چهارشنبه 16 ربیع‌الثانی 1447
۱۶ مهر ۱۴۰۴
8 اکتبر 2025

(۵۳۷۷) حکم بازگرداندن زن پس از گذشت سه سال از طلاق رجعی و انقضای عدّه

(۵۳۷۷) سوال: بین من و همسرم اختلافی پیش آمده است و زنم به خانه‌ی پدرش رفته و مدتی را آنجا مانده است و چندین نامه برای من فرستاده است که درخواست طلاق دارد و من نیز براساس خواسته‌اش او را طلاق دادم و ورقه‌ی طلاق را نزد امام روستایمان و دو شاهد نوشتم و برای او فرستادم و الان سه سال از آن طلاق می‌گذرد و او همچنان ازدواج نکرده است و من می‌خواهم که او را برگردانم، آیا میتوانم بعد از این مدت او را برگدانم و بعد از آن ورقه‌ی طلاق را نوشتم؟

جواب:

بله می‌توانی که با عقد جدید شرعی او را بازگردانی مگر این که آن طلاق، طلاق سوم بوده است که در این صورت برای تو حلال نیست مگر اینکه با مرد دیگر ازدواج کند چون اللهÀ می‌‌فرماید: {ٱلطَّلَـٰقُ مَرَّتَانِۖ فَإِمۡسَاكُۢ بِمَعۡرُوفٍ أَوۡ تَسۡرِیحُۢ بِإِحۡسَـٰنࣲۗ وَلَا یَحِلُّ لَكُمۡ أَن تَأۡخُذُوا۟ مِمَّاۤ ءَاتَیۡتُمُوهُنَّ شَیۡـًٔا إِلَّاۤ أَن یَخَافَاۤ أَلَّا یُقِیمَا حُدُودَ ٱللَّهِۖ فَإِنۡ خِفۡتُمۡ أَلَّا یُقِیمَا حُدُودَ ٱللَّهِ فَلَا جُنَاحَ عَلَیۡهِمَا فِیمَا ٱفۡتَدَتۡ بِهِۦۗ تِلۡكَ حُدُودُ ٱللَّهِ فَلَا تَعۡتَدُوهَاۚ وَمَن یَتَعَدَّ حُدُودَ ٱللَّهِ فَأُو۟لَـٰۤىِٕكَ هُمُ ٱلظَّـٰلِمُونَ* فَإِن طَلَّقَهَا فَلَا تَحِلُّ لَهُۥ مِنۢ بَعۡدُ حَتَّىٰ تَنكِحَ زَوۡجًا غَیۡرَهُۥۗ فَإِن طَلَّقَهَا} [سوره البقرة: ۲۲۹-۲۳۰] : (طلاق (رجعی) دوبار است پس (از آن یا باید همسر را) بطور شایسته نگاه داشتن، یا با نیکی رها کردن. و برای شما روا نیست که از آنچه به آنان داده‌اید، چیزی پس بگیرید، مگر آنکه (زن و شوهر) بترسند که نتوانند حدود الهی را بر پا دارند، پس (ای مؤمنان) اگر ترسیدید که حدود الهی را بر پا ندارند، گناهی بر آن دو نیست، که زن فدیه و عوضی بپردازد (و طلاق بگیرد) این‌ها حدود الهی است، پس از آن‌ها تجاوز نکنید و هر کس از حدود الله تجاوز کند، پس اینانند که ستمگرند* پس اگر (شوهر برای بار سوم) او را طلاق داد، پس از آن (زن) برای او حلال نیست تا اینکه شوهری غیر از او ازدواج کند (و با او آمیزش جنسی نماید)).

لذا اگر او را می‌خواهی برگردانی پس او را برای خود دوباره خواستگاری کن و دوباره اجراءات عقد جدید را به جا آور مادامی که آن طلاق سوم نبوده است و اگر آن طلاق سوم بوده است پس برای تو حلال نیست مگر این که با شوهر دیگر ازدواج کند و ان ازدواج نیز ازدواج رغبت باشد نه نکاح تحلیل لذا در این صورت اگر شوهر او فوت کند یا طلاق گیرد بعد از عده‌اش برای تو جایز است که با او ازدواج کنی.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: حصل بيني وبين زوجتي خلاف، وذهبت إلى بيت والدها، ومكثت فترة من الزمن هناك، وأرسلت لي عدة رسائل تطلب فيها الطلاق، وطلقتها على حسب رغبتها وكتبتُ ورقة الطلاق من شيخ القرية أمام شاهدين، وأرسلتها لها، والآن مرَّ على الطلاق منها ثلاث سنوات، وهي لم تتزوج حتى الآن أريد أن أرجع لها، هل يصح لي ذلك بعد هذه المدة، وبعد أن كتبتُ لها ورقة الطلاق؟

فأجاب رحمه الله تعالى: نعم يصح لك أن ترجع إليها بعقد جديد شرعي، إلا أن تكون الطلقة التي طلقتها إياها هي الثالثة، فإن كانت هي الثالثة فإنها لا تحل لك حتى تنكح زوجا آخر؛ لقول الله تبارك وتعالى: ﴿ٱلطَّلَـٰقُ مَرَّتَانِۖ فَإِمۡسَاكُۢ بِمَعۡرُوفٍ أَوۡ تَسۡرِیحُۢ بِإِحۡسَـٰنࣲۗ وَلَا یَحِلُّ لَكُمۡ أَن تَأۡخُذُوا۟ مِمَّاۤ ءَاتَیۡتُمُوهُنَّ شَیۡـًٔا إِلَّاۤ أَن یَخَافَاۤ أَلَّا یُقِیمَا حُدُودَ ٱللَّهِۖ فَإِنۡ خِفۡتُمۡ أَلَّا یُقِیمَا حُدُودَ ٱللَّهِ فَلَا جُنَاحَ عَلَیۡهِمَا فِیمَا ٱفۡتَدَتۡ بِهِۦۗ تِلۡكَ حُدُودُ ٱللَّهِ فَلَا تَعۡتَدُوهَاۚ وَمَن یَتَعَدَّ حُدُودَ ٱللَّهِ فَأُو۟لَـٰۤىِٕكَ هُمُ ٱلظَّـٰلِمُونَ* فَإِن طَلَّقَهَا فَلَا تَحِلُّ لَهُۥ مِنۢ بَعۡدُ حَتَّىٰ تَنكِحَ زَوۡجًا غَیۡرَهُۥۗ فَإِن طَلَّقَهَا ﴾ [البقرة: ۲۲۹].

فإذا كنت راغبا في الرجوع إلى أهلك فاخطبها إلى نفسك من جديد، وأجر ما يجب إجراؤه من العقد الشرعي، ما لم تكن هذه الطلقة هي الطلقة الثالثة، فإن كانت الطلقة الثالثة فلا تحل لك حتى تنكح زوجا آخر، نكاح رغبة، لا نكاح تحليل، يفارقها بموت أو طلاق، وتنقضي عدتها حينئذ تحل لك.

مطالب مرتبط:

(۵۳۷۵) آیا رجوع کردن به زن در ماه‌ی عده، نیاز به دو شاهد دارد؟

طلاق دهنده در مدت عده می‌تواند به او رجوع کند اگر که قبل از آن دو طلاق جدا از یک‌دیگر نداده است اما اگر قبل از آن دو طلاق جدا از هم داده است و این طلاق سومی است پس برای او حلال نیست تا این که با مردی دیگر ازدواج کند

ادامه مطلب …

(۵۳۷۶) اگر مرد زن خود را دو طلاق دهد، آیا زن از خانه‌ی شوهرش بیرون می‌رود یا در آن می‌ماند؟

مرد اگر زنش را یک طلاق دهد در خانه‌ی او می‌ماند تا این که عده‌ی او پایان یابد و اگر او را بار دیگر طلاق دهد نیز در خانه‌ی او می‌ماند تا این که عده‌اش پایان یابد...

ادامه مطلب …

(۵۳۷۸) حکم پرداخت کفاره در صورت جهل به وضعیت عدّه

اگر رجوع تو بعد از سه ماه و ده و قبل از سه بار حیض شدن او بوده پس الان زن تو می‌باشد و رجوع تو نیز صحیح بوده است و اگر رجوع تو بعد از پایان عده‌ی او بوده پس رجوع تو صحیح نبوده است و او الان زن تو نیست و باید الان عقد جدید با شاهدان و مهریه و (اجازه‌ی) ولی ببندی...

ادامه مطلب …

(۵۳۸۳) آیا زن مطلقه می‌تواند با شوهرش بیرون رود و با او در وقت عده صحبت کند؟

اگر این طلاق او یا دوم بدون عوض (یعنی خلع) است می‌تواند با صحبت کند و باهم جمع شوند و خود را برای او زیبا کند چون مادامی که در عده است زن او است...

ادامه مطلب …

(۵۳۸۱) آیا جایز است که زنی که یک طلاق داده شود و شوهرش به او باز نگردد؟

اگر آن طلاق اول یا دوم است پس میتواند بدون عقد به او رجوع کند به شرط این که طلاق او بر عوض گرفتن چیزی که به داده است، نباشد (یعنی خلع نباشد...

ادامه مطلب …

(۵۳۸۰) حکم طلاق تلفظ‌ شده در حضور دیگران و اعتبار رجوع لفظی غیرشوهر

مادامی که زن خود را طلاق دادی پس هیچ کس نمی‌تواند آن را برگرداند مگر تو چون که طلاق و رجوع به تو برمی‌گردد...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه