خورد که این شیر خوردن، معتبر و شرعی باشد، فرزند آن زن به شمار می‌رود و دختران و پسران آن زن، خواهران و برادرانش به حساب آمده، برادران این زن، دایی‌هایش هستند و خواهرانش، خاله‌های او به شمار می‌آیند.....

ادامه مطلب …

(۵۴۷۲) حکم ازدواج با دختر خاله در صورت شیر خوردن از مادر داماد

اگر دختر خاله‌ات قبل از پایان دو سالگی، پنج بار از مادرت شیر خورده باشد، خواهر تو به حساب آمده و بنا بر این جایز نیست با او ازدواج کنی. اما اگر کمتر از پنج بار شیر خورده، یا بعد از دو سالگی از مادرت شیر خورده، دیگر خواهر تو نیست و می‌توانی با او ازدواج کنی...

ادامه مطلب …

(۵۴۴۵) بررسی نسبت‌های فامیلی ناشی از رضاع در نسل بعد

بله تو عموی کسی که از همسر برادر شیری تو شیر خورده است و دایی کسی که از خواهر شیری تو شیر خورده است می‌شوی...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه