چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۳ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۴۸۳۰) حکم شرعی بخشش زمین به فرزند خدمت‌گزار در زمان حیات والدین

(۴۸۳۰) سوال: چند پسر دارم که یکی از آنها نزد من کار می‌کند و در مشکلاتم کنار من می‌ماند و کمکم می‌کند. اما دیگران ابدا خبری از من نمی‌گیرند. پسر بزرگم که در همسایگی من زندگی می‌کند حتی جواب سلام من را هم نمی‌دهد و پسر کوچکم در شهر دیگری کار می‌کند و تنها دو سال یک بار به من سر می‌زند. من چند قطعه زمین دارم و سوالم این است که آیا می‌توانم به پسری که همراه من است در برابر خدمتی که به من می‌کند و محبتی که به من دارد چیزی از این زمین‌ها اختصاص دهم؟ زیرا بعد از الله سبحان جز او کسی مراقب احوال من نیست.

جواب:

اگر فقط برای ثواب با تو کار می‌کند چیزی به او نده، اما اگر برای دستمزد با تو کار میکند، میتوانی دستمزدی که برای یک کارگر غیرخودی در نظر می‌گیری را برای او در نظر بگیری. مثلا اگر کارگری که می‌گرفتی فرزند تو نبود به او پانصد ریال می‌دادی به پسرت هم پانصد ریال بده. یا اینکه قسمتی از سود را به او بده (همان قدری که به شریکی غیر خودی میدهی). اما آن دو پسر دیگری که گفتی واقعا به آنها توصیه می‌کنم به درگاه الله سبحان توبه کنند و به پدرشان نیکی کنند و من میترسم که آنها در دنیا و آخرت دچار عذاب و عقاب گردند و هر کس به پدرش نیکی کند فرزندانش به او نیکی میکنند.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل يوجد عندي أولاد فيهم واحد قائم بخدمتي، ويقف معي في كل حاجة، والآخرون لا يسألون عني، فأما الكبير، فلا يَرُدُّ عليَّ تحية الإسلام، مع العلم بأنه يسكن بجواري، وأما الصغير فعمله في مدينة أخرى، ولا يقوم بزيارتي في السنتين سوى مرة واحدة، ويوجد عندي أراض، فهل يجوز أن أخُصَّ الذي معي بشيء من هذه الأراضي مقابل خدمته لي، ووقفته معي، وسؤاله عني، حيث لا يسأل عني سواه بعد الله -عز وجل-؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: إذا كان يعمل معك، فإن كان متبرعا يريد بذلك ثواب البر، فلا تعطه شيئًا، وأما إذا كان يتشوف إلى أن تجعل له شيئًا، فهنا لا حرج أن تجعل له أجرة بقدر ما يعطاه غيره، فمثلا لو قدر أن هذا الولد أجنبي ليس ولدا لك، وأجرته في الشهر خمسمئة ريال فأعطه خمسمئة ريال، ولا حرج ما دام يعمل عندك، أو أعطه سهما من الربح، بقدر ما يعمل به من المال، كمضارب أجنبي، أما الآخران اللذان ذُكر عنهما ما ذكر، فإني أنصحهما أن يتوبا إلى الله -عز وجل- وأن يبرا والدهما، فإني أخشى عليهما من العقوبة في الدنيا قبل الآخرة، ومَن بَرَّ بأبيه بَرَّ به أبناؤه.

مطالب مرتبط:

(۴۸۰۵) حکم ارتباط با کسی که مال او آمیخته به حرام و حلال است

در مساله مهمانی و هدایا، هر دو کاملا جایز هستند و هیج مشکلی متوجه تو نیست ...

ادامه مطلب …

(۴۸۱۵) حکم شرعی تبعیض میان فرزندان در کمک‌های مالی پس از ازدواج

عدل در نفقه بدین معناست که به هر کسی به اندازه احتیاجش داده شود، حال چه این مقدار برابر با مقداری باشد که به سایر فرزندان داده میشود یا خیر!...

ادامه مطلب …

(۴۸۴۱) پسر بزرگم منزلی دارد که حاصل کار و تجارت خودش است. آیا پسر دیگرم حقی بر این خانه دارد؟

اگر این منزل حاصل کار و تلاش خود اوست، برادرش هیچ حق و سهمی بر این خانه ندارد..

ادامه مطلب …

(۴۸۴۸) آیا قطع رابطه به‌ سبب شنیدن تهمت، قطع صله رحم محسوب می‌شود؟

تنها اینکه یکی از اقوام ما معصیتی کرده این مجوز را به ما نمی‌دهد که ارتباطمان را با او قطع کنیم...

ادامه مطلب …

(۸۴۱۱) اگر زنی به زن دیگر عطر بدهد و او در خیابان استفاده کند، گناه‌کار است؟

گر هدیه دهنده پیشتر بداند که هدیه گیرنده این عطر را در بیرون از منزل استفاده خواهد کرد و پس از معطر کردن خود به این عطر به بازار خواهد رفت، در این حالت اهدای عطر ابدا جایز نیست ...

ادامه مطلب …

(۴۸۳۱) حکم بخشش یک‌جانبه مال به پسر و محروم کردن دختران از آن

بخشیدن مال تنها به پسر و محروم کردن دختران کاملا حرام است و جایز نیست...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه