(۵۱۶۹) سوال: ازدواج بدل چیست؟

جواب:

ازدواج بدل، در شرع شِغار نام دارد و حرام می‌باشد و درست نیست چون رسول اللهﷺ: «نَهَى عن الشِّغار»[۱]: (رسول اللهﷺ از نکاح شغار نهی نمودند): و فرمودند: «لَا شِغَارَ فِي الْإِسْلَامِ»[۲]: ((نکاح) شغار در اسلام نیست): و شغار یعنی: شخصی کسی را که در سرپرستی دارد به نکاح کسی در آورد که آن نیز کسی که در سرپرستی دارد را به نکاح او در آورد مثل این‌که شخصی به دیگری بگوید: من دخترم را به ازدواج تو در می‌آورم در صورتی که تو نیز دخترت را به ازدواج من در آوری. و این جایز نیست زیرا رسول اللهﷺ از آن نهی کرده است و چون سبب مفاسد می‌گردد و این مرد دخترش را در جایگاه کالایی قرار داده است که به مقصد خود برسد و برای این که شاید به خاطر مصلحت خود او را به ازدواج کسی درآورد که مناسب و هم ردیف دخترش نیست.

واگر کسی بگوید: نمی‌تواند او را به ازدواج کسی که مناسب و هم‌ردیف او نیست در بیاورد مگر با رضایت خودش زیرا نمی‌شود زن را به ازدواجی مجبور کرد حتی اگر باکره باشد و اجبار کننده پدرش باشد.

در جواب گفته می‌شود: چه بسا به خاطر مصلحت پدرش با آن موفق کند و اجازه دهد ولی دوست ندارد که با آن مرد ازدواج کند و موافقت او از روی رضایت و قناعت نیست و اگر این مسئله واقع گشته است پس واجب است که آن دو مرد از استمتاع آن زنان دست بکشند تا مسئله را به دادگاه برند و قاضی بر آن‌ها حکم کند.

[۱] تخریج آن گذشت.

[۲] رواه مسلم (۱۴۱۵).