سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۵۴۰۱) حکم صحت عده‌ی وفات پس از تأخیر در شروع و خروج اضطراری از منزل

(۵۴۰۱) سوال: ۴۰ سال سن دارم و ازدواج کرده‌ام و پنج فرزند دارم و شوهرم در سال ۱۲/۵/۱۹۸۵ م وفات یافته است ولی عده را به سبب بعضی کارهای خاص شوهر و فرزندانم به جا نیاوردم ولی بعد از چهار ماه عده را به جا آوردم یعنی در تاریخ ۱۲/۹/۱۹۸۵ م و بعد از کامل کردن یک ماه اتفاقی برای من رخ داد که مجبور به خروج از آن شدم، آیا این ماه در ضمن عده محسوب بوده است؟ و آیا به جا آوردن عده در این تاریخ یعنی بعد از چهار ماه گذشت از وفات شوهرم صحیح است یا نه با وجود این که در داخل چارچوب خانه خارج شدم تا بعضی از کارها را انجام دهم چون کسی را نداشتم که در کارهای خانه به او اعتماد داشته باشم؟

جواب:

این کار تو حرام بوده چون که برای زن واجب است که عده و إحداد را از زمان فهمیدن وفات شوهرش شروع کند و برای او حلال نیست که آن را به تأخیر بیاندازد زیرا اللهÀ می‌‌فرماید: {وَٱلَّذِینَ یُتَوَفَّوۡنَ مِنكُمۡ وَیَذَرُونَ أَزۡوَ ٰ⁠جࣰا یَتَرَبَّصۡنَ بِأَنفُسِهِنَّ أَرۡبَعَةَ أَشۡهُرࣲ وَعَشۡرࣰا} [سوره البقرة: ۲۳۴] : (و کسانی از شما که می‌میرند و همسرانی باقی می‌گذارند؛ باید چهار ماه و ده روز انتظار بکشند (وعده نگه دارند)): و چهار ماه منتظر ماندنت و بعد شروع کردن عده گناه و معصیت اللهÀ می‌باشد و تو فقط ۱۰ روز عده را به جا آوردی و بیشتر از آن عده محسوب نبوده است و باید از کاری که کردی به سوی اللهÀ توبه کنی و اعمال صالح را زیاد انجام دهی شاید که اللهÀ تو را ببخشد.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

تقول السائلة: أبلغ من العمر أربعين سنة، متزوجة ولي خمسة أطفال، ولقد توفي زوجي في ۱۹۸۵/۵/۱۲م، ولكنني لم أقم عليه العدة بسبب بعض الأعمال التي تخص زوجي وأطفالي، ولكن بعد مرور أربعة أشهر أقمت عليه العدة، أي بتاريخ ۹/۱۲/ ۱۹۸۵م، وبعد أن أكملت شهرًا منها حدث لي حادث اضطررت إلى الخروج فهل هذا الشهر محسوب ضمن العدة؟ وهل إقامتي العدة بهذا التاريخ أي بعد الوفاة بأربعة أشهر – صحيح أم لا، علما بأنني أخرج داخل إطار الدار لأقضي بعض الأعمال؛ لأنني ليس لدي شخص أعتمد عليه في أعمال البيت؟

فأجاب – رحمه الله تعالى -: إن هذا العمل منك عمل محرم؛ لأن الواجب على المرأة أن تبدأ بالعدة والإحداد من حين علمها بوفاة زوجها، ولا يحل لها أن تتأخر عن ذلك ؛ لقوله تعالى: ﴿ َٱلَّذِینَ یُتَوَفَّوۡنَ مِنكُمۡ وَیَذَرُونَ أَزۡوَٰجࣰا یَتَرَبَّصۡنَ بِأَنفُسِهِنَّ أَرۡبَعَةَ أَشۡهُرࣲ وَعَشۡرࣰا ﴾ [البقرة: ٢٣٤]. وانتظارك إلى أن تمت الأربعة الأشهر، ثم شرعت في العدة، إثْمٌ، ومعصية الله -عز وجل-، ولا يُحسَب لك من العدة إلا عشرة أيام فقط، وما زاد عليها فإنك لست في عدة، وعليك أن تتوبي إلى الله -سبحانه وتعالى- مما صنعتِ وأن تكثري من العمل الصالح، لعل الله أن يغفر لك.

مطالب مرتبط:

(۵۴۰۵) آیا رد شدن زن از زیر تابوت همسرش جای عده را می‌گیرد؟

این باطل است و هنگامی شوهر زنی فوت کند، بر زن واجب است  که عده را بگذراند و اگر حامله است عده‌ی او تا وضع حملش می‌باشد چه زمان آن طولانی باشد یا کوتاه و اگر حامله نیست ۴ ماه و ۱۰ روز را می‌گذراند...

ادامه مطلب …

(۵۴۰۳) : اگر مردی با زنی عقد نکاح کند و مرد قبل از ازدواج بمیرد، آیا زن در این حالت باید عده بگذراند؟

اگر مرد با زن عقد کردند سپس مرد فوت کرده است قبل از این که با او همبستر شود، زن عده‌ی وفات را می‌گذراند که چهار ماه و ده روز است...

ادامه مطلب …

(۵۴۰۴) آغاز زمان عده‌ی وفات در صورت تأخیر در اطلاع از مرگ شوهر

عده از زمان وفات شروع می‌شود نه از زمان با خبر شدن زن...

ادامه مطلب …

(۵۴۱۱) حکم نکاح با زنی در زمان عده

شایسته نیست که انسان نزد کسی برود و از او بخواهد که زنش را به خاطر او طلاق دهد...

ادامه مطلب …

(۵۴۱۲) حکم عده زن پس از فسخ نکاح بدون دخول در صورت وقوع خلوت

زنی که ازدواج کرده و شوهرش با او خلوت نموده و باهم صحبت کردند، باید عده بگذراند...

ادامه مطلب …

(۵۴۱۹) آیا برای زن جایز است که در اثنای عده‌ (وفات یا طلاق) فریضه‌ی حج را ادا کند؟

به نسبت زنی که شوهرش فوت کرده است جایز نیست که از خانه خارج شود و برای حج سفر کند تا این که عده‌اش پایان یابد ...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه