(۴۹۸۲) حکم پنهان کردن حقیقت برای جلوگیری از ازدواج

(۴۹۸۲) سوال: برادرم قصد ازدواج با زنی داشت، ولی این زن از خانوادهای بود که مشکلاتی با خانواده ما داشت، به همین خاطر تمام تلاش خودمان را کردیم که به هر نحوی وی را از ادواج با این زن منصرف کنیم، به او گفتیم که این دختر از زیبایی و دین کاملی برخوردار نیست، تا از این طریق منصرف شود، او نظرش عوض شد و با زنی دیگر ازدواج کرد، و ما حقیقت را از او پنهان کردیم، آیا ما گناهکار هستیم؟

جواب:

شایسته هر فرد مسلمانی است که هر گاه قصد ازدواج داشت، فردی را برای ازدواج اختیار کند، همانگونه که رسول الله ﷺ اختیار کرد، آنجا که فرمودند: «تُنْكَحُ الْمَرْأَةُ لِأَرْبَعٍ: لِمَالِهَا ، وَلِحَسَبِهَا ، وَلِجَمَالِهَا ، وَلِدِينِهَا ، فَاظْفَرْ بِذَاتِ الدِّينِ تَرِبَتْ يَدَاكَ»^{^[۱]}. « با زن به خاطر چهار چیزش ازدواج میشود: مالش، جاه ومنسبش، زیبایی اش، و دینداری اش، پس دینداری را انتخاب کن، دستانت پر از خاک شود[۲] ».

مهمترین خصوصیت زن دینداری و اخلاقش است، و شایسته است فردی که قصد ازدواج با دختری را دارد، با خانواده و برادرانش مشورت کند.

پس اگر اهل مشورت نظر موافق دادند، بسیار مناسبت است در غیر اینصورت نظر فردی که قصد ازدواج دارد مقدم است، زیرا خود این فرد است که با خوبی و یا بدی این زن قرار است زندگی کند، و جایز نیست که خانوادهاش با وی مخالفت کنند، زیرا این کار مانعی میشود بین او و فردی که قرار است با او زندگی کند.

اگر مشاهده کردید که این فرد إصرار دارد با زنی که دوست دارد ازدواج کند به هیچ عنوان او را منع نکنید، و کسانی که به دروغ مانع ازدواج این دو نفر شدند، و نسبت اینکه زن از زیبایی ودینداری برخوردار نیست، گناهگار هستند، زیرا چیزی را به این زن نسبت دادند که در وی وجود ندارد، و رسول اللهﷺ در مورد غیبت می فرمایند: «يا رسولَ اللهِ، ما الغِيبةُ ؟ قال :«ذِكْرُك أخاك بما يَكْرَهُ . قيل : أفرأيْتَ إن كان في أخي ما أقولُ ؟ قال : إن كان فيه ما تقولُ فقد اغْتَبْتَه ، وإن لم يكنْ فيه ما تقولُ فقد بهَتَّه»[۳].

ترجمه: «ای رسول الله غیبت چیست؟ فرمودند: از برادرت به گونه ای یاد کنی که بدش آید، گفته شد: اگر چیزی را موردش بگوییم که راست باشد بازهم غیبت است؟ فرمودند: اگر آنچه در موردش سخن میگویی راست باشد، غیبت و اگر دروغ باشد بهتان است».

آنان میتوانستند از روشی دیگر برادرشان را از ازدواج منع کنند به گونه ای که خدشه در این دختر وارد نکنند، پس آنان باید توبه و استغفار کنند، و از آن زنی که در موردش اینگونه سخن گفتند، حلالیت طلب کنند چه بسا الله از تقصیر آنان بگذرد، اما دوباره تاکید میکنم و تکرار میکنم، برای هیچ فردی جایز نیست که بین انسان و فردی که به او علاقه دارد جدایی بیندازند، فرقی ندارد چه پدر باشد یا مادر،برادر و یا عمو و یا هر فردی باشند.

اگر فرض کنیم این مرد با زنی میخواهد ازدواج کند که اهل ایمان نیست و حتی زنی باشد که نماز هم نمیخواند، در اینصورت جایز نیست که این مرد باچنین زنی ازدواج کنند، و بر خانواده اش واجب است که او را از این ازدواج بازدارند، زیرا زنی که نماز نمیخواند بر فرد مسلمان جایز نیست که با او ازدواج کند، پس مسلمان جایز نیست با فرد کافر ازدواج کند مگر با اهل کتاب، همانا اللهù زنانشان و قربانیشان را برما حلال کردند، اللهù می فرمایند:{الْيَوْمَ أُحِلَّ لَكُمُ الطَّيِّبَاتُ ۖ وَطَعَامُ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ حِلٌّ لَّكُمْ وَطَعَامُكُمْ حِلٌّ لَّهُمْ ۖ وَالْمُحْصَنَاتُ مِنَ الْمُؤْمِنَاتِ وَالْمُحْصَنَاتُ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ مِن قَبْلِكُمْ إِذَا آتَيْتُمُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ مُحْصِنِينَ غَيْرَ مُسَافِحِينَ وَلَا مُتَّخِذِي أَخْدَانٍ ۗ وَمَن يَكْفُرْ بِالْإِيمَانِ فَقَدْ حَبِطَ عَمَلُهُ وَهُوَ فِي الْآخِرَةِ مِنَ الْخَاسِرِينَ} ]المائده آیه:۵[ ترجمه: (امروزه (با نزول این آیه) برای شما همه چیزهای پاکیزه (طبع سالم پسند) حلال گردید، و (ذبائح و) خوراک اهل کتاب (جز آنچه با آیات دیگر تحریم شده است) برای شما حلال است و خوراک شما برای آنان حلال است، و (ازدواج با) زنان پاکدامن مؤمن، و زنان پاکدامن اهل کتاب پیش از شما، حلال است، هرگاه که مهریّه‌ی آنان را بپردازید و قصد ازدواج داشته باشید و منظورتان زناکاری یا انتخاب دوست نباشد. هر کس که انکار کند آنچه را که باید بدان ایمان داشته باشد (از جمله ایمان به احکام حلال و حرام برخی از خوراکیها و ازدواجهای مذکور در اینجا) اعمال او باطل و بیفایده می‌گردد و در آخرت از زمره‌ی زیانکاران خواهد بود.)

تکرار میکنم و دوباره میگویم: برای هیچ فردی جایز نیست که میان مرد و همسر آیندهاش جدایی بیندازد اگر واقعا قصد ازدواج دارند، و اگر واقعا مصلحت این است که با او ازدواج نکند، تلاش کند او را قانع کند، اما اگر واقعا اصرار داشت که با وی ازدواج کند هیچ فردی حق مداخله کردن ندارد مگر اینکه سبب شرعی وجود داشته باشد.

[۱] – امام بخاری آن را تخریج کرده است: کتاب نکاح، باب اکتفا کردن به دینداری ، حدیث شماره (۵۰۹۰). و امام مسلم: باب شیرخوارگی، باب سنت بودن ازدواج با زن دین دار، شماره حدیث (۱۴۶۶).

[۲] – مقصود رسول اللهﷺ از به کاربردن این جمله این است که اگر فردی که با زن غیر دین دار ازدواج کند، گویا دو کف دستانش را پر خاک کرده است.

[۳] – امام مسلم آن را تخریج کرده است.در باب نیکی و صله رحمن و آداب، باب تحریم غیبت، حدیث شماره (۲۵۸۹).

تعداد بازدید: 2

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: عَزَمَ أخي على الزواج من امرأة، لكنها من عائلة بيننا وبينهم خلافات، فحاولنا أن تُثنيه عن عَزْمِه بالقول له بأنها ليست جميلة، وأنها ليست على دين، حتى غَيَّرَ رَأْيه في الزواج، وتزوج بأخرى، وفي الحقيقة ما ذكرناه فيها ليس صحيحًا، فهل علينا إثم في ذلك؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: ينبغي للإنسان إذا أراد أن يتزوج أن يختار ما اختاره النبي صلى الله عليه وسلم حيث قال «تُنكَحُ المَرْأَةُ لِأَرْبَعٍ: لَالِهَا وَلِحَسَبِهَا وَجَمَالِهَا وَلِدِينِهَا، فَاظْفَرُ بِذَاتِ الدِّينِ، تَرِبَتْ يَدَاكَ».

فأهم شيء في المرأة أن تكون صالحة في دينها، مستقيمةً في أخلاقها، فإن هذه هي أهم الأوصاف التي تُطلَبُ لها المرأة، وينبغي لمن أراد أن يتزوج امرأة أن يتشاور مع أهله، ومع إخوانه، قبل أن يُقْدِمَ.

فإذا اتفق الرأي على امرأة فهذا هو المطلوب، وإن اختلف الرأي فلا شك أن المقدَّم قول الخاطب؛ لأنه هو الذي سوف يتلقى هذه المرأة بخيرها وشَرِّها، ولا يَحِلَّ لأهله أن يعارضوه فيما يريد؛ لأن ذلك حيلولة بين الإنسان وبين ما هو حق له.

فإذا رأوا أن هذا الخاطب مُصِرٌّ على أن يتزوج بهذه المرأة التي أعجبته فإنه لا يحل أن يمنعوه منها على أي حال كان، وهؤلاء القوم الذين حاولوا مَنْعَ صاحبهم بالكذب على المرأة، ووصفها بأنها غير جميلة، وغير صالحة في دينها، آثمون؛ لأنهم قالوا في المرأة ما ليس فيها، وقد قال النبي -عليه الصلاة والسلام- في الغِيبَةِ: «ذِكْرُكَ أَخَاكَ بِمَا يَكْرَهُ قِيلَ: أَفَرَأَيْتَ إِنْ كَانَ فِي أَخِي مَا أَقُولُ؟ قَالَ: «إِنْ كَانَ فِيهِ مَا تَقُولُ فَقَدِ اغْتَبْتَهُ، وَإِنْ لَمْ يَكُنْ فِيهِ فَقَدْ بهَتهُ».

وكان بإمكانهم أن يُثنوا عَزْمَ صاحبهم بوسائل أخرى غير القدح في هذه المرأة، فعليهم أن يتوبوا إلى الله عز وجل، وأن يستغفروا للمرأة التي وصفوها بما ليس فيها من صفات العيب، ولعل الله أن يتوب عليهم، ولكنني أُكرر مرة أخرى أنه لا يحل لأحد أن يحول بين الإنسان وبين من يريده من النساء، ويمنعه من خطبتها، سواء كان الأب، أم الأم، أم الأخ، أم العم، أم أي إنسان.

ولو فُرِضَ أن الرجل اختار من ليس لها دين أصلا كما لو عرف بأنها امرأة لا تُصلّي أبدا، فإنه لا يحل له أن يخطبها، ولأهله أن يمنعوه منها؛ لأن التي لا تُصلي لا يَحِلُّ للمسلم أن يتزوجها، فإن المسلم لا يتزوج الكافرة أبدا إلا أهل الكتاب، فإن الله أباح لنا نساءهم، وأباح لنا ذبائحهم، فقال تعالى: ﴿ الْيَوْمَ أُحِلَّ لَكُمُ الطَّيِّبَتْ وَطَعَامُ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَبَ حِلٌّ لَكُمْ وَطَعَامُكُمْ حِلٌّ لَهّمْ وَالْمُحْصَنَتُ مِنَ الْمُؤْمِنَاتِ وَالْمَحْصَنَتُ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَبَ مِن قَبْلِكُمْ إِذَا اتَيْتُمُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ مُحْصِنِينَ غَيْرَ مُسَافِحِينَ وَلَا مُتَخِذِى أَخْدَانٍ وَمَن يَكْفُرْ بِالْإِيمَنِ فَقَدْ حَبِطَ عَمَلُهُ وَهُوَ فِي الْآخِرَةِ مِنَ الْخاَسِرِينَ ﴾ [المائدة: ٥].

وأكرر فأقول: إنه لا يجوز للإنسان أن يحول بين الرجل وبين مخطوبته إذا كان يرغبها، وإذا رأى أن من المصلحة ألا يتزوجها فليحاول إقناعه، وأما إذا أصر على أن يخطب هذه المرأة فإنه لا يحل لأحد مَنْعُه منها إِلَّا لسبب شرعي.