سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۵۱۸۸) حکم ازدواج با نیت طلاق

(۵۱۸۸) سوال: دوست صمیمی دارم که می‌خواست تحصیلاتش را در آمریکا کامل کند و در هنگام سفر او را نصیحت کردم که از اللهÀ بترسد و تقوای اللهÀ را در سختی و آسانی رعایت کند و از محرمات دوری نماید مخصوصا گناه زنا و ناگاه خواست که با یکی از دختران آمریکایی ازدواج کند تا از زنا در امان بماند و بعد از پایان تحصیلاتش (که سه سال است) او را طلاق دهد و مجرد به کشورش بازگردد و من او را نصحیت کردم که این کار را نکند چون ازدواج متعه محسوب می گردد و نمی‌دانم که آیا صحیح گفتم یا اشتباه کرده‌ام؟

جواب: دوست تو را نصیحت می‌کنیم که ازدواج نکند چون ازدواج چیزیهایی بر آن مترتب می‌شود و تعهداتی دارد و چه بسا از آن زن بچه دار شود و باری بر دوش او باشد و لازم گردد که با این زن بماند چون در این حالت امکان ندارد که او را طلاق دهد لذا دوستت و دیگرانی که به کشور‌های دیگر برای تحصیلات می‌روند را نصحیت می‌کنیم که صبر کنند و راه عفاف را در پیش گیرند و کسی که خواستار عفت باشد، اللهÀ او را با عفت می‌کند ولی اگر صبر نمی‌کنند، با کسانی که برایشان جایز است ازدواج کنند و اشکالی در آن نیست ولی اگر در عقد شرط کند که به هنگام سفر، او طلاق است، بدون شک این ازدواج متعه است و ازدواج متعه جایز نیست چون رسول اللهﷺ آن را حرام کرده است و آنچه را رسول اللهﷺ حرام کند مانند آن است که اللهÀ آن را حرام کرده است زیرا اللهÀ می‌‌فرماید: {وَمَاۤ ءَاتَىٰكُمُ ٱلرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَىٰكُمۡ عَنۡهُ فَٱنتَهُوا۟} [سوره الحشر: ۷] : (و آنچه که رسول الله به شما بدهد آن را بگیرید، و از آنچه که شما را از آن نهی کرده است پس خودداری کنید): و : {مَّن یُطِعِ ٱلرَّسُولَ فَقَدۡ أَطَاعَ ٱللَّهَۖ وَمَن تَوَلَّىٰ فَمَاۤ أَرۡسَلۡنَـٰكَ عَلَیۡهِمۡ حَفِیظࣰا} [سوره النساء: ۸۰] : (کسی‌که از پیامبر اطاعت کند در حقیقت الله را اطاعت کرده‌است، و کسی‌که سرباز زند، تو را برایشان نگهبان (و مراقب) نفرستادیم): اما اگر با کسی که ازدواج با آن صحیح است در آن کشوری که به آن سفر کرده است ازدواج کرده و در عقدش شرط نکرده است که هنگام مسافرت، او طلاق است، این ازدواج متعه نیست و برای او حلال است.

سوال کننده: اما اگر در قلبش چنین نیتی داشته باشد؟

جواب: اگر در قلبش چنین نیتی داشته باشد، علماء در مورد این که نکاح متعه است یا نه، اختلاف کرده‌اند و ظاهر این است که نکاح متعه نیست همانطور که شیخ الإسلامË ذکر می‌کند چون نیت شرط ملزم نیست زیرا ممکن است نیت را بکند سپس بخواهد که با آن بماند و ممکن است بدون نیت با او ازدواج کند سپس او را رها کند لذا در اینجا نیت مؤثر نیست چون همانطور که اشاره کردیم نیت ملزم نیست بر خلاف شرط؛ نکاح متعه وقت در آن شرط است و تا زمان معین پایان می‌یابد.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: لي صديق حميم، وهو أراد أن يكمل دراسته في أمريكا، وعند سفره نصحته بأن يخاف الله، ويتقيه في السراء والضراء، وأن يبتعد عن كل المحرمات، وخاصة ارتكاب الزنى، وفوجئت بأنه يعتزم أن يتزوج إذا دعا الأمر من فتيات أمريكا؛ لكي يحصن نفسه من الزني، ومن ثَمَّ بعد انقضاء مدة دراسته، وهي قرابة ثلاث سنوات، سوف يطلقها، ويعود إلى بلاده أعزب كما كان، فنصحته ألا يفعل ذلك؛ لأنه يعتبر زواج متعة، ولا أدري: هل هذا صحيح، أم أخطأت في حكمي؟

فأجاب -رحمه الله تعالى-: الذي ننصح به صديقك هذا ألا يتزوج؛ لأن الزواج له عُلق، وله كُلف وله توابع تتبعه، فربما تحمل منه هذه المرأة، فتأتي بأولاد يكونون عبئًا عليه، ويلزمونه بأن تبقى معه هذه الزوجة؛ لأنه لا يمكن أن يطلقها في هذه الحال، فالذي ننصح به صديقك، وغيره ممن يذهبون إلى البلاد الأخرى للدراسة، أن يصبروا وأن يستعففوا ، فمن يستعفف يعفه الله، ولكن إذا كانوا لا يصبرون، وتزوجوا ممن يجوز لهم التزوج بهن، فإن هذا لا حرج عليهم. لكن إن اشترطوا في العقد أنه متى سافر طلقها فهذا بلا شك نكاح متعة، ولا يجوز نكاح المتعة ؛ لأن النبي صلى الله عليه وسلم حَرَّمه، وما حرمه رسول الله فهو كما حرمه الله تبارك وتعالى؛ لقوله تعالى: ﴿ وَمَاۤ ءَاتَىٰكُمُ ٱلرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَىٰكُمۡ عَنۡهُ فَٱنتَهُوا۟ ﴾ [الحشر: ٧]. وقوله: ﴿ مَّن یُطِعِ ٱلرَّسُولَ فَقَدۡ أَطَاعَ ٱللَّهَۖ وَمَن تَوَلَّىٰ فَمَاۤ أَرۡسَلۡنَـٰكَ عَلَیۡهِمۡ حَفِیظࣰا ﴾ [النساء: ٨٠]. وأما إذا تزوج ممن يصح تزوجه بها في البلاد التي سافر إليها، ولم يشترط ذلك في العقد، أي لم يشترط أنه متى سافر طلقها، فإن هذا ليس بنكاح متعة، فيحل له ذلك.

لكن إذا كان ناويًا في قلبه ذلك؟

فأجاب رحمه الله تعالى: إذا كان قد نوى ذلك في قلبه، فقد اختلف العلماء، فهل يكون نكاح متعة أو لا يكون نكاح متعة؟ فالظاهر أنه ليس نكاح متعة، كما ذكره شيخ الإسلام رحمه الله؛ لأن النية ليست بشرط ملزم، فقد ينوي هذا، ثم يرغب أن يبقيها، وقد يتزوجها بلا نية، ثم يتركها. فالنية لا تؤثر هنا؛ لأنه كما أشرنا إليه قريبا – النية لا تلزم بخلاف الشرط، ونكاح المتعة إنما يكون بشرط مؤقت بأجل معين.

مطالب مرتبط:

(۵۱۹۰) حکم ازدواج به نیت این که هنگامی که به سرزمین خود برمی‌گردد آن را طلاق دهد

نزد من در این نوع ازدواج یک محظور دیگر وجود دارد و آن نیز فریب دادن آن زن و خانواده‌اش می‌باشد، چه بسا اگر می‌دانستند که او قصد ماندن با او را ندارد، به ازدواجش در نمی‌آوردند یعنی اگر گمان می‌کردند که ازدواج او فقط تا زمانی است که در این سرزمین است او را به ازدواجش در نمی‌آورند لذا از این جهت نکاح به نیت طلاق حرام است

ادامه مطلب …

(۵۱۸۹) حکم نکاح با نیت طلاق در مذاهب اربعه اهل سنت

در مذهب امام احمدË معروف است که ازدواج به نیت طلاق حرام است و نکاح متعه محسوب می‌گردد...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه