چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۳ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۵۰۱۹) حدود وجوب اطاعت از شوهر در صورت ترک یا تأخیر نماز

(۵۰۱۹) سوال: ما این را میدانیم که فرمانبرداری از شوهر برهرزنی واجب است، با توجه به پیروی کردن از رسول اللهù : « أَيُّما امرأةٍ ماتت و زوجُها عنها راضٍ دَخَلَتِ الجنةَ»[۱]. ترجمه: « هر زنی از دنیا برود و شوهرش از او راضی باشد، وارد بهشت می­شود».

آیا این قاعده بر شوهری که نماز هایش را به موقع می­خواند و بر شوهری که در نماز خواندنش کوتاهی می­کند، مثلا یک وعده میخواند و چند وعده نمیخواند، تطبیق داده می­شود؟

جواب:

شکی در آن نیست، شوهری که حقوق الله را اجرا میکند، حق بیشتری دارد به نسبت شوهری که در این زمینه متساهل است، و همسرش باید همانگونه که شوهرش با وی تعامل دارد، خودش نیز تعامل داشته باشد، به این معنا که اگر با وی بد رفتاری کرد خودش به همان اندازه با او بد رفتاری کند، الله ù می­فرمایند: {وَجَزَاءُ سَيِّئَةٍ سَيِّئَةٌ مِّثْلُهَا}[الشورى:۴۰] ترجمه: ((ولی از آنجا که یاری کردن نباید از مسیر مساوات و عدالت خارج شود و به انتقامجوئی و کینه‌توزی و تجاوز از حدّ منتهی گردد، باید توجّه داشته باشند که) کیفر هر بدی، کیفری همسان آن است).

و اللهù می­فرمایند:{ فَمَنِ اعْتَدَىٰ عَلَيْكُمْ فَاعْتَدُوا عَلَيْهِ بِمِثْلِ مَا اعْتَدَىٰ عَلَيْكُمْ}[ البقرة۱۹۴] ترجمه: (و تجاوزکاریهای نادرست، پاداش به مثل دارد. به طور کلّی) هر که راه تعدّی و تجاوز بر شما را در پیش گرفت، بر او همانند آن، تعدّی و تجاوز کنید).

اما بدون شک بهتر و مصلحت صبر کردن است، که اجر وثواب آن نزد الله است،  ورها کردن خشم گین شدن ، چرا اینگونه وضعیت بهتر می­شود، الله ù می فرمایند: {وَلَا تَسْتَوِي الْحَسَنَةُ وَلَا السَّيِّئَةُ ۚ ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِي بَيْنَكَ وَبَيْنَهُ عَدَاوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِيٌّ حَمِيمٌ * وَمَا يُلَقَّاهَا إِلَّا الَّذِينَ صَبَرُوا وَمَا يُلَقَّاهَا إِلَّا ذُو حَظٍّ عَظِيمٍ}[فصلت:۳۴-۳۵] ترجمه: (نیکی و بدی یکسان نیست. (هرگز بدی را با بدی، و زشتی را با زشتی پاسخ مگوی. بلکه بدی و زشتی دیگران را) با زیباترین طریقه و بهترین شیوه پاسخ بده. نتیجه‌ی این کار، آن خواهد شد که کسی که میان تو و میان او دشمنانگی بوده است، به ناگاه همچون دوست صمیمی گردد. (۳۴) به این خوی (و خلق عظیم) نمی‌رسند مگر کسانی که دارای صبر و استقامت باشند، و بدان نمی‌رسند مگر کسانی که بهره‌ی بزرگی (از ایمان و تقوا و اخلاق ستوده) داشته باشند.

اما در رابطه با سهل انگاری این فرد در حق الله ù این قضیه فرق می­کند، و بر زن واجب است که شوهرش را نصیحت کند، و به گونه ای با وی صحبت کند که نتیجه بگیرد بدون اینکه توهین و بی ادبی در بر داشته باشد، زیرا شوهر این گونه تصور می کند که از زنش درجه ای بالاتر است، به همین خاطر اگر به گونه ای بد و توهین آمیز او را نصیحت کردی، غرورش شکسته می ­شود و هیچ گانه حق را قبول نمی­کند.

پس بر زن واجب است که با اسلوب نیک با شوهرش رفتار کند، که نتیجه بگیرد نه اینکه سبب بوجود آمدن مشکلات دیگر شود، اما اگر نماز نمیخواند و او را نصیحت کردی وقبول نمی­کند، در این حالت بر او واجب است که او را رها کند، زیرا شوهرش کافر شده است، و بر هیچ زن مسلمانی جایز نیست که با فردی که کافر است زندگی کند.


[۱] – امام ترمذی آن را تخریج کرده است: ابواب الرضاع، باب آنچه درمورد حق شوهر بر زن وارد شده است، شماره حدیث(۱۱۶۱) وابن ماجه : کتاب نکاح، باب حق شوهر بر زن ، شماره (۱۸۵۴).

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

تقول السائلة: نحن نعلم أن طاعة الزوج واجبة على كل امرأة متزوجة؛ اتباعًا لقول الرسول صلى الله عليه وسلم: «أيما امْرَأَةٍ مَاتَتْ وَزَوْجُهَا عَنْهَا رَاضِ دَخَلَتِ الجَنَّةَ». فهل هذا ينطبق على الزوج الذي يحافظ على صلاته، وعلى الذي يهمل الصلاة؛ كأن يصلي فرضا، ويترك عشرة فروض؟

فأجاب -رحمه الله تعالى-: لا شك أن الزوج القائم بحقوق الله وحقوق الزوجية له حق أعظم من الزوج المتهاون بذلك، وللزوجة أن تقابل زوجها بما يعاملها به؛ بمعنى أنه إذا أساء عِشْرَتها فلها أن تُسيء عشرتها معه بقدر ما أساء عشرته معها؛ لقول الله تبارك وتعالى-: ﴿ وَجَزَاؤُا سَيِّئَةِ سَيِّئَةٌ مِثْلُها [الشورى: ٤٠]. ولقوله تعالى: ﴿ فَمَنِ اعْتَدَى عَلَيْكُمْ فَأَعْتَدُواْ عَلَيْهِ بِمِثْلِ مَا أَعْتَدَىٰ عَلَيْكُمْ ﴾ [البقرة: ١٩٤].

لكن لا شكّ أن المصلحة في الصبر واحتساب الأجر عند الله -عز وجل، وترك المراغمة، فإن هذا قد يؤدي إلى أن تكون الحال أحسن، قال الله تعالى: ﴿ وَلَا تَسْتَوِي الْحَسَنَةُ وَلَا السَّيِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِي بَيْنَكَ وَبَيْنَهُ عَدَاوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِيُّ حَمِيمٌ وَمَا يُلَقَّهَا إِلَّا الَّذِينَ صَبَرُوا وَمَا يُلَقَّهَا إِلَّا ذُو حَظِّ عظيم ﴾ [فصلت: ٣٤-٣٥].

أما بالنسبة لتفريطه في حق الله عز وجل ، فهذا أمر له شأن آخر، وعلى المرأة أن تنصح زوجها، وأن تُخاطبه بما تحصل به المصلحة والفائدة، بدون توبيخ، أو تأنيب، أو ما أشبه ذلك؛ لأن الزوج يرى أن له على زوجته درجةً، فإذا كلمته على سبيل التأنيب أو التوبيخ فقد تأخذه العزة بالإثم، فلا يقبل الحق.

فعلى المرأة أن تستعمل كل أسلوب تحصل به المصلحة، وتزول به المفسدة. أما إذا كان لا يصلي أبدا، ثم نصحته، ولكنه لم يقبل، فحينئذ يجب عليها أن تفارقه؛ لأنه يكون مرتدا، ولا يجوز للمرأة المسلمة أن تبقى تحت سلطان المرتد.

مطالب مرتبط:

(۵۰۱۷) حکم صحت عقد ازدواج با زنی که پیش از ازدواج نماز نمی‌خوانده است

نماز نخواندنش به خاطر کسالت نبودده بلکه بخاطر جهل بوده است، در نتیجه ازدواجتان صحیح بوده و ارتباط شما با همسرتان شرعی بوده است....

ادامه مطلب …

(۵۰۱۱) خواهرمان با مردی بی‌نماز ازدواج کرده؛ چه باید کرد؟

واجب است که بین این مرد و همسرش جدایی بیندازد،  ومیان کسی که با او عقد ازدواج بسته است، اگرچه هم فرزندانی داشته باشد....

ادامه مطلب …

(۵۰۳۲) حکم تجدید عقد نکاح در صورت ترک نماز زن

عقدی که مرد مسلمان با زنی که نماز نمی¬خواند بسته شده و یا زن مسلمانی که با مردی که نماز نمیخواند، این عقد صحیح نمیباشد...

ادامه مطلب …

(۵۰۱۶) حکم زندگی با زنی که نماز نمی‌خواند

بر شما واجب است که خواندن قران را به او آموزش دهی، اگر کسی نیست به او یاد دهد، سپس کیفیت نماز خواندن را به او بیاموزی، و تا زمانیکه عذر او جهل است، همانا با یاد گرفتن این عذر از بین می­رود....

ادامه مطلب …

(۵۰۰۸) حکم ادامه زندگی با همسر تارک‌ نماز

اگر به هیچ عنوان نماز نمیخواند، نه در خانه و نه درمسجد ونه هیچ روزی از روزها، پس همانا وی به الله کافر گشته است، و جایز نیست، حتی یک لحظه هم با او زندگی کنی...

ادامه مطلب …

(۵۰۰۹) حکم شرعی ادامه زندگی با همسر تارک‌الصلاة

تارک نماز کافر است....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه