پنج‌شنبه 17 ربیع‌الثانی 1447
۱۷ مهر ۱۴۰۴
9 اکتبر 2025

(۵۱۹۰) حکم ازدواج به نیت این که هنگامی که به سرزمین خود برمی‌گردد آن را طلاق دهد

(۵۱۹۰) سوال: حکم ازدواج به نیت این که هنگامی که به سرزمین خود برمی‌گردد آن را طلاق دهد، چیست؟

جواب:

علماء در این مسئله اختلاف کرده‌اند، برخی از آنها گفته‌اند: ازدواج با نیت طلاق، ازدواج متعه است زیرا او برای مدت معلومی نیت کرده است و رسول اللهﷺ فرموده است: «إِنَّمَا الْأَعْمَالُ بِالنِّيَّاتِ، وَإِنَّمَا لِكُلِّ امْرِئٍ مَا نَوَى»[۱]: (همه‌ی اعمال بستگى به نيت آنها دارد، و براى هر فردى آنچه كه نيت كرده حاصل مى گردد).

و چون ازدواج محلل که با زنی ازدواج می‌کند که شوهرش سه بار او را طلاق داده است و این نیت را دارد که او را طلاق دهد اگرچه در عقد شرط نکند باز نیز محلل است و با آن ازدواج با شوهر اول خود جایز نمی‌گردد و نیت در صحیح بودن عقد تأثیر گذاشته است لذا این که نیت کند هرگاه به سرزمینش باز گشت او را طلاق دهد نیز چنین است.

و دیگران از اهل علم گفته‌اند: این ازدواج متعه نیست چون در نکاح متعه شرط است که او را در مدت فلان طلاق می‌دهد یا مدت نکاح تا زمان فلان است به خلاف این نوع ازدواج و برای همین در نکاح متعه هنگامی که مدت آن پایان یافت، بدون این که کسی نکاح را فسخ کند، خودش فسخ می‌گردد اما ازدواج به نیت طلاق این‌گونه نیست و ممکن است که با نیت طلاق ازدواج کند ولی بخواهد که با او بماند و او را طلاق ندهد.

ولی نزد من در این نوع ازدواج یک محظور دیگر وجود دارد و آن نیز فریب دادن آن زن و خانواده‌اش می‌باشد، چه بسا اگر می‌دانستند که او قصد ماندن با او را ندارد، به ازدواجش در نمی‌آوردند یعنی اگر گمان می‌کردند که ازدواج او فقط تا زمانی است که در این سرزمین است او را به ازدواجش در نمی‌آورند لذا از این جهت نکاح به نیت طلاق حرام است نه از این جهت که نکاح متعه است و بر همین مبنا حرام می‌باشد ولی عقد صحیح است چون این تحریم به ذات نکاح برنمی‌گردد.


[۱] رواه البخاری (۱).

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: ما حكم الزواج بنية الطلاق عند الرجوع إلى بلده؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: هذه المسألة اختلف فيها العلماء، فمنهم من قال: إن الزواج بنية الطلاق نكاح متعة؛ لأن المتزوج نوى مدة معينة، وقد قال النبي – صلى الله عليه وعلى آله وسلم-: «إِنَّمَا الْأَعْمَالُ بِالنِّيَّاتِ، وَإِنَّمَا لِكُلِّ امْرِئٍ مَا نَوَى».

ولأن الزوج المحلل الذي يتزوج امرأة طلقها زوجها ثلاثا بنية أن يطلقها إذا تزوجها، وإن لم يشترطه في العقد يكون محللا، ولا تحل به الزوجة للزوج الأول، فأثرت النية هنا في صحة العقد، فكذلك نية الطلاق إذا رجع إلى بلده.

وقال آخرون: إن هذا ليس بنكاح متعة؛ لأن نكاح المتعة يشترط فيه شرط؛ وهو أن يطلقها في مدة كذا وكذا، أو أن النكاح مدته كذا وكذا بخلاف هذه. ولهذا إذا تمت المدة في نكاح المتعة انفسخ النكاح بدون فسخ، والزواج بنية الطلاق ليس كذلك؛ إذ من الممكن أن يرغب في بقاء الزوجة عنده، ولو كان قد تزوجها بنية الطلاق.

لكن عندي فيه محظورٌ غير هذا؛ وهو أنه غش للزوجة وأهلها، فإنهم ربما لو كانوا يعلمون أنه لن ينكحها نكاح رغبة وبقاء لم يزوجوه، أي لو ظنوا أنه إنما تزوجها ما دام في هذا البلد ، ثم يتركها إذا سافر لم يزوجوه، فالنكاح بنية الطلاق محرم من هذه الناحية، لا من ناحية كونه نكاح متعة، وعلى هذا فيكون حراما، ولكن العقد صحيح؛ لأن هذا التحريم لا يعود إلى ذات العقد.

مطالب مرتبط:

(۵۱۸۹) حکم نکاح با نیت طلاق در مذاهب اربعه اهل سنت

در مذهب امام احمدË معروف است که ازدواج به نیت طلاق حرام است و نکاح متعه محسوب می‌گردد...

ادامه مطلب …

(۵۱۸۸) حکم ازدواج با نیت طلاق

اگر در عقد شرط کند که به هنگام سفر، او طلاق است، بدون شک این ازدواج متعه است و ازدواج متعه جایز نیست چون رسول اللهﷺ آن را حرام کرده است...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه